Dòng vốn không ào chảy chỉ bằng lập trung tâm tài chính

Đa dạng hóa các sản phẩm tài chính

Đó là khẳng định của các chuyên gia, nhà quản lý, đại diện các tổ chức tín dụng tại Tọa đàm “Kinh nghiệm quốc tế và vai trò hệ thống ngân hàng trong trung tâm tài chính” do Thời báo Ngân hàng tổ chức ngày 16/4.

Tọa đàm “Kinh nghiệm quốc tế và vai trò hệ thống ngân hàng trong trung tâm tài chính”. Ảnh: Hoàng Giáp

Ông Nguyễn Đức Long - Cục trưởng Cục An toàn các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước - nhận định, hình thành trung tâm tài chính là việc “không dễ” vì Việt Nam còn nhiều khác biệt về thể chế, quy mô và trình độ phát triển. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, dòng vốn tự do hóa cần được kiểm soát chặt chẽ để không gây mất cân đối vĩ mô.

Theo ông Long, hoạt động ngân hàng trong trung tâm tài chính sẽ thiên về các mô hình tài chính hiện đại hơn là ngân hàng truyền thống. Điều này đòi hỏi hệ thống pháp lý phải cập nhật liên tục, các chuẩn mực an toàn phải theo thông lệ quốc tế. “Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng thông tư mới về tỷ lệ an toàn vốn, theo hướng tiệm cận Basel II nâng cao và Basel III. Đồng thời, yêu cầu định chế tài chính thực hiện công khai tài chính rõ ràng” - ông Long thông tin.

Ông Nguyễn Đức Long - Cục trưởng Cục An toàn các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước - chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: Hoàng Giáp

Từ thực tế các ngân hàng thương mại, ông Nguyễn Mạnh Khôi - Trưởng phòng Kinh doanh vốn, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) - cho biết, để thị trường tài chính đủ hấp dẫn nhà đầu tư quốc tế, Việt Nam cần đa dạng hóa các sản phẩm tài chính. Hiện nay, các sản phẩm phái sinh, công cụ phòng ngừa rủi ro còn sơ khai, trong khi đó là công cụ thiết yếu ở các trung tâm tài chính lớn.

Theo đại diện VietinBank, cần đẩy mạnh các thị trường mới như hàng hóa, tài sản số, ngoại tệ…, trong đó, ưu tiên các mặt hàng Việt Nam có thế mạnh như gạo. Việc này không chỉ giúp thị trường tài chính sâu sắc hơn, mà còn góp phần tạo hành lang pháp lý minh bạch để doanh nghiệp và nhà đầu tư yên tâm hoạt động.

Trong khi đó, đại diện ngân hàng nước ngoài, ông Ryu Je Eun - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Shinhan Việt Nam - cho rằng, sự ổn định và minh bạch của hệ thống ngân hàng là yếu tố then chốt để thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Các ngân hàng nước ngoài cũng đóng vai trò đặc biệt trong việc xây dựng và vận hành một tổ chức tài chính quốc tế (IFC) hiệu quả.

Ông Ryu Je Eun - cho hay, Shinhan Bank đã hỗ trợ tài chính đáng kể cho các doanh nghiệp Hàn Quốc để họ có thể hoạt động hiệu quả tại Việt Nam. Không chỉ cung cấp nguồn vốn cho các doanh nghiệp tại Việt Nam, ngân hàng còn tận dụng mạng lưới quốc tế với chi nhánh tại 20 quốc gia để hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động tại Hàn Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc) và nhiều thị trường khác.

“IFC được xây dựng dựa trên nền tảng các quy định minh bạch và sự tham gia của các thể chế tài chính, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho dòng vốn đầu tư. Qua đó, chúng tôi không chỉ hỗ trợ tài chính cho các công ty trong ngành sản xuất, mà còn đóng góp vào sự phát triển của các công ty khởi nghiệp, các ngành công nghiệp sáng tạo và lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech)” - ông Ryu Je Eun nhấn mạnh.

Ông Ryu Je Eun - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Shinhan Việt Nam - phát biểu. Ảnh: Hoàng Giáp

Chứng minh không là “điểm mù” FATF

Dưới góc độ kinh nghiệm quốc tế, ông Richard D. McClellan - chuyên gia kinh tế, cố vấn độc lập chuyên về chính sách kinh tế, phát triển khu vực tài chính và chiến lược đầu tư - cho rằng, xây dựng trung tâm tài chính quốc tế là một trong những quyết sách lớn nhằm thúc đẩy cải cách thể chế, giải phóng nguồn lực, nâng tầm cạnh tranh và hội nhập tài chính quốc tế cho Việt Nam.

“Sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ trong khu vực như Jakarta, Kuala Lumpur và Bangkok cùng với nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, đòi hỏi Việt Nam phải hành động nhanh chóng. Nếu chậm trễ không chỉ ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn đầu tư trong tương lai, mà còn đe dọa nền tảng tăng trưởng dài hạn của Việt Nam” - ông Richard D. McClellan cảnh báo.

Theo chuyên gia này, thành lập trung tâm tài chính quốc tế không phải chuyện nên làm hay không, mà là vấn đề bắt buộc phải làm. Tuy nhiên, dòng vốn sẽ không tự nhiên ào ào chảy đến khi Việt Nam tuyên bố thành lập trung tâm tài chính quốc tế. Để các nhà đầu tư rót vốn vào Việt Nam, cần làm rất nhiều việc.

Theo đó, Việt Nam nên coi việc tuân thủ khuyến nghị của Lực lượng Đặc nhiệm hành động tài chính (FATF) về chống rửa tiền (AML), tài trợ khủng bố (CFT) là ưu tiên hàng đầu. Đây là bước đi căn bản để không bị đưa vào danh sách giám sát đặc biệt, cũng như tạo niềm tin với nhà đầu tư quốc tế.

Ông Richard D. McClellan - chuyên gia kinh tế, cố vấn độc lập chuyên về chính sách kinh tế, phát triển khu vực tài chính và chiến lược đầu tư chia sẻ. Ảnh: Hoàng Giáp

Là cơ quan soạn thảo nội dung liên quan đến hoạt động ngân hàng trong trung tâm tài chính, Ngân hàng Nhà nước cần đóng vai trò dẫn dắt trong việc thiết lập lộ trình tuân thủ các khuyến nghị của FATF, đảm bảo rằng các quy định về sandbox phù hợp với các tiêu chuẩn AML/CFT ngay từ giai đoạn đầu.

Việc Ngân hàng Nhà nước chủ động truyền đạt rõ ràng tiến trình tuân thủ đến thị trường quốc tế là rất quan trọng để xây dựng lòng tin và thu hút đầu tư. Ngân hàng Nhà nước cần thiết kế các cơ chế di chuyển vốn minh bạch và an toàn, có thể triển khai theo từng giai đoạn, đồng thời đảm bảo giám sát chặt chẽ các hoạt động AML/CFT để tránh rủi ro bị đưa vào danh sách xám của FATF. Việc xây dựng khung pháp lý cho tài chính kỹ thuật số, bao gồm cả các quy định về sandbox cho công nghệ tài chính, tài sản mã hóa và tiền điện tử, cũng như áp dụng các tiêu chuẩn thận trọng phù hợp với Basel III, là cần thiết để tạo môi trường hoạt động an toàn và hiệu quả cho IFC.

“Cần chủ động xây dựng cơ chế di chuyển vốn minh bạch và từng bước áp dụng mô hình sandbox cho công nghệ tài chính, tiền điện tử, tài sản mã hóa. Cùng lúc, cần hoàn thiện hệ thống giám sát rủi ro và ban hành chuẩn mực tài chính đồng bộ theo Basel III để tạo ra một môi trường vận hành an toàn và hấp dẫn cho các tổ chức tài chính toàn cầu” - ông Richard D. McClellan khuyến nghị.