Việt Nam có thể sớm trở thành quốc gia số hàng đầu khu vực

Thời khắc quyết định trong hành trình số hóa

Trưa ngày 15/4, tại Hà Nội, diễn ra phiên họp báo về Hội nghị thượng đỉnh số tại Hà Nội 2025 do Hiệp hội Di động Toàn cầu (GSMA) tổ chức.

Ông Julian Gorman, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của GSMA - Ảnh: Q.N

Việc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh số với sự tham dự của các nhà lãnh đạo từ chính phủ, ban, ngành và lĩnh vực công nghệ nhằm bàn về tương lai số của Việt Nam, thúc đẩy tăng trưởng số an toàn, toàn diện và đối phó trực diện với nguy cơ lừa đảo gia tăng khi Việt Nam tăng tốc quá trình chuyển đổi, trở thành nền kinh tế số dẫn đầu.

Theo Hiệp hội Di động Toàn cầu, Việt Nam đang có sự tăng trưởng vượt bậc trong các dịch vụ di động và có thể sớm trở thành một quốc gia số hàng đầu ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhờ vào tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh cao, kết nối mạnh và các chính sách hỗ trợ.

Chương trình chuyển đổi số quốc gia của Việt Nam với tầm nhìn đến năm 2030: Việt Nam trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp.

Hiện nay, các công nghệ mới nổi như AI, 5G và Open Gateway đang định hình lại các ngành công nghiệp, cải thiện các dịch vụ công và thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn. Tuy nhiên, song hành với tiến trình này, làn sóng lừa đảo kỹ thuật số gia tăng đang đe dọa làm suy giảm niềm tin của công chúng và kìm hãm tiềm năng đổi mới của công nghệ di động.

Theo thống kê, tại Việt Nam, 74% người tiêu dùng hiện sử dụng ví điện tử, nhưng 89% lo sợ bị xâm nhập tài khoản và 95% quan ngại về việc dữ liệu cá nhân bị lạm dụng trên môi trường trực tuyến.

Ông Julian Gorman, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của GSMA nhận định, Việt Nam đang đứng trước thời khắc quyết định trong hành trình số hóa. Một mặt, tỷ lệ sử dụng di động cao và thị trường ví điện tử phát triển mạnh mẽ đang mở ra những cơ hội to lớn cho tăng trưởng kinh tế và tài chính toàn diện.

Mặt khác, lừa đảo trực tuyến gia tăng, làm lung lay niềm tin của người dùng. "Tại hội nghị quy tụ các nhà lãnh đạo trong ngành và chính phủ để đưa ra những hành động thiết thực nhằm đảm bảo tương lai số của Việt Nam duy trì được sự an toàn, toàn diện và dựa trên sự tin cậy" - ông Julian Gorman nói.

Xây dựng một môi trường số an toàn

Tại Hội nghị thượng đỉnh số, các đại biểu đã thảo luận về những biện pháp thực tiễn để chống gian lận kỹ thuật số, bao gồm xác minh giao dịch theo thời gian thực, xác thực đa yếu tố, giải pháp Silent OTP và tăng cường hợp tác giữa các nhà mạng, ngân hàng và các công ty công nghệ tài chính.

Các phiên thảo luận cũng đề cập đến nguy cơ gian lận đánh tráo SIM - một vấn đề mà 78% người tiêu dùng Việt Nam lo ngại, cao hơn nhiều mức trung bình của khu vực - cũng như cách tích hợp hiệu quả các công cụ bảo mật dựa trên API, như những công cụ được triển khai trong sáng kiến GSMA Open Gateway vào các lĩnh vực khác nhau.

Một phiên thảo luận chuyên sâu tập trung vào thách thức rộng lớn hơn mang tên "nền kinh tế lừa đảo", nhấn mạnh rằng, nếu không được kiểm soát, gian lận có thể cản trở việc ứng dụng các dịch vụ số và làm suy yếu nền tảng của hệ sinh thái số.

Các diễn giả cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc phối hợp các hành động trong việc bảo vệ người tiêu dùng, từ việc tăng cường giám sát gian lận đến các chiến dịch giáo dục cộng đồng.

Dù Việt Nam có tốc độ chuyển đổi số mạnh mẽ, vẫn còn những thách thức liên quan đến kỹ năng số và mở rộng kết nối đến các cộng đồng chưa được phục vụ đầy đủ. Các đại biểu tham dự khẳng định tầm quan trọng của quan hệ hợp tác công - tư trong việc mở rộng vùng phủ sóng di động, nâng cao kỹ năng số và xây dựng môi trường pháp lý hỗ trợ cả sự đổi mới sáng tạo lẫn an toàn số.

Xuyên suốt hội nghị, các cuộc thảo luận đều xoay quanh một chủ đề cốt lõi: Niềm tin. Dù là trong việc thúc đẩy ví điện tử, bảo vệ dữ liệu hay cung cấp dịch vụ công, thành công của quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam phụ thuộc vào việc duy trì sự tin tưởng của người tiêu dùng. Các bên liên quan kêu gọi sự hợp tác liên ngành để xây dựng một môi trường số an toàn và thân thiện với người dùng, dựa trên tính minh bạch và khả năng chống chịu trước các mối đe dọa.

Hướng tới mục tiêu này, GSMA công bố việc đổi tên Diễn đàn Fintech APAC thành Diễn đàn Fintech ASEAN, nhằm tập trung hơn vào hợp tác khu vực trong việc chống lại các vụ lừa đảo và gian lận trong khu vực ASEAN, cũng như ngăn chặn tình trạng xuất khẩu các hình thức lừa đảo và gian lận từ khu vực ra bên ngoài.

Theo đó, vòng thảo luận đầu tiên của Diễn đàn Fintech ASEAN đã được tổ chức bên lề hội nghị, quy tụ các lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ tài chính, viễn thông và quản lý nhà nước nhằm tìm kiếm giải pháp chung cho những mối đe dọa chung, đồng thời mở ra các cơ hội tăng trưởng mới.

Cũng theo nhận định của Hiệp hội Di động Toàn cầu, ngành công nghệ tài chính đang đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế số của Việt Nam, đặc biệt là trong việc mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế.

Với sự phát triển nhanh chóng của ví điện tử và nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về các giao dịch an toàn, liền mạch, Việt Nam là một bệ phóng lý tưởng để khởi động nỗ lực này trên toàn ASEAN nhằm bảo vệ niềm tin vào các dịch vụ tài chính số.