Tăng giá trị sản phẩm: Lấy khoa học công nghệ làm nền tảng

Thông tin được đưa ra tại Hội nghị triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cùng các văn bản liên quan do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức ngày 10/5 tại Bắc Ninh.

Chuyển đổi số là nền tảng của phát triển

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, đối với lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, Nghị quyết số 57-NQ/TW đặc biệt có ý nghĩa khi chúng ta đang đối mặt với hàng loạt thách thức lớn, như: biến đổi khí hậu gay gắt hơn, tài nguyên suy giảm nhanh hơn, áp lực tăng trưởng xanh, phát thải thấp cao hơn. Những mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống vốn dựa vào lao động thủ công, đầu vào vật tư lớn không còn phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy phát biểu khai mạc Hội nghị triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW. Ảnh: Tùng Đinh

Muốn thay đổi cục diện, muốn nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm, muốn bảo vệ môi trường sống cho hôm nay và các thế hệ sau, chúng ta bắt buộc phải đổi mới tư duy và cách làm, phải lấy khoa học công nghệ và chuyển đổi số làm nền tảng phát triển.

Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp và môi trường đã có nhiều nỗ lực, sáng kiến ứng dụng công nghệ từ các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, chăn nuôi thông minh, đến giám sát môi trường bằng cảm biến, xây dựng bản đồ số, cơ sở dữ liệu đất đai, rừng và khí tượng. Đây là những chuyển biến tích cực của ngành, nhưng để xác định “đột phá, phát triển” như yêu cầu của Nghị quyết số 57-NQ/TW, chúng ta vẫn còn rất nhiều việc phải làm.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề xuất 5 nhóm giải pháp then chốt: Hoàn thiện thể chế để tháo gỡ các rào cản, cải cách tổ chức nghiên cứu theo hướng tinh gọn và tự chủ, thay đổi cách thức đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ gắn với thực tiễn sản xuất, phát triển nguồn nhân lực có chuyên môn sâu và đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn cam kết, tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để các sáng kiến, kết quả nghiên cứu, giải pháp đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được đưa vào ứng dụng thực tiễn. Ảnh: Tùng Đinh

Về phía địa phương, ông Vương Quốc Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, cho biết, thực hiện Nghị quyết 57, Nghị quyết 193, Nghị quyết 71, tỉnh Bắc Ninh tập trung vào chuyển đổi mô hình từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, hướng tới nền nông nghiệp bền vững và thân thiện với môi trường.

Tỉnh đang hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân tiếp cận các công nghệ mới như: cảm biến giám sát độ ẩm, hệ thống tưới tự động, ứng dụng AI trong phân tích sâu bệnh, sử dụng dữ liệu vệ tinh và bản đồ số để dự báo sản lượng cây trồng, cũng như truy xuất nguồn gốc sản phẩm qua mã QR.

Bắc Ninh khuyến khích các mô hình hợp tác công - tư trong nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, nhất là trong lai tạo giống cây trồng, vật nuôi có năng suất và chất lượng cao, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của tỉnh.

Về lĩnh vực môi trường, Bắc Ninh đang xây dựng nền tảng dữ liệu số tổng hợp về môi trường và đất đai, phục vụ công tác quy hoạch, kiểm soát ô nhiễm, và quản lý biến đổi khí hậu trên địa bàn.

"Địa phương sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để các sáng kiến, kết quả nghiên cứu, giải pháp đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được đưa vào ứng dụng thực tiễn, góp phần nâng cao năng lực nội sinh, sức cạnh tranh, đưa nông nghiệp Bắc Ninh phát triển hiện đại, bền vững và thân thiện với môi trường", Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cam kết.

Khoa học công nghệ hiện đại giữ vị thế bền vững cho nông sản Việt

Trong phiên toàn toàn thể diễn ra sáng 10/5, các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia đã cùng nhau chia sẻ về thực trạng và giải pháp phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; định hướng của Quốc hội và Chính phủ đối với lĩnh vực này; cùng các tham luận từ doanh nghiệp, địa phương và đơn vị ngành dọc. Đây là sự kiện quan trọng nhằm quán triệt, cụ thể hóa các định hướng lớn vào thực tiễn ngành nông nghiệp và môi trường, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững trong bối cảnh mới.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Tùng Đinh

TS. Nguyễn Phú Tiến - Phó Cục trưởng, Cục Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) - khẳng định, hành trình chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số và xây dựng quốc gia đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng ở kế hoạch hay khẩu hiệu. Đó là chặng đường của sự dấn thân, của đổi mới tư duy, hành động quyết liệt và đặc biệt là trọng dụng người tài như một chiến lược sống còn.

“Không có doanh nghiệp đột phá nếu thiếu người tài. Không có chính phủ số nếu thiếu lãnh đạo am hiểu công nghệ. Và càng không thể có quốc gia sáng tạo nếu không có nền giáo dục và chính sách tuyển dụng khuyến khích trí tuệ”, TS. Nguyễn Phú Tiến nói.

TS. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, khẳng định, Nghị quyết số 57 phù hợp với xu thế phát triển toàn cầu, đặt khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển đất nước.

“Không có tổ chức hay quốc gia nào đạt được vị thế bền vững nếu không sở hữu nền khoa học công nghệ hiện đại. Nghị quyết số 57 thể hiện tầm nhìn đột phá khi xác định đây là cuộc cách mạng, trong đó nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, còn nhà khoa học là lực lượng chủ lực. Đặc biệt, việc từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm” sẽ mở đường cho nhiều mô hình đổi mới hiệu quả. Mục tiêu lọt vào Top 50 quốc gia có năng lực cạnh tranh khoa học công nghệ hàng đầu là hoàn toàn khả thi nếu tận dụng tốt các cơ hội hiện có”, TS. Phan Xuân Dũng chia sẻ.

Đồng thời, kiến nghị các Bộ, ngành tăng cường đặt hàng nghiên cứu, sử dụng hiệu quả kết quả khoa học, đặc biệt trong các lĩnh vực phát sinh từ thực tiễn như xóa đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường. Cùng với đó, cần đẩy mạnh truyền thông phổ biến tri thức đến người dân ở vùng sâu, vùng xa, và tôn vinh đội ngũ trí thức để tạo thêm động lực phát triển trong kỷ nguyên mới.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường ký kết văn bản hợp tác phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo với Liên hiệp các Hội Khoa khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Tổng hội Xây dựng Việt Nam. Ảnh: Tùng Đinh

Trong khuôn khổ hội nghị, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ký kết văn bản hợp tác phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo với Liên hiệp các Hội Khoa khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Tổng hội Xây dựng Việt Nam.

Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ký một loạt văn bản hợp tác với các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng. Các đối tác ký của Vụ gồm: Tập đoàn Dabaco; Tập đoàn MASAN; Trường Đại học VinUni thuộc Tập đoàn Vingroup; Công ty Cổ phân Nông nghiệp BAF Việt Nam; Công ty Cổ phần Tập đoàn PAN; Công ty Cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa; Công ty BSB NANOTECH. Trong đó, Tập đoàn PAN ký kết biên bản ghi nhớ (MoU) với Bộ Nông nghiệp và Môi trường với một số nội dung chính gồm: Phát triển chuỗi giá trị lúa gạo bền vững; phát triển ngành tôm giống chất lượng cao; ứng dụng khoa học công nghệ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn ngành thủy sản.

Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Văn Long ký văn bản hợp tác với các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng.

Với tinh thần hành động mạnh mẽ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tỉnh Bắc Ninh và các chuyên gia trong ngành kỳ vọng sẽ tạo ra xung lực mới để khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành nền tảng phát triển nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn, quản lý tài nguyên hiệu quả và bảo vệ môi trường bền vững.