ASEAN - EU: Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác toàn diện cùng có lợi

Cả hai bên đều mong chờ Hội nghị thượng đỉnh kỷ niệm ASEAN-EU sẽ diễn ra tại Brussels vào năm 2022 và mong đợi những kết quả thực chất, dựa trên cơ sở cùng có lợi.

Hai bên cũng trao đổi quan điểm về những phát triển gần đây ở cả hai khu vực, bao gồm các vấn đề khu vực cùng quan tâm. Campuchia đã trình bày các ưu tiên và các nhiệm vụ chính theo chủ đề “ASEAN hành động: Cùng nhau giải quyết thách thức” cho vai trò Chủ tịch ASEAN vào năm 2022. EU đã cung cấp thông tin cập nhật về việc thực hiện các ưu tiên của mình cho giai đoạn 2019-2024, đặc biệt là EU Thế hệ tiếp theo, Thỏa thuận xanh châu Âu, và Cổng toàn cầu. Cả hai bên cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với việc thực hiện Đồng thuận 5 điểm của ASEAN về Myanmar.

Cả hai bên đã đánh giá năm thứ tư thực hiện Kế hoạch Hành động ASEAN-EU 2018-2022, hoan nghênh những thành tựu quan trọng cho đến nay, với hơn 88% các dòng hành động đã đạt được hoặc hiện đang được giải quyết và mong muốn hoàn tất đúng hạn Kế hoạch hành động tiếp theo (2023-2027).

Hai bên hoan nghênh việc EU thông qua vào tháng 12/2021 Chương trình Chỉ thị đa phương tiện song phương và khu vực 2021-2027 cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương, chương trình này sẽ cung cấp các phương tiện để tăng cường quan hệ đối tác ASEAN-EU, đặc biệt là trong các lĩnh vực phát triển bền vững xanh và bao trùm và kết nối bền vững.

Chương trình bao gồm một khoản phân bổ chỉ định trị giá 180 triệu euro cho ASEAN và Đông Nam Á ở cấp khu vực cùng với hợp tác song phương với các Quốc gia Thành viên ASEAN. Nó sẽ được thực hiện với sự hợp tác của các Quốc gia thành viên EU theo cách tiếp cận Nhóm châu Âu. Cả hai bên đều công nhận tác động chưa từng có của đại dịch Covid-19 và sẽ tiếp tục các nỗ lực hiện tại để tăng cường khả năng sẵn sàng và năng lực ứng phó với các trường hợp khẩn cấp về y tế công cộng hiện tại và trong tương lai của cả hai khu vực.

Hai bên đánh giá cao Đối thoại chuyên gia EU-ASEAN lần thứ hai về vắc xin Covid-19 được tổ chức vào ngày 25/5/2021. Hai bên bày tỏ sự ủng hộ tiếp tục chủ nghĩa đa phương về vắc xin, Tổ chức Y tế thế giới và tiếp cận công bằng, bình đẳng và giá cả phải chăng để tiếp cận an toàn và vắc xin hiệu quả trong khuôn khổ Cơ sở COVAX đa phương.

Trong bối cảnh đó, ASEAN đã ghi nhận sự đóng góp của EU với tư cách là nhà xuất khẩu vắc xin lớn nhất trên thế giới và việc cung cấp hơn 3 tỷ euro các khoản viện trợ và các khoản vay đảm bảo cho Cơ sở COVAX để mua, bảo đảm và cung cấp vắc xin cho các nước có thu nhập thấp và trung bình và đẩy nhanh tiến độ năng lực sản xuất cho nguồn cung cấp toàn cầu của họ. Cả hai bên đều nhấn mạnh nhu cầu phục hồi kinh tế - xã hội mạnh mẽ sau đại dịch Covid-19 sẽ cho phép ASEAN và EU “xây dựng trở lại tốt hơn”, xanh hơn và bền vững hơn, bao trùm và linh hoạt hơn, bao gồm cả việc thực hiện của Khuôn khổ phục hồi toàn diện ASEAN và Cơ sở phục hồi và khả năng phục hồi của EU.

Hai bên tái khẳng định tầm quan trọng và cam kết của mình đối với Chương trình nghị sự 2030 và các mục tiêu phát triển bền vững cũng như Thỏa thuận Paris trong khuôn khổ UNFCCC, nhằm thúc đẩy phát triển bền vững và giải quyết các thách thức toàn cầu về biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường, bao gồm thông qua các cơ chế đối thoại ASEAN-EU có liên quan.

Hai bên cũng ghi nhận vai trò quan trọng của Nhóm Công tác chung về dầu cọ giữa các quốc gia thành viên ASEAN có liên quan và Liên minh châu Âu trong việc giải quyết các cơ hội và thách thức ngày càng tăng trong sản xuất dầu thực vật bền vững, đặc biệt trong lĩnh vực dầu cọ và nhắc lại những thành công triệu tập cuộc họp đầu tiên do Indonesia đăng cai vào ngày 27/1/2021.

Hai bên hoan nghênh kết quả của Đối thoại cấp cao ASEAN-EU lần thứ 3 về môi trường và biến đổi khí hậu, diễn ra vào ngày 16/9/2021. Đối thoại này tái khẳng định tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác ASEAN-EU liên quan đến bảo vệ môi trường và khí hậu biến đổi. Cuộc họp đã thảo luận thêm về tiềm năng tổ chức Hội nghị Bộ trưởng đặc biệt ASEAN-EU về môi trường và biến đổi khí hậu và nhất trí sẽ triệu tập cuộc họp như vậy trong thời gian sớm nhất.

Hai bên hoan nghênh việc khởi động chương trình trị giá 5 triệu euro về “Các thành phố ASEAN xanh thông minh” và đối thoại về công nghệ xanh và lập bản đồ đổi mới cho chất thải nhựa và sản xuất bền vững.

Hai bên nhắc lại việc triệu tập thành công Đối thoại ASEAN-EU lần thứ 3 về Phát triển bền vững: Hướng tới Tương lai xanh hơn, Sáng tạo hơn, Bình đẳng và Toàn diện do Thái Lan đăng cai tổ chức vào ngày 18/11/2021 và khởi động Sáng kiến ​​Nhóm xanh châu Âu cho ASEAN/Đông Nam châu Á, có thể mở đường hướng tới quan hệ đối tác chặt chẽ hơn về phát triển xanh và bền vững.

Hai bên hoan nghênh mối quan hệ đối tác của EU với Trung tâm Đối thoại và nghiên cứu phát triển bền vững ASEAN (ACSDSD) về tiêu dùng và sản xuất bền vững trong lĩnh vực kinh tế tuần hoàn.

Cả hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của quan hệ đối tác kinh tế và ghi nhận những nỗ lực nhằm gia tăng và củng cố hơn nữa dòng chảy thương mại và đầu tư hai chiều giữa ASEAN và EU, có thể hỗ trợ quá trình phục hồi toàn diện của các khu vực, đặc biệt là đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa.

Các quan chức ASEAN và EU mong đợi việc thông qua Chương trình Công tác Đầu tư và Thương mại ASEAN-EU cho giai đoạn 2022-2023 tại Cuộc tham vấn lần thứ 18 giữa các Bộ trưởng kinh tế ASEAN và Cao ủy Thương mại EU vào năm 2022. Hai bên hoan nghênh kế hoạch tăng cường hợp tác kỹ thuật số được thể hiện trong Tuyên bố chung của Bộ trưởng ASEAN-EU về Kết nối và phù hợp với tầm nhìn đã nêu của Kế hoạch tổng thể về kỹ thuật số ASEAN 2025. Cả hai bên hoan nghênh việc kết thúc đàm phán Hiệp định Vận tải hàng không toàn diện (AE-CATA) ASEAN-EU là hiệp định vận tải hàng không giữa các khối đầu tiên trên thế giới vào ngày 2/6/2021 và mong muốn nhanh chóng ký kết Hiệp định Vận tải hàng không toàn diện ASEAN-EU nhằm tăng cường hợp tác trong lĩnh vực hàng không dân dụng và tăng cường hàng không kết nối giữa ASEAN và EU. Hai bên hoan nghênh Chương trình Hỗ trợ giáo dục đại học hàng đầu của EU trong khu vực ASEAN (SHARE).

ASEAN ghi nhận sự hỗ trợ của EU thông qua ARISE-Plus trong việc vận hành Hệ thống Quá cảnh hải quan ASEAN (ACTS), đặc biệt trong việc cung cấp môi trường đào tạo, kiểm tra và tổ chức cho người sử dụng ACTS, sau khi chuyển giao ACTS cho Ban Thư ký ASEAN trong tháng 9/2021. Hai bên tái khẳng định cam kết đối với chủ nghĩa khu vực và chủ nghĩa đa phương dựa trên luật lệ cũng như tôn trọng và thúc đẩy luật pháp quốc tế cũng như các quy tắc và tiêu chuẩn đã được quốc tế thống nhất, phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc.

Hai bên cũng tái khẳng định ủng hộ việc duy trì và củng cố một hệ thống thương mại đa phương mở, công bằng, không phân biệt đối xử, minh bạch, dựa trên các quy tắc với cốt lõi là Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và nhu cầu giải quyết các rào cản đối với thương mại quốc tế.

Cuộc họp Ủy ban hợp tác chung ASEAN-EU được đồng chủ trì bởi Đại sứ Noel Servigon, Đại diện Thường trực của Philippines tại ASEAN, và bà Barbara Plinkert, Trưởng bộ phận Đông Nam Á của Cơ quan Hành động đối ngoại châu Âu, cùng với ông Mario Ronconi, Trưởng phòng phụ trách khu vực Nam và Đông Nam Á, Tổng cục trưởng Ủy ban châu Âu về Đối tác quốc tế. Sự tham dự của các thành viên Ủy ban Đại diện Thường trực ASEAN, các quan chức từ Ban Thư ký ASEAN, EU và Ngân hàng Đầu tư châu Âu. Các nước thành viên EU tham dự với tư cách quan sát viên.