Nâng cao sức cạnh tranh của ngành công nghiệp ôtô

Theo Bộ Tài chính, việc tiếp tục thực hiện chương trình ưu đãi thuế là cần thiết và là căn cứ quan trọng để các DN sản xuất, lắp ráp ôtô chủ động xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh trong các năm tiếp theo. Trên cơ sở các kiến nghị của DN và các cơ quan liên quan, Bộ Tài chính dự kiến trình Chính phủ Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 57/2020/NĐ-CP ngày 25/5/2020 của Chính phủ (Nghị định 57). Theo đó, đề xuất, tăng thêm thời gian hưởng thuế ưu đãi nhập khẩu linh kiện cho DN ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước và giữ nguyên điều kiện về sản lượng với DN tham gia chương trình.

Chương trình ưu đãi thuế đối với ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước được áp dụng kể từ ngày 16/11/2017 - 31/12/2022. Về sản lượng để được hưởng ưu đãi chính sách năm 2021 theo Nghị định 57, các hãng xe đều phải có sản lượng chung hơn 23.000 chiếc/năm và sản lượng riêng tối thiểu cho mẫu xe là hơn 9.000 chiếc/năm.

Trên thực tế, 6 tháng qua, theo báo cáo doanh số bán hàng của Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) và một số DN lớn đảm bảo được chỉ tiêu sản lượng chung tối thiểu 6 tháng 11.500 chiếc. Đơn cử như Toyota đạt được hơn 14.600 xe, Kia đạt hơn 21.500 chiếc, Mazda đạt hơn 13.300 chiếc, Hyundai Thành Công hơn 29.000 chiếc và VinFast đạt hơn 15.900 chiếc. Tuy nhiên, về sản lượng riêng tối thiểu, 6 tháng qua, nhiều mẫu xe không đạt được theo quy định (4.500 chiếc).

Trước tình hình đó, VAMA cho rằng, nguyên nhân dẫn đến việc các DN không đáp ứng chỉ tiêu sản lượng là do ảnh hưởng dịch Covid-19. Vì vậy, VAMA và các DN lớn kiến nghị Bộ Tài chính bỏ quy định sản lượng tối thiểu để hỗ trợ DN hoặc điều chỉnh sản lượng để phù hợp với bối cảnh.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính bác bỏ với lý do để khắc phục tình trạng DN chỉ hưởng ưu đãi thuế mà không đầu tư mở rộng sản xuất. Theo Bộ Tài chính, việc yêu cầu đáp ứng điều kiện về sản lượng là cần thiết để đảm bảo các DN tham gia Chương trình ưu đãi phải đầu tư và đảm bảo quy mô, nâng cao năng lực sản xuất, lắp ráp xe. Thay vào đó, Bộ Tài chính cho biết sẽ sửa đổi quy định này cho phù hợp thực tế nhằm tháo gỡ khó khăn cho các DN trong bối cảnh dịch Covid-19 hiện nay.

Bộ Công Thương cũng cho rằng, việc triển khai chương trình ưu đãi thuế đã hỗ trợ cho thị trường ôtô tăng trưởng ổn định, duy trì được sản xuất với sức cạnh tranh về giá đối với ôtô nhập khẩu, đồng thời, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước phát triển, gia tăng tỷ lệ nội địa hóa, phù hợp với Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam giai đến năm 2025, tầm nhìn 2035.

Sau khi chương trình được ban hành, một số DN đã tiếp tục sản xuất, lắp ráp một số dòng xe mà trước đó đã dừng sản xuất tại Việt Nam. Đáng chú ý, các DN đã đầu tư thêm trang thiết bị để tăng công suất và năng lực sản xuất.

Chương trình cũng thu hút được các DN khác tham gia đầu tư mở rộng sản xuất. Chẳng hạn, Công ty Cổ phần Ôtô Trường Hải (THACO) đầu tư nhà máy mới sản xuất xe ôtô cao cấp trị giá 4.000 tỷ đã được cấp Giấy chứng nhận đầu tư năm 2021; Công ty Vinfast đầu tư tổ hợp nhà máy sản xuất, lắp ráp tại Hải Phòng với tổng vốn đầu tư đạt 3,5 tỷ USD; Công ty Thành Công đầu tư thêm một nhà máy tại Ninh Bình, công suất sản xuất 100.000 xe/năm...

Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương, các DN sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước và VAMA đã kiến nghị Chính phủ tiếp tục kéo dài chương trình ưu đãi thuế cho giai đoạn sau năm 2022. Đồng thời, điều chỉnh một số quy định liên quan đến điều kiện khí thải, kỳ xét ưu đãi và yêu cầu về sản lượng để được tham gia chương trình cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.