EVFTA- cơ hội và thách thức đối với ngành ô tô, xe máy

Nhiều năm qua, Việt Nam đã cố gắng xây dựng một ngành công nghiệp ô tô, xe máy với mục tiêu sản xuất thay thế nhập khẩu và từng bước tiến tới xuất khẩu. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển ngành công nghiệp ô tô, xe máy còn tồn tại nhiều vấn đề cần giải quyết.

Xuất khẩu các mặt hàng ô tô, xe máy đạt trên 5 tỷ USD

Theo đánh giá của Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), EU là thị trường sản xuất, tiêu dùng và giao dịch thương mại các sản phẩm ô tô, xe máy và phụ tùng linh kiện quy mô lớn trên thế giới, chiếm 38% tổng kim ngạch thương mại toàn cầu. Việt Nam mặc dù là nước đi sau trong ngành công nghiệp ô tô, xe máy, nhưng kim ngạch xuất khẩu phụ tùng linh kiện ô tô, xe máy của Việt Nam đang ngày càng tăng.

Quyết tâm triển ngành công nghiệp ô tô - xe máy
Quyết tâm triển ngành công nghiệp ô tô - xe máy

Báo cáo của Cục Công nghiệp cho thấy, năm 2019, tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng ô tô, xe máy của Việt Nam đạt trên 5 tỷ USD, chủ yếu là bộ dây điện sử dụng cho ô tô, xe máy, và các linh kiện hộp số, túi khí. Thị trường xuất khẩu chủ đạo của Việt Nam là Nhật Bản (45%), Hoa Kỳ (16%), Hàn Quốc (6,4%) và EU đứng thứ sáu, chiếm khoảng 4% tổng kim ngạch xuất khẩu phụ tùng linh kiện ô tô, xe máy của Việt Nam.

Đáng chú ý, ngành công nghiệp ô tô cũng đã hình thành các doanh nghiệp tư nhân có quy mô rất lớn trong nền kinh tế, trong đó có các doanh nghiệp có vốn Việt Nam như Công ty cổ phần ô tô Trường Hải (THACO), Công ty cổ phần Tập đoàn Thành Công, Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh Vinfast... và các doanh nghiệp 100% FDI như Công ty TNHH Toyota Việt Nam, Công ty TNHH Honda Việt Nam, Công ty TNHH Ford Việt Nam, Công ty TNHH Mercedes-Benz Việt Nam...

Các nhà sản xuất ô tô cam kết đạt được tỷ lệ nội địa hóa 40% trong vòng 10 đến 15 năm sau khi thành lập công ty tại Việt Nam. Đến nay, các nhà sản xuất ô tô vẫn chưa đạt được tỷ lệ nội địa hóa mong muốn ở các mẫu ô tô. Sản lượng vẫn còn thấp và có rất nhiều nhà sản xuất lắp ráp không đạt được quy mô tối ưu.

Cục Công nghiệp cũng nhìn nhận, ô tô, xe máy là ngành công nghiệp trọng yếu của EU, vì vậy EU duy trì hàng rào thuế MFN (nhập khẩu có xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc) khá cao đối với xe nguyên chiếc, cụ thể 10-16% đối với xe buýt, 10% đối với xe ô tô con, 10-22% đối với xe tải, và 6-8% đối với xe máy. Ngoài việc duy trì mức thuế MFN cao, theo cam kết trong EVFTA, EU còn giữ lộ trình giảm thuế dài cho ô tô, xe máy nguyên chiếc (5-7 năm), nhưng giảm ngay về 0% cho phụ tùng linh kiện các loại.

Về quy tắc xuất xứ đối với các mặt hàng ô tô, xe máy, EVFTA có yêu cầu tỉ lệ nội khối cao hơn so với các mặt hàng khác, 55% đối với ô tô nguyên chiếc và 50% đối với xe máy nguyên chiếc. Về các tiêu chuẩn kỹ thuật của ngành, EVFTA có những cam kết cụ thể dành riêng cho phương tiện cơ giới và phụ tùng, thiết bị của xe cơ giới, trong đó cam kết công nhận Quy định UNECE là tiêu chuẩn quốc tế liên quan và các bên không quy định thêm các yêu cầu kỹ thuật trong các lĩnh vực thuộc Quy định của UNECE. EVFTA cũng khuyến khích Việt Nam ký kết Hiệp định UNECE 1958 và EU cam kết cung cấp hỗ trợ kỹ thuật để Việt Nam tham gia Hiệp định này.

Như vậy, có thể thấy lợi thế EVFTA mang lại cho ngành ô tô, xe máy chủ yếu đến từ cơ hội dịch chuyển đầu tư, tái cấu trúc chuỗi cung ứng và cơ hội chuẩn hoá các tiêu chuẩn trong nước với hệ thống tiêu chuẩn quốc tế, tiếp cận với công nghệ tiên tiến trong ngành và thu hút đầu tư của các doanh nghiệp EU. “Đặc biệt trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang đứng trước những thay đổi nhanh chóng của xe ô tô điện, xe tự hành, kết nối và chia sẻ”- báo cáo nhấn mạnh.

Quyết tâm triển ngành công nghiệp ô tô - xe máy

Theo Cục Công nghiệp, Việt Nam có lợi thế nhất định trong ngành công nghiệp ô tô - xe máy, cụ thể với thị trường nội địa lớn đang ngày càng mở rộng. Ngoài ra, vị trí địa lý của Việt Nam xét về khía cạnh hậu cần toàn cầu cùng với lực lượng lao động khiến Việt Nam trở thành ứng cử viên hấp dẫn như là một đại bản doanh sản xuất ô tô - xe máy trong tương lai. Hơn nữa, những hành động gần đây cũng thể hiện quyết tâm của chính phủ trong việc phát triển ngành công nghiệp ô tô - xe máy.

Theo đề xuất của Bộ Công Thương, phương án giảm hoặc bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt được xây dựng là giảm thuế đối với xe dung tích thấp, xe có tỉ lệ nội địa hóa cao. Đây là biện pháp kích thích giá xe giảm, mở rộng thị trường và tăng cường năng lực nội địa hóa của doanh nghiệp Việt Nam.

Cục Công nghiệp cũng gợi mở, xây dựng ngành công nghiệp ô tô - xe máy cần tập tủng vào việc: Cập nhật về dự báo cho tổng nhu cầu ô tô dự kiến theo năm và theo các phân khúc; Tỷ trọng xe điện và các phương tiện thân thiện với môi trường khác trong tổng cầu

Ngoài ra, cần phân tích chuỗi giá trị toàn cầu và cán cân thương mại đối với từng thành phần chính cũng như cho toàn ngành ô tô - xe máy. Trên cơ sở cần tính đến hiện trạng các ngành công nghiệp hỗ trợ và tính khả thi của ngành công nghiệp ô tô - xe máy trong nước để xây dựng kế hoạch sát vớ thực tiễn để tạo đòn bẩy phát triển ngành công nghiệp ô tô, xe máy”- Cục Công nghiệp nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các kế hoạch phát triển ngành ô tô - xe máy cần đi kèm với các kế hoạch cho các ngành công nghiệp hỗ trợ, kế hoạch cung cấp cho các cơ sở hạ tầng khác, nguồn nhân lực và kế hoạch R&D cho các công nghệ lõi. Khi tìm tòi, khám phá các công nghệ lõi cần chú ý tới sự khác biệt về công nghệ cũng như tiến bộ công nghệ (năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp ô tô - xe máy Hàn Quốc sẽ không thể thành hiện thực nếu không có các ngành công nghiệp hỗ trợ).

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đẩy mạnh xây dựng danh mục các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ô tô, từ đó, giúp cho các nhà hoạch định chính sách, các công ty có sự nhìn nhận rõ ràng về công nghiệp hỗ trợ ô tô, xe máy. Theo đó, việc xây dựng danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ bao gồm cả việc đánh giá mức độ công nghệ, hàm lượng kỹ thuật trong sản phẩm là cần thiết, để từ đó có thể định vị Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu đối với quá trình sản xuất ô tô.

Trên cơ sở đó, cần tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước có các dự án chuyển giao công nghệ và khuyến khích chuyển giao công nghệ tiên tiến vào Việt Nam. Hỗ trợ chi phí mua bản quyền cho các doanh nghiệp trong nước để phát triển ngành hỗ trợ công nghiệp ô tô, xe máy. Khuyến khích các công ty trong và ngoài nước thiết lập các quy trình quản lý chất lượng, bảo vệ môi trường theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Theo Bộ Công Thương, tỷ trọng ngành công nghiệp ô tô - xe máy chiếm khoảng 6% tổng thể ngành chế biến chế tạo, góp phần làm tăng tỷ trọng các ngành công nghiệp công nghệ cao trong tổng thể ngành chế biến chế tạo.

Lan Anh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Vụ Thị trường châu Âu châu Mỹ

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Đẩy mạnh hợp tác công nghiệp ô tô Việt Nam – Áo

Đẩy mạnh hợp tác công nghiệp ô tô Việt Nam – Áo

Áo là quốc gia có thế mạnh về công nghiệp ô tô và Việt Nam – Áo có nhiều cơ hội để tăng cường hợp tác giữa doanh nghiệp hai bên trong lĩnh vực này.
Thứ trưởng Phan Thị Thắng: 5 mục tiêu cho VEAM để tăng trưởng 2 con số

Thứ trưởng Phan Thị Thắng: 5 mục tiêu cho VEAM để tăng trưởng 2 con số

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng đã đề ra 5 mục tiêu cho VEAM trong năm 2025 nhằm phấn đấu đạt tăng trưởng hai con số.
Bộ Quốc phòng: Đẩy mạnh các nhiệm vụ khoa học trọng điểm năm 2025

Bộ Quốc phòng: Đẩy mạnh các nhiệm vụ khoa học trọng điểm năm 2025

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị về rà soát tiến độ và triển khai kế hoạch thực hiện năm 2025 các nhiệm vụ khoa học và công nghệ.
Tháng 1/2025: Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 1,6%

Tháng 1/2025: Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 1,6%

Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 1/2025 ước tính tăng 0,6% so với cùng kỳ năm trước, trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 1,6%.
Kỳ vọng xuất khẩu linh kiện, phụ tùng ô tô

Kỳ vọng xuất khẩu linh kiện, phụ tùng ô tô

Trong tương lai, xuất khẩu linh kiện, phụ tùng ô tô hứa hẹn sẽ là ngành đem lại giá trị xuất khẩu cao trong số các nhóm ngành tỷ USD ở Việt Nam.

Tin cùng chuyên mục

Infographic|Mục tiêu nội địa hóa ngành công nghiệp ô tô những năm tới

Infographic|Mục tiêu nội địa hóa ngành công nghiệp ô tô những năm tới

Bộ Công Thương đặt kỳ vọng đến năm 2030, quy mô thị trường ô tô đạt hơn 1 triệu chiếc/năm, tăng cường nội địa hóa, ưu tiên phát triển xe điện.
Nam Định: Tháng 1/2025 chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 29,49%

Nam Định: Tháng 1/2025 chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 29,49%

Nhờ tập trung sản xuất, kịp thời gian giao hàng cuối năm trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, sản xuất công nghiệp của tỉnh Nam Định tháng 1/2025 tăng tới 29,49%.
Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tăng tốc ngay từ đầu Xuân 2025

Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tăng tốc ngay từ đầu Xuân 2025

Hòa cùng không khí cả nước, sáng 3/2, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội đã khẩn trương bắt nhịp sản xuất trở lại, sẵn sàng tăng tốc trong năm mới 2025.
3 điểm nổi bật của ngành sản xuất Việt Nam trong tháng 1/2025 là gì?

3 điểm nổi bật của ngành sản xuất Việt Nam trong tháng 1/2025 là gì?

Chỉ số Nhà quản trị mua hàng ngành sản xuất Việt Nam (PMI) đạt kết quả 48,9 điểm trong tháng 1/2025.
Doanh nghiệp công nghiệp ‘sáng đèn’ xuyên Tết

Doanh nghiệp công nghiệp ‘sáng đèn’ xuyên Tết

Kỳ nghỉ tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, nhiều doanh nghiệp sản xuất công nghiệp tại các địa phương vẫn duy trì hoạt động sản xuất xuyên Tết.
Xây dựng, hoàn thiện chính sách quan trọng cho ngành công nghiệp

Xây dựng, hoàn thiện chính sách quan trọng cho ngành công nghiệp

Bộ Công Thương cho biết, đã chú trọng tham mưu, xây dựng nhiều chính sách, văn bản quy phạm pháp luật quan trọng cho phát triển các ngành công nghiệp.
Quyết liệt giải pháp tháo gỡ khó khăn cho ngành xi măng

Quyết liệt giải pháp tháo gỡ khó khăn cho ngành xi măng

Tiêu thụ, xuất khẩu xi măng gặp khó trong khi giá nguyên liệu đầu vào tăng, khiến các doanh nghiệp xi măng tiếp tục báo lỗ.
Công nghiệp chế biến, chế tạo bứt phá nhờ

Công nghiệp chế biến, chế tạo bứt phá nhờ 'lực kéo' FDI

Khu vực công nghiệp nói chung và ngành chế biến, chế tạo nói riêng không chỉ là nền tảng kinh tế quốc gia mà còn là sức hút mạnh mẽ đối với các dòng vốn đầu tư.
Giải pháp ray trượt ngăn kéo polymer không chứa PTFE từ igus®

Giải pháp ray trượt ngăn kéo polymer không chứa PTFE từ igus®

Ray trượt ngăn kéo polymer không chứa PTFE có thể điều chỉnh liên tục lên đến 2 mét.
Làng nghề Phùng Xá: Tìm hướng đi cho lụa tơ sen

Làng nghề Phùng Xá: Tìm hướng đi cho lụa tơ sen

Là sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo, tuy nhiên, vấn đề nguyên liệu, đầu ra của lụa dệt từ tơ sen của làng Phùng Xá vẫn đang là bài toán không dễ có lời giải .
Để công nghiệp điện tử xứng danh với vị trí xuất khẩu

Để công nghiệp điện tử xứng danh với vị trí xuất khẩu

Xuất khẩu ngành hàng điện tử của Việt Nam trong năm 2024 có thể coi là “bùng nổ” khi thu về gần 126,5 tỷ USD, tăng 17 tỷ USD so với năm 2023.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam: Mở lối cho công nghiệp hỗ trợ

Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam: Mở lối cho công nghiệp hỗ trợ

Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt trong lĩnh vực cơ khí, chế tạo.
Thực hiện hiệu quả công tác khuyến công quốc gia năm 2025

Thực hiện hiệu quả công tác khuyến công quốc gia năm 2025

Cục Công Thương địa phương, Bộ Công Thương xác định thực hiện tốt công tác khuyến công quốc gia là nhiệm vụ quan trọng trong năm 2025.
Công thức cho phát triển công nghiệp bán dẫn của Việt Nam

Công thức cho phát triển công nghiệp bán dẫn của Việt Nam

Chiều 15/1, tại Hà Nội, đã diễn ra hội thảo “Công nghiệp bán dẫn Việt Nam C=SET+1 - Động lực và nền tảng phát triển đất nước”.
Năm 2025, khu vực công nghiệp có thể tăng trưởng 11,9%

Năm 2025, khu vực công nghiệp có thể tăng trưởng 11,9%

Tại kịch bản tăng trưởng GDP 10% trong năm 2025, thì ngành công nghiệp có thể đạt mức tăng trưởng 11,9% so với năm 2024.
Tạo đột phá phát triển ngành công nghiệp ô tô

Tạo đột phá phát triển ngành công nghiệp ô tô

Cần phải có các giải pháp quyết liệt để tạo ra sự đột phá và phát triển ngành công nghiệp ô tô.
Yên Bái: Phát triển công nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường

Yên Bái: Phát triển công nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường

Với những kết quả đạt được trong năm 2024, tỉnh Yên Bái tiếp tục phát triển công nghiệp theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường trong thời gian tới.
Sản xuất công nghiệp tăng tốc ngay từ đầu năm

Sản xuất công nghiệp tăng tốc ngay từ đầu năm

Với mục tiêu tăng trưởng GDP 2025 ít nhất 8%. Chính phủ, bộ, ngành, địa phương đã quyết liệt vào cuộc. Đáng chú ý, khu vực sản xuất công nghiệp phục hồi mạnh.
Đà Nẵng: Tiến độ triển khai 12 cụm công nghiệp đến đâu?

Đà Nẵng: Tiến độ triển khai 12 cụm công nghiệp đến đâu?

Sở Công Thương TP. Đà Nẵng vừa thông tin về tiến độ cam kết để các cụm công nghiệp trên địa bàn thành phố đi vào vận hành, khai thác.
Longform: Vị

Longform: Vị 'thuyền trưởng' giữ 'trái tim' ngành cơ khí Việt Nam

Báo Công Thương đã có cuộc trò chuyện với Tiến sĩ Phan Đăng Phong - vị ‘thuyền trưởng” nắm giữ ‘trái tim” của ngành cơ khí Việt Nam.
Mobile VerionPhiên bản di động