Sản phẩm OCOP: Sản phẩm đặc biệt cần cách quảng bá đặc biệt

Những cách làm mới

Mới đây, một thông tin thú vị khiến rất nhiều người chú ý là Quảng Ninh sẽ đấu giá "hoa hậu gà" tại Tiên Yên, Quảng Ninh.

Theo đó, một trong những nét mới của Tuần Văn hóa - Thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ IV năm 2023 là sẽ đấu giá các con gà đạt giải trong phần thi: “Vua gà”, “Hoa hậu gà”, “Đôi gà đẹp”. 20% giá trị đấu giá, ban tổ chức dành cho Đội có gà tham gia đấu giá thành công.

Tuần Văn hóa Thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ IV tổ chức tại Làng Văn hóa dân tộc Tày, thôn Đồng Đình, xã Phong Dụ (nơi được coi là thủ phủ nuôi gà của huyện Tiên Yên).

Nhấn mạnh về thương hiệu gà Tiên Yên, năm nay có phần thi “Hoa hậu gà”; trao giải “Á hậu gà 1"; “Á hậu gà 2", thi “Đan lồng gà đẹp”. Dự kiến sẽ có khoảng 20 đội đến từ các hợp tác xã, trang trại, gia trại chăn nuôi gà Tiên Yên trên địa bàn huyện tham dự. Mỗi nội dung thi sẽ có những quy định riêng.

Giống gà Tiên Yên được ông Lý Văn Diểng, người dân tộc Sán Dìu góp công bảo tồn và phát triển, nay trở thành một sản phẩm OCOP nổi tiếng của địa phương. Trước đây, vào năm 2020, Hội thi “Vua gà” đã được tổ chức một lần, là một trong những sự kiện độc đáo đã thu hút rất nhiều du khách.

Gà Tiên Yên là một trong 50 món ăn ngon nhất Việt Nam. Nhưng nhiều du khách rất băn khoăn cách phân biệt gà Tiên Yên “chuẩn OCOP”. Do đó, sự kiện này sẽ giới thiệu cho du khách những nét đặc trưng, nhận diện gà Tiên Yên để người dân yên tâm mua đúng sản phẩm. Việc này không chỉ giúp quảng bá thương hiệu sản phẩm mà còn góp phần kích cầu tiêu thụ sản phẩm đặc trưng của địa phương. Đồng thời, kể câu chuyện đằng sau sản phẩm OCOP một cách tự nhiên và dễ truyền tải nhất.

Trong thời đại 4.0 bùng nổ, việc bán hàng OCOP qua hình thức livestream ngày càng phát triển. Cụ thể, ngày 12/8, tại huyện Sông Mã, Sơn La, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và một số đơn vị phối hợp tổ chức Chương trình Chợ phiên OCOP Sơn La - Về miền nông sản.

Chương trình thu hút hơn 11 nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng mạng xã hội để livestream quảng bá, bán một số sản phẩm OCOP của tỉnh Sơn La. Chỉ trong 4 tiếng đồng hồ (từ 9 – 13h), 12 phiên livestream đã thu hút hơn 20 triệu lượt tiếp cận, 572.180 lượt vào xem, 5 tấn nhãn Sông Mã cùng 2.350 đơn hàng nông sản được bán, mang về 467 triệu đồng doanh thu. Qua đó góp phần giới thiệu, lan tỏa hình ảnh Sơn La với nhiều sản phẩm đặc trưng đến đông đảo người tiêu dùng trong nước.

Cùng với nhãn Sơn La, các sản phẩm OCOP đặc trưng khác như bí xanh Bắc Kạn, vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang) cũng được tiêu thụ rất tốt qua các phiên livestream, phần nào hạn chế được tình trạng mất giá trong thời điểm thu hoạch rộ.

Là quốc gia có thế mạnh về các sản phẩm OCOP, tính đến 30/6/2023, cả nước đã có 63/63 tỉnh, thành phố đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Đã có 9.852 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 66,9% sản phẩm 3 sao, 32,2% sản phẩm 4 sao, 0,6% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 42 sản phẩm 5 sao.

Sản phẩm OCOP đang từng bước khẳng định được giá trị và chất lượng trên thị trường, được người dân tín nhiệm. Nhiều sản phẩm OCOP 5 sao đã được Lãnh đạo Đảng và Nhà nước tin tưởng, lựa chọn làm quà tặng trong các hội nghị quan trọng và các chuyến công tác nước ngoài; đồng thời, được một số bộ, ngành sử dụng làm quà tặng đại biểu trong các hội nghị của ngành. Nhiều sản phẩm được xuất khẩu thành công ra thị trường nước ngoài.

Xóa mối lo được mùa mất giá

Bên cạnh thành công thời gian vừa qua, điều đáng lo là rất nhiều sản phẩm vẫn còn rơi vào tình trạng “được mùa mất giá”. Đơn cử, ngay vụ mùa 2023, bí xanh thơm – một loại nông sản đặc hữu nổi tiếng của huyện Ba Bể đã đạt chứng nhận OCOP 4 sao, do ảnh hưởng của nắng hạn nên vừa mất mùa, vừa mất giá. Giá thu mua bí tại địa phương chỉ dao động từ 4.500 - 6.000 đồng/kg. Đây là điều rất đáng buồn bởi đây là một loại đặc sản rất có chất lượng và đã được người dân biết đến sau rất nhiều nỗ lực xây dựng thương hiệu của địa phương.

Không chỉ với bí xanh thơm mà nhiều sản phẩm OCOP khác cũng cùng mối lo được mùa mất giá khi vào vụ thu hoạch như vải, nhãn… bởi có đặc trưng là chín rộ cùng một thời điểm, thời gian thu hoạch rất ngắn.

Nhìn ra các quốc gia, rất nhiều cách quảng bá sản phẩm đặc trưng đã được thực hiện rất thành công. Đơn cử, Hàn Quốc được coi là hình mẫu quảng bá ẩm thực thế giới.

Cụ thể, các công ty thực phẩm và chuỗi nhà hàng của Hàn Quốc đang khai thác sự phổ biến rộng rãi của các bộ phim truyền hình dài tập, phim điện ảnh và nhạc pop để kích thích mọi người trên khắp thế giới "phát thèm" vì đồ ăn của họ.

Bộ phim "Ký sinh trùng", đoạt giải phim hay nhất tại Lễ trao giải Oscar 2020 có một phân cảnh đáng chú ý là khi các nhân vật ăn món mì nổi tiếng có tên Chapaguri, được làm bằng hai loại mì khác nhau từ công ty Nongshim của Hàn Quốc.

Sau khi bộ phim ra mắt, Nongshim đã tung ra sản phẩm mới tại 20 quốc gia kết hợp hai loại mì Chapagetti và Neoguri thành mì "Chapaguri". Món ăn này tiếp tục trở thành một cú hit lớn, xuất hiện trên kệ hàng của những gã khổng lồ bán lẻ Mỹ như Walmart và Kroger. Sản phẩm này tạo ra doanh số bán hàng trên toàn thế giới với tổng trị giá 30 tỷ won (25,5 triệu USD). Doanh số bán mì ăn liền của công ty, bao gồm cả thương hiệu nổi tiếng Shin Ramyun, đạt 291 triệu USD ở Bắc Mỹ vào năm 2020 và 314 triệu USD ở Trung Quốc.

Hoặc sản phẩm kim chi Hàn Quốc cũng được quảng bá một cách khéo léo nhưng rất hiệu quả thông qua các bộ phim truyền hình dài tập. Phát vào đúng khung giờ các gia đình Việt Nam dùng bữa, sản phẩm này đã được đưa đến người xem một cách khéo léo và trở thành một món ăn rất phổ biến ở Việt Nam.

Tại Thái Lan, để quảng bá sản phẩm OTOP (viết tắt của chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” - One Tambon One Product, Thái Lan đã in ấn phẩm đưa lên các chuyến bay của hãng hàng không Quốc gia. Thái Lan cũng có phần mềm quản lý sản phẩm OTOP, cung cấp thông tin về thị trường cho sản phẩm đó.

Ở Việt Nam, câu chuyện bí xanh thơm vụ mùa 2023 cũng có một kết cục hết sức “có hậu” khi qua phiên livestream của “cặp bài trùng” Nghệ sĩ Tự Long và Xuân Bắc, giá thu mua bí xanh thơm tại địa phương đã lên mức 7.000 - 8.000 đồng/kg. Doanh thu từ sản lượng bí xanh thơm bán ra sau 02 ngày tổ chức sự kiện được hơn 400 triệu đồng.

Như vậy, không phải là không có cách để tiêu thụ các sản phẩm OCOP thế mạnh. Song điều cần thiết là các giải pháp phải được thực hiện bài bản, hiệu quả và có lộ trình cụ thể.

Mỗi sản phẩm OCOP là một câu chuyện đặc biệt - câu chuyện văn hoá, câu chuyện lịch sử, câu chuyện đời sống vùng miền, nguồn gốc xa xưa của cha ông chúng ta và ngày nay ta kế thừa. Đó là vấn đề ngoài sinh kế cho bà con nông dân.

Khi đưa sản phẩm OCOP từ địa phương này đến địa phương kia và xuất khẩu các sản phẩm OCOP ra nước ngoài là xuất khẩu cả tinh hoa, xuất khẩu câu chuyện văn hoá Việt Nam. Đây là hồn cốt của các thương hiệu sản phẩm, cũng là hồn cốt của thương hiệu Việt Nam. Do đó, việc quảng bá cũng cần sự quan tâm và triển khai theo các cách đặc biệt để không còn nơm nớp nỗi lo đầu ra mỗi khi mùa vụ tới.