Tôm xuất khẩu: Kém sức cạnh tranh

Năm 2021, Tập đoàn Thủy sản Minh Phú chế biến, xuất khẩu được hơn 53 nghìn tấn tôm với kim ngạch xuất khẩu hơn 657 triệu USD, giảm 1,81% về lượng, tăng 11,3% về giá trị. Ông Lê Văn Quang - Tổng giám đốc Tập đoàn Thủy sản Minh Phú - tỏ ra lo ngại vì ngành tôm trong 20 năm qua đạt được những kết quả rất đáng nể phục nhưng phát triển nhanh và nóng, không theo quy hoạch, nên đã để lại hậu quả tương đối nặng nề về môi trường, ảnh hưởng đến quá trình nuôi trồng cũng như chất lượng tôm. Đây là nguyên nhân khiến giá thành con tôm Việt Nam cao và kém cạnh tranh.

Theo nhiều chuyên gia, Việt Nam có giá thành tôm nuôi cao nhưng giá trị xuất khẩu tốt do công nghệ chế biến tôm của Việt Nam đứng đầu thế giới với nhiều mặt hàng giá trị gia tăng, hàng cao cấp và hàng ăn liền. Tuy nhiên, lợi thế này sẽ không còn trong vòng 3 - 5 năm nữa, bởi vì nhiều đối thủ cạnh tranh với Việt Nam đã chuyển sang sản xuất hàng giá trị gia tăng để thích ứng với dịch bệnh. Ông Nguyễn Hoài Nam- Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) - nhận định, năm 2021, Ecuador có sự chuyển dịch rất lớn trong việc tăng thị phần ở thị trường châu Âu và châu Mỹ, giảm thị phần ở thị trường Trung Quốc.

Để nâng cao năng lực cho ngành tôm Việt Nam, ông Lê Văn Quang đề xuất, cần quy hoạch và đầu tư phát triển nguồn giống tôm nước nợ chất lượng cao đạt tiêu chuẩn Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) cung cấp cho phát triển nuôi tôm thương phẩm. Bên cạnh đó, quy hoạch và phát triển chuỗi giá trị tôm vùng Đồng bằng sông Cửu Long là cần thiết để định hình lại vùng nuôi tôm phát triển hiệu quả, bền vững, phù hợp với tiềm năng và lợi thế của từng vùng.

Trong khi đó, các chuyên gia cho rằng, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 làm đứt gãy chuỗi cung ứng nên tình trạng thiếu lao động rất trầm trọng. Vì vậy, cần hỗ trợ doanh nghiệp tuyển được nhiều lao động bằng cách dành thêm nhiều quỹ đất và cho vay ưu đãi lãi suất thấp để doanh nghiệp xây dựng nhà ở cho công nhân. Về trung và dài hạn, cần có mức ưu đãi lãi suất thấp trong 5 năm để doanh nghiệp đầu tư vùng nguyên liệu và nhà máy chế biến.