Khoa học công nghệ trong nông nghiệp: Cần hướng đến các sản phẩm mới, có tính ứng dụng cao

Hội nghị nhằm đánh giá các kết quả hoạt động khoa học công nghệ của cán bộ và sinh viên của Học viện, vinh danh các nhà khoa học đã đạt thành tích xuất sắc trong nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, đồng thời giới thiệu một số công nghệ và sản phẩm tiêu biểu.

GS.TS Nguyễn Thị Lan - Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam - cho biết, khoa học và công nghệ là sức sống của trường đại học, có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, vai trò của đội ngũ trí thức, trường đại học trong việc phát triển khoa học công nghệ, đóng góp cho nền kinh tế trí thức càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Là đơn vị đào tạo đại học, trong những năm qua, Học viện Nông nghiệp Việt Nam rất chú trọng công tác nghiên cứu tạo ra các công nghệ và sản phẩm mới, có tính ứng dụng cao, phục vụ cho tái cơ cấu nông nghiệp - phát triển nông thôn, góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững, giá trị gia tăng cao.

Hướng tới các nghiên cứu có tính chất cơ bản để tạo ra những công nghệ nguồn, công bố quốc tế, đồng thời, coi trọng các sản phẩm tiến bộ kỹ thuật, quy trình có thể chuyển giao được vào thực tiễn. Từ những định hướng trên, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã thành lập các nhóm nghiên cứu (36 nhóm nghiên cứu mạnh, 6 nhóm nghiên cứu xuất sắc và 4 nhóm nghiên cứu tinh hoa) để tăng cường các nghiên cứu chuyên sâu, mang tính đột phá để tạo ra các sản phẩm có tính ứng dụng cao và tăng cường công bố quốc tế….

Để hỗ trợ cho công tác nghiên cứu, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã đầu tư mạnh mẽ cho các phòng thí nghiệm. Đặc biệt, học viện thành lập các viện nghiên cứu, các doanh nghiệp khởi nguồn khoa học công nghệ Spin off. Đây chính là tiền đề, là nền tảng cho hoạt động khoa học và công nghệ trong những năm vừa qua và đã tạo ra nhiều sản phẩm ứng dụng trong thực tiễn sản xuất.

Trong giai đoạn 2019-2021, hoạt động khoa học công nghệ của Học viện đã đạt được thành tích đáng khích lệ, số lượng đề tài tăng. Số lượng các tiến bộ kỹ thuật/bằng sáng chế/giải pháp hữu ích tăng mạnh, đặc biệt là các công bố quốc tế tăng 10%.

Thực tế, các nghiên cứu khoa học nông nghiệp của Học viện đã đi vào cuộc sống, phục vụ sản xuất, nâng cao năng suất lao động. Các chế phẩm vi sinh VNUA – Biotic, VNUA - Mios V và VNUA - Aqua của Viện Nghiên cứu Tăng trưởng xanh (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) là một ví dụ.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Minh, người chịu trách nhiệm triển khai đề tài nghiên cứu, VNUA - Biotic là sản phẩm bổ sung vào thức ăn chăn nuôi, có tác dụng tăng hệ số tiêu hóa của vật nuôi giúp tiết kiệm thức ăn, giảm phát thải của vật nuôi. Trong khi đó, VNUA - Mios V là chế phẩm vi sinh dùng xử lý môi trường, khử mùi nền chuồng; VNUA - Aqua dùng trong xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản. Tính năng vượt trội của bộ sản phẩm này là giúp nâng cao hệ số tiêu hóa, tăng cường miễn dịch cho vật nuôi nên giảm được lượng thức ăn tiêu thụ mà vật nuôi vẫn khỏe mạnh, giúp nông dân giảm được khoảng 20% lượng thức ăn sử dụng.

Đưa các chế phẩm vi sinh của Học viện Nông nghiệp Việt Nam vào chăn nuôi, điều dễ nhận thấy nhất là trại gà không còn mùi hôi, không khí rất sạch. Không những thế, đàn gà luôn khỏe mạnh, chất lượng thịt, trứng thơm ngon vì hợp tác xã đã dùng chế phẩm sinh học thay thế thuốc kháng sinh và hóa chất.

Ông Đặng Đức Đắc - Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Tùng Dương (huyện Sóc Sơn, Hà Nội), tính trung bình, chi phí đầu vào sẽ giảm được 200-300 nghìn đồng/con lợn, 20 nghìn đồng/con gà. Mặt khác, còn giảm 95% mùi trong môi trường chăn nuôi, giảm phát thải khí nhà kính…

“Hướng nghiên cứu của Viện là lấy người nông dân làm trung tâm để phát triển các sản phẩm khoa học công nghệ ứng dụng trong sản xuất, để các sản phẩm khoa học công nghệ lan tỏa sâu rộng và hỗ trợ nông dân tiếp cận với các tiến bộ mới”, TS Hoàng Hiệp, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tăng trưởng xanh chia sẻ.

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo GS.TS Nguyễn Thị Lan, tình trạng của cả nước nói chung và Học viện Nông nghiệp Việt Nam nói riêng đó là số lượng các sản phẩm có thể ứng dụng và chuyển giao vào thực tiễn vẫn còn rất khiêm tốn.

Câu hỏi đặt ra làm thế nào để cho kết quả nghiên cứu gắn với thực tiễn được tốt hơn. GS.TS Nguyễn Thị Lan cho rằng, đây là vấn đề khó khăn. Bởi chủ trương, cơ chế chính sách đều đã có nhưng có thể vẫn còn một vài những điểm nghẽn nào đó mà chưa được rà soát và khai thông. “Hiện Học viện đang có một nhóm nghiên cứu về chính sách để làm sao tháo gỡ các điểm nghẽn này”, GS.TS Nguyễn Thị Lan chia sẻ và cho rằng, nếu việc gắn kết nhà khoa học, cơ quan quản lý, doanh nghiệp, người sử dụng được tốt thì có thể chuyển giao được sản phẩm từ nghiên cứu vào thực tiễn. Tuy nhiên, việc này cần bắt nguồn ngay từ ý tưởng chứ không phải đến có sản phẩm rồi thì mới đi tìm sẽ rất mất thời gian.

Tại hội nghị, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã trao giải cho các nhóm nghiên cứu đạt giải xuất sắc nghiên cứu tạo ra các công nghệ và các sản phẩm mới, có tính ứng dụng cao, phục vụ cho tái cơ cấu nông nghiệp - phát triển nông thôn, góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững, giá trị gia tăng cao.