Gỡ khó cho doanh nghiệp xuất khẩu tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Rào cản từ thị trường xuất khẩu

Theo Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ, Bộ Công Thương, sau đại dịch Covid-19 và những bất ổn địa chính trị, kinh tế gần đây, nhiều tập đoàn, nhiều kênh phân phối bán lẻ/bán buôn đang đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa, đảm bảo nguồn cung bền vững và đã lựa chọn Việt Nam là địa điểm chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu của họ.

Tại Tọa đàm, phỏng vấn giữa các doanh nghiệp xuất khẩu trong các ngành dệt may, nông sản và thực phẩm chế biến nhằm tìm ra giải pháp kết nối hiệu quả hơn cho các doanh nghiệp tham gia chuỗi sự kiện Viet Nam International Sourcing 2023 diễn ra chiều nay (11/8), ông Christian Merizalde Aguilar - Phụ trách chiến lược kinh doanh, Công ty Grupo Merica Foods - cho biết, để tận dụng Hiệp định EVFTA, Grupo Merica Foods đang dịch chuyển kinh doanh từ Thái Lan sang Việt Nam, theo đó doanh nghiệp này sẽ nhập khẩu khoảng 110 container hàng hoá từ Việt Nam trong năm 2023, tăng so với năm 2022 (77 container hàng hoá).

“Chất lượng hàng hoá Việt Nam ngày càng cải thiện và có tính cạnh tranh cao, vì thế tới đây, Grupo Merica Foods còn mong muốn làm việc trực tiếp với các nhà sản xuất của Việt Nam để cùng xây dựng kế hoạch sản xuất để cung ứng các sản phẩm phù hợp với nhu cầu của thị trường quốc tế”- ông Christian Merizalde Aguilar cho hay.

Thời điểm dịch bệnh Covid-19 bùng phát, Công ty Takko (Đức) đã có một số hợp tác kinh doanh thành công với doanh nghiệp dệt may Việt Nam và hiện Takko đang có mong muốn mở rộng kinh doanh, dịch chuyển hoạt động từ Trung Quốc về Việt Nam nhằm tìm kiếm thêm nhiều nhà cung cấp Việt Nam và kỳ vọng sẽ mở rộng hoạt động kinh doanh ở Việt Nam nhiều hơn trong tương lai.

Tuy nhiên, ông Radek Sorcik – Giám đốc cấp cao Mua hàng, Quản lý chất lượng và Môi trường xã hội và Quản trị của Công ty Takko - cho biết, trong thời gian qua, Takko có một số nhóm sản phẩm có tiềm năng và quan trọng trong chiến lược phát triển là quần áo thể thao, quần áo ngoài trời, áo thun, quần tây. Trong khi đó, những mặt hàng này của Việt Nam đã và đang chịu cạnh tranh nhiều với Bangladesh và Trung Quốc.

Vì vậy, nếu muốn mở rộng xuất khẩu các mặt hàng này, doanh nghiệp Việt Nam phải tập trung đầu tư mạnh vào các nhà máy sản xuất, nguồn gốc chất lượng vải và giá thành. “Thị trường ngày càng yêu cầu cao hơn về tiêu chuẩn về mặt pháp lý và môi trường vì vậy để đủ điều kiện tham gia vào chuỗi cung ứng của Takko các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung nghiên cứu, xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp”- ông Radek Sorcik khuyến nghị.

Châu Âu là một trong các thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, tuy nhiên, những thay đổi về xu hướng tiêu dùng cũng như các quy định, tiêu chuẩn mới đang là những thách thức lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Tại tọa đàm, ông Trần Ngọc Quân - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Bỉ và EU thông tin, hiện thị trường châu Âu đang hướng tới mặt hàng thực phẩm xanh, sạch. Cùng với đó, các tiêu chuẩn môi trường, trách nhiệm xã hội, lao động được ban hành ngày càng chặt chẽ. Đặc biệt Ủy ban châu Âu (EC) vừa có đề xuất áp dụng chương trình trách nhiệm nhà sản xuất mở rộng bắt buộc (EPR) với doanh nghiệp sản xuất dệt may. Theo đó, doanh nghiệp sản xuất dệt may phải đảm bảo trách nhiệm cho toàn bộ vòng đời của sản phẩm, hỗ trợ sự quản lý bền vững rác thải dệt may khắp châu Âu.

Theo ông Trần Ngọc Quân, việc đưa ra quy định khắt khe hơn với mặt hàng dệt may của EU sẽ gây sức ép rất lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, như buộc phải chuẩn bị quy trình sản xuất tuần hoàn, giảm rác thải từ dệt may; sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, có thể tái chế. “Từ các quy định của thị trường, đơn hàng sẽ không còn ồ ạt, hạn chế quyền tiếp cận thị trường, hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới. Tuy nhiên nếu đáp ứng được các tiêu chuẩn, đòi hỏi sẽ là cơ hội để hàng hoá Việt Nam có chỗ đứng vững chắc tại thị trường châu Âu”- ông Quân cho hay.

Thông tin về thị trường Hoa Kỳ, ông Trần Minh Thắng – Trưởng Chi nhánh Thương vụ San Francisco cũng - cho biết, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu hàng hoá tiềm năng của Việt Nam, nhiều mặt hàng thực phẩm, chế biến của Việt Nam ngày càng phổ biến và được tiêu thụ rộng rãi tại quốc gia này. Tuy nhiên, theo ông Trần Minh Thắng, hiện có không ít các nhà phân phối, thu mua của thị trường đang có xu hướng tìm kiếm nguồn hàng từ các thị trường gần, điều này đang gây bất lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Giải pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp

Tính đến hết tháng 6/2023, Việt Nam xuất khẩu 153 nghìn tấn hồ tiêu các liệu, đạt kim ngạch 486 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước sản lượng xuất khẩu tăng 22% nhưng kim ngạch lại giảm gần 15%, tương đương 82 triệu USD. Do đó, với mục tiêu thâm nhập vào hệ thống bán lẻ, bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam chia sẻ, Hiệp hội mong muốn có thể kết nối với hệ thống bán lẻ lớn như Walmart, Costo thông qua sự trợ giúp kết nối của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

“Các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cần hỗ trợ kết nối thêm với các thị trường nhằm thúc đẩy xây dựng hệ thống thông tin, dự báo và phát triển thị trường đặc biệt là thị trường nước ngoài để doanh nghiệp hồ tiêu tận dụng các cơ hội xâm nhập và mở rộng thị trường; đẩy mạnh xuất khẩu hồ tiêu và duy trì, phát triển vị thế tại các thị trường có tiềm năng”- bà Liên kiến nghị.

Ông Trần Minh Thắng cho hay, Hoa Kỳ hiện đang có nhu cầu hàng hoá từ Việt Nam tuy vậy đây cũng là thị trường nhận nhiều lời chào hàng từ nhiều doanh nghiệp từ khắp nơi trên thế giới, do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần rất nhiều sự kiên trì qua việc tiếp cận và chào hàng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần tích cực tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ triển lãm, kết nối với các cơ quan liên quan, tạo sự uy tín và gây dựng niềm tin của khách hàng.

“Thời gian tới, Thương vụ sẽ tiếp tục tận dụng mọi cơ hội thúc đẩy quảng bá hình ảnh, thương hiệu hồ tiêu Việt Nam đến với thị trường sở tại. Đồng thời, triển khai các biện pháp quảng bá chất lượng và tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm và trách nhiệm kinh doanh đến với doanh nghiệp Việt để sản phẩm trở nên hấp dẫn hơn nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư mở rộng thị trường”- ông Thắng nói.

Nhằm hỗ trợ hiệu quả hơn cho doanh nghiệp trong nỗ lực tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, thúc đẩy kết nối giữa các kênh phân phối, nhà nhập khẩu nước ngoài và các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu trong nước, chuỗi sự kiện “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế” (Viet Nam International Sourcing 2023) do Bộ Công Thương tổ chức sẽ diễn ra từ ngày 13-15/9/2023 bao gồm các hội nghị, hội thảo, hoạt động kết nối giao thương và Triển lãm Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế - Viet Nam International Sourcing Expo 2023.

Sự kiện hứa hẹn thu hút 8.000 lượt khách tham quan, giao dịch với 200 đoàn quốc tế đến từ 30 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các doanh nghiệp được lựa chọn để giới thiệu tới các nhà nhập khẩu, tập đoàn phân phối và các đoàn thu mua quốc tế đều là doanh nghiệp đã đạt các chứng chỉ quốc tế, có sản phẩm chất lượng cao ở các ngành hàng Việt Nam có thế mạnh và các nhà phân phối, bán lẻ quốc tế có nhu cầu như: Thực phẩm, dệt may, giày dép, ba lô, túi xách, đồ thể thao và dã ngoại, đồ gia dụng và nội thất, công nghiệp hỗ trợ...

Ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ cho biết, hiện Bộ Công Thương đã nỗ lực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng Việt Nam, qua đó hỗ trợ hiệu quả hơn cho doanh nghiệp trong nỗ lực tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, thúc đẩy kết nối giữa các kênh phân phối, nhà nhập khẩu nước ngoài và các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu trong nước.

Đồng thời, các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cũng đã hướng dẫn về chính sách của các khu vực và thị trường, chẳng hạn như Hoa Kỳ, EU để các doanh nghiệp Việt Nam có thêm thông tin và có hướng tận dụng những cơ hội trong chuyển đổi để thâm nhập thị trường. "Thời gian tới, Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ cũng sẽ có những hội thảo, hội nghị, diễn đàn để thông tin thị trường, tiếp tục giải quyết những vấn đề còn tồn tại của doanh nghiệp, đưa ra những chiến lược khác nhau nhằm tháo gỡ khó khăn, nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hoá Việt Nam ở thị trường nước ngoài”- ông Linh nhấn mạnh.