Xuất khẩu gia vị sang Trung đông, châu Phi: Doanh nghiệp thiếu thông tin thị trường

Phát biểu tại Phiên tư vấn xuất khẩu gia vị sang thị trường Trung Đông và châu Phi, do Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương tổ chức ngày 27/7, ông Lê Việt Anh- Chánh Văn phòng Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, cho hay: Năm 2022 sản lượng hồ tiêu ước đạt 175.000 tấn, giảm 10% so với năm 2021.

6 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu 125.553 tấn hồ tiêu, đạt kim ngạch 568,8 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước, mặc dù lượng hồ tiêu xuất khẩu giảm 19% nhưng giá trị tăng tới 13,5% do giá được cải thiện.

Ông Lê Việt Anh cũng cho biết: Trung Đông, châu Phi không phải là thị trường xuất khẩu lớn của ngành hàng gia vị Việt Nam. Trong đó, nửa đầu năm 2022 Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Đông đạt 18.252 tấn, giảm 18,8% so với cùng kỳ, xuất khẩu sang thị trường châu Phi 6.696 tấn, giảm 26,6%.

Tương tự với mặt hàng quế, trong nửa đầu năm 2022, Việt Nam xuất khẩu 1.660 tấn quế vào Trung đông, tăng 0,4% so với cùng kỳ; xuất khẩu sang châu Phi 1.380 tấn, tăng 1,3%.

Về nguyên nhân khiến hồ tiêu, quế nói riêng và gia vị Việt Nam nói chung chưa khai thác được thị trường Trung Đông, châu Phi, ông Lê Việt Anh lý giải: Ảnh hưởng của cuộc xung đột tại Đông âu khiến giá dầu tăng cao, lạm phát kinh tế đã ảnh hưởng đến chi tiêu của người dân. Rào cản kỹ thuật ngày càng cao của các thị trường nhập khẩu cộng hưởng với sức cạnh tranh quyết liệt từ các cường quốc sản xuất gia vị như Indonesia Brazil… tại các thị trường này đã gây khó cho xuất khẩu gia vị của Việt Nam.

Một vấn đề quan trọng nữa, doanh nghiệp Việt Nam rất thiếu thông tin thị trường, chưa cập nhật được thay đổi về chính sách xuất nhập khẩu và đã để lại những hệ luỵ. “Tháng 2/2022, do không nắm được thông tin Chính phủ Ai cập thay đổi chính sách xuất nhập khẩu, buộc phải mở LC. Do đó, gia vị Việt Nam đưa sang thị trường này phải nằm tại cảng mất 2-3 tháng. Thậm chí doanh nghiệp xuất khẩu báo còn nhiều container hàng bị đọng, không biết bao giờ mới có thể thanh toán”, đại diện Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam ví dụ.

Trung Đông, châu Phi được đánh giá là thị trường tiềm năng cho xuất khẩu các mặt hàng gia vị, nguyên do các quốc gia khu vực này sản xuất nông nghiệp hạn chế, phải nhập khẩu nhiều loại nông sản, trong đó có gia vị. Mặt khác, gia vị sản xuất nội khối không có tính cạnh tranh trực tiếp với gia vị Việt Nam.

Đơn cử thị trường Iran, hàng năm quốc gia này tiêu thụ 220.000 tấn gia vị, trong đó nhập khẩu hơn 170.000 tấn. Do lượng nhập khẩu lớn, Iran được coi là trung tâm phân phối mặt hàng này của cả thế giới.

“Tuy nhiên, đối tác thường nhập khẩu sản phẩm thô, mặc dù vẫn giữ xuất xứ “Made in Việt Nam” nhưng yêu cầu đóng logo của đối tác. Dẫn tới gia vị Việt Namtại thị trường này chưa có thương hiệu, độ nhận diện không cao”, bà Nguyễn Thị Hiền Giang – Giám đốc Công ty TNHH TM Lâm Thành Hưng nói.

Tại Phiên tư vấn xuất khẩu gia vị sang thị trường Trung Đông và châu Phi, bà Nguyễn Thị Thu Thuỷ- Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ xuất khẩu, Cục xúc tiến thương mại, cho hay: Doanh nghiệp chia sẻ phải đối mặt với nhiều rủi ro khi xuất khẩu sang thị trường Trung Đông, châu Phi, như: Đối tác thanh toán chậm, không có khả năng thanh toán, rủi ro về tỷ giá.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cũng gặp rủi ro trong tranh chấp về hợp đồng mua bán như khối lượng, trọng lượng hàng hóa, thời gian giao hàng, tranh chấp liên quan đến chủ thể của hợp đồng do người ký hợp đồng không có năng lực nhập khẩu.

Để hạn chế những rủi ro trên, bà Nguyễn Thị Thu Thuỷ, khuyến cáo: Các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần tìm hiểu kỹ đối tác trước khi giao dịch; điều tra thương nhân, cảnh giác với các thương vụ quá hấp dẫn, tìm hiểu thông tin qua các Thương vụ Việt Nam tại địa bàn Trung Đông, châu Phi, phòng thương mại công nghiệp nước sở tại.

Trong quá trình giao dịch, doanh nghiệp cần lưu ý, lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp như: Phương thức chuyển tiền hay phương thức nhờ thu, L/C... , cũng nên nhờ sự tư vấn của các chuyên gia pháp lý và thanh toán quốc tế.

Đại diện Thương vụ Việt Nam tại các quốc gia khu vực Trung Đông, châu Phi cũng lưu ý: Doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng, quy cách đóng gói, đạt các chứng chỉ về an toàn vệ sinh thực phẩm, ổn định giá, lưu ý vấn đề tỷ giá và có chứng chỉ Halal là một lợi thế.