Thực thi các FTA: Doanh nghiệp không thể chủ quan trước các quy định về phòng vệ thương mại

Phòng vệ thương mại (PVTM) là vấn đề đang được quan tâm hiện nay khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu với thương mại toàn cầu. Trong bối cảnh đó, với nguồn lực còn hạn chế, việc nâng cao năng lực, chủ động ứng phó với các vụ việc PVTM, bảo vệ lợi ích chính đáng của mình đang hết sức quan trọng đối với các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam.
Nâng cao năng lực phòng vệ thương mại trong bối cảnh thực thi các Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới Lấy ý kiến Dự thảo Thông tư hướng dẫn các biện pháp phòng vệ thương mại trong EVFTA

Ông Lê Anh Văn - Giám đốc Trung tâm hỗ trợ Pháp luật và phát triển nguồn nhân lực, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) đã có cuộc trao đổi về vấn đề trên với phóng viên Báo Công Thương.

Doanh nghiệp không thể chủ quan trước các quy định về phòng vệ thương mại
DN Việt Nam cần chủ động, năng cao năng lực để ứng phó các vụ việc về PVTM trong bối cảnh thực thi nhiều FTA hiện nay

Nền kinh tế Việt Nam đang tham gia ngày càng sâu hơn vào trao đổi thương mại toàn cầu, thực thi nhiều cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA). Do đó, sẽ ngày càng xuất hiện nhiều hơn những vụ việc PVTM đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Theo ông, bối cảnh này sẽ tác động ra sao đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam?

Thực thi các Hiệp định thương mại tự do (FTA): Doanh nghiệp không thể chủ quan trước các quy định về phòng vệ thương mại
Ông Lê Anh Văn - Giám đốc Trung tâm hỗ trợ Pháp luật và phát triển nguồn nhân lực, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

Các FTA truyền thống, cũng như các FTA thế hệ mới mà chúng ta vừa tham gia ký kết, đều có điều khoản về PVTM. Có thể nói, hầu hết các FTA đều có mục tiêu xóa bỏ các rào cản thương mại, các thành viên tham gia đều có kỳ vọng không áp dụng các biện pháp PVTM trong thành viên nội khối.

Tuy nhiên, quá trình thực thi các FTA, cộng đồng DN của chúng ta, trong đó có các DNNVV không thể chủ quan trước các quy định về PVTM. Do đó tác động của các quy định về PVTM đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, chúng ta phải hiểu trên 2 khía cạnh tích cực và tiêu cực.

Về tác động tích cực, trong điều kiện ký kết các FTA, nhất là các FTA thế hệ mới có mức độ cam kết rất sâu rộng, Việt Nam cam kết xóa bỏ tới 80% đến hơn 90% các dòng thuế, hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam dễ dàng hơn. Trong khi đó các DNNVV thuộc lĩnh vực sản xuất, chế biến, chế tạo của Việt Nam đang còn nhiều khó khăn nội tại như: về năng lực quản trị, ứng dụng khoa học, chất lượng nguồn nhân lực, mức độ cạnh tranh thấp.

Trong bối cảnh đó, để hạn chế những thiệt hại, cũng như đe dọa gây thiệt hại đối với ngành sản xuất, chế tạo trong nước, việc quy định và thực thi về các biện pháp PVTM trong các FTA sẽ là cơ sở để Việt Nam điều tra, áp dụng các biện pháp phù hợp; góp phần khuyến khích sản xuất trong nước, cân bằng cán cân thanh toán.

Mặt khác, việc quy định về PVTM trong các FTA giúp DN Việt Nam tăng tính chủ động trong rà soát thị trường, rà soát lại giá bán sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm, tránh tăng trưởng xuất khẩu quá nóng vào vào một thị trường. Là động lực giúp DN thúc đẩy việc sản xuất các sản phẩm có chất lượng, có thương hiệu. Có chiến lược chuyển từ cạnh tranh bằng giá sang cạnh tranh bằng thương hiệu, chất lượng.

Về tác động tiêu cực, có thể thấy rằng, việc quy định về PVTM trong các FTA gây ra những thách thức lớn cho các DN. Đó là vấn đề DN có thể bị điều tra về bán phá giá, áp dụng các biện pháp PVTM nhiều hơn. Cụ thể, ký kết các FTA với các quy định về PVTM trong khi các DNNVV còn thiếu thông tin, chưa nắm rõ, chưa tìm hiểu kỹ. Do đó chưa chủ động được các biện pháp PVTM để bảo vệ mình, cũng như chưa kịp thời kiến nghị các cơ quan Nhà nước thực hiện các biện pháp PVTM, điều đó làm ảnh hưởng đến sản xuất trong nước, thậm chí một số DN còn bị mất thị phần. Ngoài ra có thể làm nảy sinh các vấn đề liên quan đến lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp xuất hiện, gây ảnh hưởng đến các DN làm ăn chân chính.

Đứng trước áp lực từ các vụ kiện PVTM, sự chủ động của DN được nhận định là yếu tố quyết định để đối mặt và đứng vững trên thị trường. Ý kiến của ông về vấn đề này?

Trước diễn biến của các vụ kiện về PVTM của nước ngoài có xu hướng gia tăng, để đối phó với sự kiện pháp lý về PVTM, phòng ngừa các rủi ro pháp lý liên quan đến có thể bị khởi kiện, điều tra về PVTM, các DN có hàng hóa xuất khẩu cần chủ động trang bị những kiến thức cơ bản về pháp luật PVTM, các quy định về PVTM trong các FTA mà Việt Nam và đối tác cùng tham gia; cần tìm hiểu thực tiễn điều tra PVTM của những nước mà DN xuất khẩu hàng hóa.

Mặt khác, DN cần xây dựng bộ phận pháp chế, nâng cao hệ thống quản trị tiên tiến, lưu trữ hồ sơ chứng từ rõ ràng. Để có thể chứng minh, trả lời các bảng câu hỏi trong trường hợp DN của mình là bị đơn trong các vụ kiện PVTM, theo dõi sát các lập luận của nguyên đơn, chứng minh các số liệu mà cơ quan điều tra sử dụng chưa chính xác. Ngoài ra, DN cần chủ động sử dụng “vũ khí” PVTM để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình trước hàng hóa nhập khẩu.

Các hiệp hội DN, nhất là VINASME, tổ chức khác được coi là đầu mối để hỗ trợ, giúp DN nâng cao năng lực PVTM. Ông có đề xuất gì để các hiệp hội thực hiện vai trò của mình?

Thực tế cho thấy, ban đầu các vụ khởi xướng điều tra PVTM có thể bắt đầu với bị đơn là một DN hoặc 1 vài DN. Tuy nhiên nguy cơ thiệt hại cho cả một ngành hàng là rất lớn. Vì vậy, vai trò của các Hiệp hội DN, các tổ chức đại diện DN là rất lớn.

Theo đó, khi xuất khẩu hàng hóa Việt Nam không ngừng gia tăng; việc thực thi các cam kết của nhiều FTA, các hiệp hội cần chủ động khuyến cáo các thông tin về thị trường xuất khẩu cho hội viên, DN để đánh giá nguy cơ nước ngoài điều tra áp dụng các biện pháp PVTM; thông báo kịp thời các thông tin liên quan đến nước ngoài điều tra, áp dụng các biện pháp PVTM cho DN hội viên biết.

Ngoài ra, các hiệp hội cần xem xét cử đại diện có tiếng nói, kiến nghị, tham gia bên liên quan trong các vụ việc điều tra về PVTM; tăng cường hỗ trợ đào tạo bồi dưỡng kiến thức cho hội viên về các quy định về PVTM theo pháp luật Việt Nam và các quy định về PVTM trong các FTA; cũng như thành lập các tổ chức trung gian để thực hiện tư vấn pháp lý, hỗ trợ hội viên bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các sự kiện pháp lý về PVTM.

Xin cảm ơn ông!

Hoa Quỳnh thực hiện
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Nhập khẩu hồ tiêu tăng mạnh: Chuyên gia nói gì?

Nhập khẩu hồ tiêu tăng mạnh: Chuyên gia nói gì?

Nhập khẩu hồ tiêu tháng 4/2025 của Việt Nam tiếp tục tăng và tiệm cận mức kỷ lục năm 2021 liệu có đáng lo ngại?
Tăng giá trị sản phẩm: Lấy khoa học công nghệ làm nền tảng

Tăng giá trị sản phẩm: Lấy khoa học công nghệ làm nền tảng

Muốn nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng sản phẩm bắt buộc phải đổi mới tư duy và cách làm, phải lấy khoa học công nghệ, chuyển đổi số làm nền tảng
Tăng cảnh báo từ sớm, từ xa cho doanh nghiệp khi Ấn Độ siết phòng vệ

Tăng cảnh báo từ sớm, từ xa cho doanh nghiệp khi Ấn Độ siết phòng vệ

Nhằm bảo vệ hàng hoá xuất khẩu tại thị trường Ấn Độ, việc tăng cường cảnh báo sớm, ứng phó từ xa cần được triển khai mạnh mẽ, đồng bộ.
Nhiều giải pháp thúc đẩy tiêu dùng trên nền tảng số

Nhiều giải pháp thúc đẩy tiêu dùng trên nền tảng số

Nhiều sàn thương mại điện tử lớn đã triển khai hàng loạt chiến dịch, giải pháp nhằm thúc đẩy tiêu dùng trên nền tảng số trong mùa hè 2025.
Xuất khẩu gạo đạt kỷ lục: Khi hạt giống là chìa khóa

Xuất khẩu gạo đạt kỷ lục: Khi hạt giống là chìa khóa

Năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt mức kỷ lục 9,18 triệu tấn với kim ngạch 5,75 tỷ USD. Kết quả này có công từ công tác chọn tạo giống.

Tin cùng chuyên mục

Vinachem sẽ ra mắt sàn thương mại điện tử VinachemMart

Vinachem sẽ ra mắt sàn thương mại điện tử VinachemMart

Ngày 10/5 tới đây, tại phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm Hà Nội, Vinachem sẽ ra mắt Sàn thương mại điện tử Vinachemmart và bộ sản phẩm hàng tiêu dùng Vinachem.
Loạt giải pháp giữ vị thế ngành sầu riêng Việt Nam

Loạt giải pháp giữ vị thế ngành sầu riêng Việt Nam

Giữ vững vị thế sầu riêng Việt cần nền tảng pháp lý vững chắc, tiêu chuẩn kỹ thuật đồng bộ và một hệ thống quản lý chủ động, minh bạch.
Cơ hội xuất khẩu quả bưởi khi Australia hoàn tất đánh giá

Cơ hội xuất khẩu quả bưởi khi Australia hoàn tất đánh giá

Australia vừa hoàn tất đánh giá rủi ro cho quả bưởi Việt Nam, mở ra cơ hội lớn cho xuất khẩu sản phẩm bưởi vào thị trường này.
Lý do tổ yến

Lý do tổ yến 'made in Việt Nam' vào Trung Quốc còn khiêm tốn

Hiện có hơn 4 tấn tổ yến tinh chế và hàng triệu sản phẩm tổ yến được xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc, giá trị hơn 4 triệu USD, khiêm tốn so với tiềm năng.
Cảnh báo sớm: ‘Lá chắn’ bảo vệ hàng Việt xuất khẩu

Cảnh báo sớm: ‘Lá chắn’ bảo vệ hàng Việt xuất khẩu

Xu hướng khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng xuất khẩu Việt Nam đang gia tăng, vì thế cảnh báo sớm đang được đẩy mạnh.
Thức tỉnh ‘giấc mơ’ thương hiệu: Câu chuyện đặc biệt từ một gói cà phê

Thức tỉnh ‘giấc mơ’ thương hiệu: Câu chuyện đặc biệt từ một gói cà phê

Xây dựng thành công thương hiệu là điều bất cứ doanh nghiệp nào cũng mong muốn, đặc biệt là ở thị trường nước ngoài.
Giải

Giải 'cơn khát' nhân lực trong thương mại điện tử

Dù thương mại điện tử đang phát triển rất nhanh ở Việt Nam, nhưng nguồn nhân lực phục vụ cho ngành này lại đang thiếu trầm trọng.
VPPE 2025: Thúc đẩy phát triển công nghệ xanh ngành bao bì

VPPE 2025: Thúc đẩy phát triển công nghệ xanh ngành bao bì

Gần 500 thương hiệu quốc tế tham dự VPPE 2025 tại Bình Dương, giới thiệu công nghệ xanh, tìm kiếm đối tác, thúc đẩy phát triển ngành giấy và bao bì Việt Nam.
Hà Giang: Dòng chảy số gỡ

Hà Giang: Dòng chảy số gỡ 'nút thắt' hàng hóa nông sản cho người dân

Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Hầu A Lềnh khẳng định: “Dòng chảy số” sẽ là động lực nâng giá trị nông sản, giúp người dân vượt “điểm nghẽn”.
Dự án Luật Thương mại điện tử do Bộ Công Thương xây dựng được đánh giá cao

Dự án Luật Thương mại điện tử do Bộ Công Thương xây dựng được đánh giá cao

Hồ sơ xây dựng Luật Thương mại điện tử của Bộ Công Thương được Bộ Tư pháp cùng đại diện nhiều bộ, ngành, cơ quan đánh giá cao.
Xúc tiến thương mại: Đa dạng ‘kênh’ mở rộng thị trường

Xúc tiến thương mại: Đa dạng ‘kênh’ mở rộng thị trường

Xúc tiến thương mại với nhiều hoạt động tích cực và hiệu quả đã và đang giúp doanh nghiệp mở rộng, đa dạng thị trường góp phần ổn định xuất khẩu.
Chất lượng tốt, cà phê Robusta Việt Nam được nhiều thị trường ưa chuộng

Chất lượng tốt, cà phê Robusta Việt Nam được nhiều thị trường ưa chuộng

4 tháng năm 2024, giá cà phê xuất khẩu tăng 67,5% kéo xuất khẩu cà phê tăng 51,1%. Cà phê Robusta Việt Nam ngày càng được thị trường thế giới ưa chuộng.
Hội chợ xúc tiến thương mại cho các hợp tác xã miền Bắc: Kết nối và lan toả

Hội chợ xúc tiến thương mại cho các hợp tác xã miền Bắc: Kết nối và lan toả

Hội chợ Xúc tiến thương mại cho các hợp tác xã miền Bắc 2025 quy tụ 180 gian hàng, kết nối sản phẩm vùng miền với thị trường và thúc đẩy tiêu thụ nông sản.
Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu 4 tháng/2025 tăng 15,7% so với cùng kỳ

Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu 4 tháng/2025 tăng 15,7% so với cùng kỳ

Bốn tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 276,89 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước.
Chủ động thích ứng, doanh nghiệp tăng tốc xuất khẩu hàng hóa

Chủ động thích ứng, doanh nghiệp tăng tốc xuất khẩu hàng hóa

Đa dạng hóa thị trường, tận dụng ưu đãi từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA), các doanh nghiệp xuất khẩu chủ động thích ứng với biến động của thị trường.
Hà Nội: Xuất khẩu hàng hóa đạt 6,4 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm 2025

Hà Nội: Xuất khẩu hàng hóa đạt 6,4 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm 2025

Theo số liệu từ Chi cục Thống kê Hà Nội, 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trên địa bàn thành phố ước đạt 6,4 tỷ USD, tăng 12,3%.
Thương mại điện tử nội địa cần làm gì để không bị “lép vế”?

Thương mại điện tử nội địa cần làm gì để không bị “lép vế”?

Thương mại điện tử nội địa cần phải có những thay đổi gì để tiếp tục phát triển và tránh 'lép vế' so với thương mại điện tử xuyên biên giới?
Hợp tác Việt Nam - Kazakhstan: Mở lối sang ngành công nghiệp nền tảng, giá trị cao

Hợp tác Việt Nam - Kazakhstan: Mở lối sang ngành công nghiệp nền tảng, giá trị cao

Để nâng kim ngạch thương mại, cùng với lĩnh vực truyền thống, Việt Nam - Kazakhstan cần mở rộng hợp tác sang các ngành công nghiệp nền tảng, có tính đột phá.
Xuất khẩu tăng, ngành nông nghiệp xuất siêu hơn 5,1 tỷ USD

Xuất khẩu tăng, ngành nông nghiệp xuất siêu hơn 5,1 tỷ USD

4 tháng năm 2025, tất cả các nhóm hàng xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đều tăng so với cùng kỳ đã đưa kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt 21,15 tỷ USD, tăng 10,7%.
Bộ Công Thương sửa đổi quy định về xuất xứ hàng hóa và giấy chứng nhận C/O

Bộ Công Thương sửa đổi quy định về xuất xứ hàng hóa và giấy chứng nhận C/O

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến dự thảo sửa đổi Thông tư 05 và 38 nhằm hoàn thiện quy định về xuất xứ hàng hóa và quy trình cấp Giấy chứng nhận C/O.
Mobile VerionPhiên bản di động