Đa dạng hoạt động tiêu thụ hàng hoá khu vực miền núi
Bà Lê Việt Nga – Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước – Bộ Công Thương cho biết, thời gian qua, ngành Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ để đưa hàng hóa của Việt Nam nói chung và hàng hóa của đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng vào các hệ thống phân phối, từ truyền thống là các chợ truyền thống hay là các cửa hàng tạp hóa cho đến các hệ thống phân phối hiện đại. Đáng lưu ý, nhiều sản phẩm, hàng hoá của Việt Nam luôn luôn được chiếm những vị trí hết sức trang trọng, nơi mà người tiêu dùng được ưu tiên mua sắm và biết được đến bản sắc văn hóa của các cái sản phẩm hàng hóa đến từ vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
 |
| Đẩy mạnh tiêu thụ nông sản miền núi |
Cũng trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã triển khai được rất nhiều hoạt động để lồng ghép vào các Chương trình và Đề án phát triển kinh tế xã hội, kết nối hàng hóa sản xuất trong nước, thúc đẩy để tiêu thụ hàng hóa đồng cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Cụ thể, Chương trình xúc tiến thương mại quốc gia đã được triển khai với nhiều những hoạt động như hội chợ, các chuyến hàng quảng bá sản phẩm, hàng hóa sản xuất trong nước hay những chương trình đào tạo, tập huấn, chương trình truyền thông liên quan đến xúc tiến thương mại cho hàng hóa của đồng bào dân tộc thiểu số tại thị trường trong nước cũng như xuất khẩu.
Hai là, Chương trình mục tiêu quốc gia về vệ sinh an toàn thực phẩm. Một trong những điểm nổi bật của đa số hàng hoá vùng đồng bào dân tộc thiểu số là được trồng theo những phương pháp rất tự nhiên, được chế biến bằng những cách thức truyền thống. Ví dụ như cái sản phẩm chè được trồng tại những vùng mà khí hậu còn rất trong lành, thổ nhưỡng mà chưa bị tác động bởi hóa chất hay thuốc bảo vệ thực vật.
“Do đó, chúng tôi đã kết nối được những sản phẩm được gọi là hàng hóa bảo đảm an toàn thực phẩm vào những hệ thống phân phối lớn và được người tiêu dùng ở những địa phương lớn của Việt Nam hết sức đón nhận” – bà Nga chia sẻ.
Ngoài ra, một Chương trình mang tầm quốc gia mà Bộ Công Thương triển khai là Chương trình khuyến công quốc gia. Theo Chương trình Khuyến công quốc gia, các hộ kinh doanh, hộ sản xuất muốn ứng dụng khoa học công nghệ, thiết bị máy móc ở quy mô nhỏ đã được nhận vốn từ cơ quan quản lý nhà nước xét duyệt và cung cấp. Qua đó đã hoàn thiện được bao bì, mẫu mã, hoàn thiện được quy trình công nghệ sản xuất ra được những sản phẩm hàng hóa rất đặc trưng, đặc thù của đồng bào dân tộc thiểu số nhưng lại bảo đảm chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm và có mẫu mã bao bì hấp dẫn với người tiêu dùng. Đặc biệt là người tiêu dùng quốc tế và ở các đô thị lớn.
Tiếp nữa, Chương trình phát triển thương mại biên giới, miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo cũng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2015 và tiếp tục hoạt động cho đến năm nay. Chương trình cũng đã phát huy nhiều hiệu quả khi đã tổ chức được rất nhiều hoạt động để kết nối được hàng hóa từ vùng đồng bào của dân tộc thiểu số, miền núi vào hệ thống phân phối và xuất khẩu đi nước ngoài để tìm kiếm thị trường.
Bên cạnh đó, một số đề án cấp quốc gia cũng đang triển khai rất tốt như Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, giai đoạn từ năm 2014 - 2020 và nay là giai đoạn 2021 - 2025. Qua Chương trình này, đã có những đợt nhận diện hàng hóa rất lớn trên quy mô toàn quốc được tổ chức để người tiêu dùng nhận biết rõ những sản phẩm, hàng hóa sản xuất trong nước, trong đó có sản phẩm, hàng hóa của bà con dân tộc thiểu số và miền núi. Qua Đề án này, Bộ Công Thương cũng đã thiết lập được trên toàn quốc các mô hình điểm bán hàng Việt, trong đó ưu tiên những vị trí rất đắc địa cho sản phẩm, hàng hóa của đồng bào dân tộc thiểu số.
Bộ Công Thương còn kết hợp với Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì và đưa được những sản phẩm, hàng hóa OCOP do Chương trình xếp hạng vào các điểm phân phối và các điểm bán hàng OCOP làm mẫu cho các địa phương. Đến nay, chương trình đã có tính lan tỏa toàn quốc. Các địa phương đã tự làm và nhân rộng rất nhiều, lên đến hàng trăm điểm bán, đặc biệt là các mô hình được đặt tại điểm gắn kết giữa du lịch với thương mại.
Một Đề án khác có tác động rất tốt đối với việc tiêu thụ hàng hóa cho bà con dân tộc thiểu số, đó là Đề án 23 được phê duyệt năm 2010 và được triển khai tích cực trong giai đoạn 2010 - 2015 ở cấp Trung ương, sau đó thì được chính quyền địa phương sử dụng ngân sách địa phương của mình để nhân rộng là các mô hình tiêu thụ nông sản và cung ứng vật tư nông nghiệp cho bà con nông dân ở khu vực nông thôn, đặc biệt ưu tiên cho bà con dân tộc thiểu số ở các tỉnh: Lai Châu, Cao Bằng, Sơn La, Trà Vinh… Chương trình đó cũng đã có những đóng góp rất lớn cho việc phát triển hàng hoá khu vực này.
Kênh phân phối vào cuộc tiêu thụ nông sản miền núi
Bà Lê Việt Nga chia sẻ thêm, đối với hệ thống phân phối nước ngoài, Bộ Công Thương đã triển khai những chương trình xã hội hóa kết hợp với các hệ thống phân phối lớn ở trong nước như là Central Retail, MM Mega Market, Hapro… Ví dụ như Central Retail có một Chương trình rất lớn về sinh kế cộng đồng, phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Chương trình tập trung hướng dẫn cho các địa phương và đặc biệt là quan tâm đến đồng bào dân tộc thiểu số, khi họ sản xuất ra được những sản phẩm hàng hóa đạt chuẩn của hệ thống siêu thị thì sẽ được đưa vào trong hệ thống siêu thị đó tiêu thụ tại thị trường trong nước.
Các sản phẩm này còn được tham gia các chương trình khuyến mại, mời chào, quảng bá đến người tiêu dùng ở các đô thị lớn cả trong và ngoài nước. Đơn cử như các Tuần hàng Việt Nam tại Thái Lan được tổ chức thường niên. “Qua những hoạt động này, chúng tôi thấy rằng vai trò của các hệ thống phân phối hiện đại là rất tốt, vì họ coi rằng việc tiêu thụ những hàng hóa của bà con dân tộc thiểu số và miền núi là một sự đóng góp cho cộng đồng” – bà Lê Việt Nga đánh giá.
Ngoài ra, các hệ thống siêu thị khác như MM Mega Market, Saigon Co.op hay Winmart đều có các chương trình dài hơi để đóng góp vào việc phát triển chiến lược thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2030. Họ cũng khẳng định, thị trường trong nước là bệ đỡ chắc chắn cho những sản phẩm, hàng hóa sản xuất trong nước và đặc biệt ưu tiên những đối tượng yếu thế, sống ở những khu vực mà còn đang gặp rất nhiều khó khăn về hạ tầng kinh tế, về các điều kiện tiếp cận với thông tin.
