PMI tháng 9 dưới ngưỡng 50, ngành sản xuất Việt Nam suy giảm do bão Yagi

Sáng 1/10/2024, S&P Global công bố báo cáo Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam. Trong đó, có 3 điểm nhấn nổi bật: sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới giảm đáng kể; tồn kho hàng hóa đầu vào giảm với mức gần kỷ lục và số lượng nhân viên tăng nhẹ.

Báo cáo ghi nhận, bão Yagi (cơn bão số 3) đã ảnh hưởng nặng nề lên ngành sản xuất của Việt Nam trong tháng 9 khiến Chỉ số PMI ngành sản xuất Việt Nam của S&P Global đã giảm xuống dưới ngưỡng 50 điểm. Đồng thời, báo hiệu các điều kiện kinh doanh suy giảm trở lại, với sản lượng và đơn đặt hàng mới giảm đáng kể.

Theo S&P Global, chỉ số PMI ngành sản xuất Việt Nam đã giảm từ 52,4 xuống 47,3 điểm trong tháng 9, điều này cho thấy sức khỏe ngành sản xuất đã yếu đi ở mức đáng kể nhất kể từ tháng 11/2023. Kết quả sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới, hoạt động mua hàng và tồn kho hàng hóa đầu vào đều giảm. Tuy nhiên, sự gián đoạn được cho chỉ là tạm thời và các công ty vẫn tự tin vào triển vọng sản xuất, từ đó tăng số lượng việc làm cho phù hợp. Trong khi đó, áp lực chi phí vẫn tương đối yếu và giá cả đầu ra đã chỉ tăng nhẹ.

Bão Yagi đã khiến sản lượng ngành sản xuất sụt giảm đáng kể trong tháng 9, từ đó kết thúc thời kỳ tăng trưởng kéo dài 5 tháng. Sau khi sản lượng tăng mạnh trong tháng 8, mức suy giảm trở lại trong kỳ khảo sát này là đáng kể nhất kể từ tháng 1/2023. Số lượng đơn đặt hàng mới cũng được ghi nhận giảm ở mức tương tự, và nguyên nhân cũng được cho là do ảnh hưởng của bão.

Số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới giảm, nhưng tốc độ giảm chỉ là nhẹ và yếu hơn nhiều so với tốc độ giảm của tổng số lượng đơn đặt hàng mới khi nhu cầu quốc tế đã tăng tương đối tốt. Với sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới giảm, các công ty đã thu hẹp hoạt động mua hàng lần đầu tiên trong 6 tháng.

Thời gian giao hàng bị kéo dài đáng kể khi lũ lụt làm gián đoạn khâu vận tải. Kết quả là tồn kho hàng mua đã giảm nhanh. Hơn nữa, mức giảm này là mạnh thứ hai trong lịch sử chỉ số, chỉ kém mức của tháng 4/2020 là tháng chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Tồn kho hàng thành phẩm cũng giảm trong tháng 9.

Sự gián đoạn của dây chuyền sản xuất và việc đóng cửa hoạt động kinh doanh do bão khiến lượng công việc tồn đọng tiếp tục tăng, và mức tăng lượng công việc chưa thực hiện trong kỳ này là mạnh nhất trong thời gian hai năm rưỡi.

Báo cáo của S&P Global cũng cho biết, sự gián đoạn do cơn bão Yagi gây ra dự kiến chỉ là tạm thời. Các nhà sản xuất vẫn lạc quan rằng sản lượng sẽ tăng trong năm tới. Trên thực tế, tâm lý kinh doanh đã tăng lên mức cao của 3 tháng khi các công ty tin tưởng rằng nhu cầu sẽ mạnh lên.

Kỳ vọng tích cực và tình trạng tăng đáng kể của đơn đặt hàng mới trong những tháng trước đã khiến các nhà sản xuất tăng nhẹ số lượng nhân sự trong tháng 9 sau khi giảm trong tháng trước. Việc làm đã tăng suốt ba trong bốn tháng qua.

Mặc dù chi phí đầu vào tăng trong bối cảnh giá nguyên liệu thô tăng và chi phí vận chuyển tăng, tỷ lệ lạm phát đã giảm và chỉ còn ở mức tương đối khiêm tốn. Tình trạng tương tự được ghi nhận với giá bán hàng. Một số công ty tăng giá để đối phó với chi phí đầu vào cao hơn, nhưng những công ty khác đã tận dụng mức tăng yếu của chi phí để giảm giá cho khách hàng.

Bình luận về chỉ số PMI tháng 9/2024 của Việt Nam, Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence cho rằng, mức độ nghiêm trọng của cơn bão Yagi đã tác động lớn đến ngành sản xuất của Việt Nam khi mưa lớn và lũ lụt gây ra việc đóng cửa kinh doanh tạm thời và sự chậm trễ của cả chuỗi cung ứng và dây chuyền sản xuất. Cơn bão đã đặt dấu chấm hết cho thời kỳ tăng trưởng mạnh của ngành sản xuất.

Tuy nhiên “tình hình nhu cầu sẽ vẫn có lợi cho tăng trưởng và điều này có nghĩa là chúng ta có thể thấy sự bật dậy nhanh chóng của ngành khi thời kỳ phục hồi sau bão bắt đầu. Do đó, các công ty vẫn lạc quan về triển vọng năm tới và đã tăng việc làm ngay cả khi khối lượng công việc giảm”, ông Andrew Harker nhận định.