Giải pháp nào khai thác giá trị văn hoá trong tiêu thụ sản phẩm của bà con dân tộc?

TS. Chu Xuân Giao, Viện Nghiên cứu Văn hoá, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam chia sẻ về giải pháp khai thác giá trị văn hoá trong tiêu thụ sản phẩm của bà con dân tộc
10h sáng 19/9 diễn ra tọa đàm Thương mại điện tử: Kênh tiêu thụ sản phẩm hiệu quả cho thị trường miền núi Đưa văn hoá vào sản xuất, tiêu thụ sản phẩm miền núi, vùng dân tộc: Cần tổng hoà nhiều giải pháp

Ông đánh giá như thế nào về việc khai thác các giá trị văn hóa trong việc phát triển, quảng bá sản phẩm hàng hóa của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của nước ta hiện nay?

Giải pháp nào khai thác giá trị văn hoá trong tiêu thụ sản phẩm của bà con dân tộc?
TS. Chu Xuân Giao, Viện Nghiên cứu Văn hoá, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam

Nhận diện chung thì tôi thấy rằng đồng bào dân tộc cũng có nhu cầu, cũng muốn đưa hàng hóa của mình ra thị trường toàn quốc, hay xa hơn là đi ra thế giới nữa. Chính sách của chúng ta đã có rất nhiều rồi, các biện pháp chúng ta cũng đã làm rất nhiều rồi, nhưng mà vấn đề là chúng ta đang có những sản phẩm gì?

Ví dụ như tôi là người Nùng An ở Phúc Sen, Cao Bằng, thì tôi tự hào về ba sản phẩm mà chúng tôi có thể đưa ra thị trường thế giới được.

Thứ nhất là dao Phúc Sen. Bà con đã tự nỗ lực sản xuất và tiêu thụ sản phẩm này qua kinh nghiệm mình tích lũy được. Về kênh tiêu thụ có sự trợ giúp của các bên, nhưng về cơ bản là các hợp tác xã của bà con làng rèn đã có từ lâu đời, xây dựng được thương hiệu dao Phúc Sen. Sản phẩm làm từ nhíp - phần thép tốt nhất của ô tô. Người dân đi nhập phế liệu ở Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang để làm ra những chiếc dao thép đó.

Thứ hai là hương Phia Thắp, được tiêu thụ ở các tỉnh vùng Đông Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn.

Thứ ba là giấy, sản phẩm giấy của người Nùng An cũng rất tốt.

Ở vùng cao thì cuộc sống người dân phụ thuộc vào các phiên chợ, phù hợp với nhịp sống của việc làm rèn, làm lúa, làm ngô… diễn ra 6 ngày 1 phiên. Các loại hàng hóa được tiêu thụ trong các chợ. Người dân phía bên kia biên giới họ sang, hoặc mình mang sang bên kia biên giới tiêu thụ. Hay người Nùng An cũng đi vào Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, mang theo hàng hóa tiêu thụ tại các khu vực này, người đi đâu thì hàng sẽ đi đấy.

Giải pháp nào khai thác giá trị văn hoá trong tiêu thụ sản phẩm của bà con dân tộc?
Việc đưa văn hoá vào sản phẩm giúp bà con vùng miền núi, dân tộc tiêu thụ sản phẩm tốt hơn

Nhìn chung, đồng bào chúng ta rất chủ động, biết tự chọn cái gì là cái tốt của mình. Tôi đánh giá cao sự nỗ lực của người dân khi biết chủ động xây cuộc đời của mình. Thứ hai là nhìn vào những tương tác xã hội nói chung thì tôi thấy rằng đang là một thời kỳ hứa hẹn rất nhiều kì vọng trước mắt về việc đưa sản phẩm của bà con ra thị trường quốc nội cũng như quốc tế.

Đặc thù nước ta có đông đảo đồng bào dân tộc thiểu số, lại phân bổ rải rác ở các địa phương. Điều này đòi hỏi cách thức khai thác các giá trị văn hóa của mỗi địa phương, mỗi dân tộc ở từng địa phương cũng cần có hướng đi khác nhau. Xin ông cho biết, có những cách thức nào để khai thác, tận dụng những giá trị văn hóa dân tộc này để phát triển sản phẩm hàng hóa của bà con vùng đồng bào dân tộc?

Trong dân tộc học, trước hết, để khai thác được thì chúng ta phải định hướng về tư tưởng. Có 2 luồng tư tưởng, tư tưởng bảo lưu văn hoá truyền thống. Những gì là văn hoá truyền thống thì cứ giữ, đừng thay đổi gì cả, dù biến động thế nào, dù là kinh tế hoá, toàn cầu hoá thì vẫn cứ phải giữ lại, giữ lại như vậy đã là phát triển rồi.

Thế nhưng đối với chúng tôi thì văn hoá vừa là bảo tồn, vừa là phát huy rồi làm giàu nữa. Làm giàu tức là mình vận dụng văn hoá để làm giàu, cũng như là quay ngược lại để đầu tư cho văn hoá phát triển.

Gần đây, cách nghĩ thứ hai của chúng tôi được đánh giá cao hơn. Nghĩa là chúng ta không chỉ bảo tồn nguyên dạng mà cần phải phát huy. Chúng ta không nên bằng lòng với những gì đang có. Nếu như chúng ta không tự đổi mới thì sẽ bị đẩy lùi, lạc hậu. Có thể sản phẩm ở năm 2000 khác, nhưng đến năm 2010 sẽ lại khác đi, đến nay còn khác nữa.

Về phương pháp thì đối với chính sách, chúng ta đã có đủ và đồng bộ hết chính sách, từ những chính sách lớn như Hiến pháp, rồi các chính sách của Uỷ ban dân tộc… Những chính sách tức thời thì đã rất tốt, việc thực thi cũng rất tốt, tạo ra một không khí tự đổi mới.

Song kể cả những chính sách, hiện nay có thể đúng, nhưng đến 2 năm sau có thể đã sai rồi, tức là ta phải đổi mới từ người làm chính sách, đến người chịu ảnh hưởng của chính sách. Theo tôi, tư tưởng là quan trọng nhất, chúng ta luôn luôn phải đổi mới, và đổi mới thế nào thì chúng ta phải tận dụng những liên kết từ cơ quan quản lý nhà nước, vấn đề của các tổ chức quốc tế, đến hợp tác liên minh vượt biên giới… Vấn đề là mình định hướng được việc bảo tồn, phát huy và đổi mới liên tục.

Để tạo nên bản sắc của sản phẩm hàng hóa gắn với giá trị văn hóa của mỗi địa phương, mỗi dân tộc, các địa phương và doanh nghiệp nên lựa chọn hướng khai thác giá trị văn hóa như thế nào, thưa ông?

Đây cũng là trăn trở của các nhóm doanh nghiệp, các nhà nghiên cứu chúng tôi, đặc biệt là những người trực tiếp đang sản xuất cũng rất trăn trở. Ở đây. tôi có tham gia một số dự án thì họ bày tỏ mong muốn “rút tỉa” những yếu tố văn hóa của các dân tộc.

Ví dụ như là làm một cái resort ở trên Bắc Hà thì người ta đem tất cả các đặc sắc văn hoá dân tộc ở Lào Cai đều được phản ánh trong resort đó. Doanh nghiệp họ muốn chúng tôi phải làm nhà thế này, bao nhiêu mái, quần áo thế này, rồi món ăn này, cây thuốc này… nhưng chúng tôi quan niệm rằng, các dân tộc không đồng đều thế. Đối với dân tộc này đặc trưng là thổ cẩm, nhưng dân tộc này là thuốc, dân tộc này thì lại là rèn chẳng hạn. Nếu như đồng bộ hết như vậy thì không ra được sản phẩm.

Đây là những gì các nhà dân tộc học tư vấn cho doanh nghiệp, và cũng phải hỏi lại những người dân tộc thụ hưởng và khách hàng. Phải đầu tư thời gian cũng như phải thử nghiệm để địa phương hoá, vùng hoá. Chúng ta cần phải có những đầu tư chiều sâu, đầu tư trong một thời gian dài. Chúng ta phải hoạch định được và nghiên cứu đa chiều. Các nhà dân tộc học chỉ đóng góp một phần. Chính sách hay doanh nghiệp và những người thụ hưởng, khách du lịch cũng cần tham gia kết nối vào quá trình đó.

Hiện nay, việc bán hàng qua mạng của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang phát triển rất mạnh, người Dao chúng tôi bán hàng qua mạng rất nhiều, đặc biệt là người Tày Nùng, thành lập những trang mạng, trang web có thể chuyển phát rất nhanh. Đây là cơ hội từ toàn cầu hoá. Việc toàn cầu hoá và số hoá sẽ giúp cho thảo luận nhanh hơn, tuy nhiên chúng ta vẫn phải đầu tư một thời gian rất dài. Vấn đề là phải chiêm nghiệm được, và đưa ra trên bàn giấy đã rồi hẵng làm chứ không phải thích là làm ngay được.

Xin cảm ơn ông!

Phương Lan (ghi)
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: dân tộc thiểu số

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

TP. Hồ Chí Minh: Nhiều doanh nghiệp tham gia bình ổn thị trường gạo

TP. Hồ Chí Minh: Nhiều doanh nghiệp tham gia bình ổn thị trường gạo

Tại TP. Hồ Chí Minh có 45 doanh nghiệp tham gia bình ổn thị trường hàng hóa Tết Giáp Thìn 2024, đáng chú ý vừa thêm một doanh nghiệp cung cấp gạo tham gia.
Bàn giải pháp gỡ khó cho ngành vật liệu xây dựng

Bàn giải pháp gỡ khó cho ngành vật liệu xây dựng

Bộ Xây dựng vừa lấy ý kiến các Bộ: Công Thương, Tài chính, NHNN về giải pháp gỡ khó cho ngành vật liệu xây dựng trước khi chính thức trình Thủ tướng Chính phủ.
Giá vàng lên xuống liên tục, nhà đầu tư lỗ cả triệu đồng mỗi giờ

Giá vàng lên xuống liên tục, nhà đầu tư lỗ cả triệu đồng mỗi giờ

Giá vàng tăng giảm liên tục, nếu mua vàng SJC thời điểm 10h sáng qua với giá 74,5 triệu đồng/lượng và bán ra vào sáng nay (5/12) sẽ bị lỗ 1,8 triệu đồng/lượng.
Hỏi đáp Giao dịch Hàng hóa (Số 53): Hợp đồng hàng hóa tiêu chuẩn, mini và micro

Hỏi đáp Giao dịch Hàng hóa (Số 53): Hợp đồng hàng hóa tiêu chuẩn, mini và micro

Báo Công Thương đã tiếp tục nhận được rất nhiều câu hỏi của bạn đọc liên quan đến hoạt động giao dịch hàng hóa tại MXV.
Giá lúa gạo hôm nay ngày 5/12: Giá lúa tăng cao nhất 300 đồng/kg

Giá lúa gạo hôm nay ngày 5/12: Giá lúa tăng cao nhất 300 đồng/kg

Giá lúa gạo hôm nay ngày 5/12 tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tăng 100 – 300 đồng/kg. Thị trường giao dịch ổn định.

Tin cùng chuyên mục

Trong vòng 24h giá tiền số Bitcoin tăng 5,8%, giao dịch quanh mức 41.800 USD

Trong vòng 24h giá tiền số Bitcoin tăng 5,8%, giao dịch quanh mức 41.800 USD

Tiền số Bitcoin hiện đang giao dịch ở mức 41.800 USD với khối lượng giao dịch trong 24 giờ là 26.448.678.058 USD. Như vậy, giá đã tăng 5,8% so với hôm qua.
Giá xe Vision hôm nay ngày 5/12/2023: Vision Cổ điển 2024 lăn bánh từ 41 triệu đồng

Giá xe Vision hôm nay ngày 5/12/2023: Vision Cổ điển 2024 lăn bánh từ 41 triệu đồng

Cập nhật giá xe Vision hôm nay ngày 5/12/2023, giá xe Vision Cổ điển 2024, giá xe Vision 2023, giá xe Vision cũ, giá xe Vision lăn bánh.
Tỷ giá Won Hàn Quốc hôm nay 5/12/2023: Giá Won ngân hàng đồng loạt giảm

Tỷ giá Won Hàn Quốc hôm nay 5/12/2023: Giá Won ngân hàng đồng loạt giảm

Tỷ giá Won Hàn Quốc hôm nay 5/12/2023, Won/VND tại các ngân hàng đồng loạt giảm, VCB mua 16,02 VND/KRW, giá Won chợ đen, giá Won Hà Trung ngày 5/12 tăng.
Tỷ giá Nhân dân tệ hôm nay 5/12/2023: Giá Nhân dân tệ tiếp tục tăng

Tỷ giá Nhân dân tệ hôm nay 5/12/2023: Giá Nhân dân tệ tiếp tục tăng

Tỷ giá Nhân dân tệ hôm nay 5/12/2023, CNY/VND ở các ngân hàng tăng, VCB mua vào cao nhất 3,325.24 VND/CNY, giá CNY chợ đen, giá CNY Hà Trung tăng.
Giá vàng nhẫn giảm mạnh lùi về mốc 62,7 triệu đồng/lượng, thấp hơn 700 ngàn so với hôm qua

Giá vàng nhẫn giảm mạnh lùi về mốc 62,7 triệu đồng/lượng, thấp hơn 700 ngàn so với hôm qua

Giá vàng trong nước sáng nay bất ngờ giảm mạnh. Giá vàng nhẫn giảm mạnh lùi về mốc 62,7 triệu đồng/lượng, giá vàng SJC hiện bán ra 74,00 triệu đồng/lượng.
Thị trường hàng hoá hôm nay 5/12/2023: Nhóm kim loại dẫn dắt xu hướng thị trường hàng hóa đầu tuần

Thị trường hàng hoá hôm nay 5/12/2023: Nhóm kim loại dẫn dắt xu hướng thị trường hàng hóa đầu tuần

Số liệu từ Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) cho thấy, lực bán áp đảo trên thị trường hàng hoá trong phiên giao dịch ngày đầu tuần (4/12).
Tỷ giá Euro hôm nay 5/12/2023: Đồng Euro chìm trong sắc đỏ, chợ đen giảm 113,23 VND/EUR

Tỷ giá Euro hôm nay 5/12/2023: Đồng Euro chìm trong sắc đỏ, chợ đen giảm 113,23 VND/EUR

Tỷ giá Euro hôm nay 5/12/2023, giá EUR/VND, giá Euro trên thế giới giảm tiếp. Trong nước giá Euro cũng chìm trong sắc đỏ, chợ đen giảm 113,23 VND/EUR chiều bán.
Tỷ giá AUD hôm nay 5/12/2023: Giá đô la Úc tăng giảm trái chiều tại các ngân hàng

Tỷ giá AUD hôm nay 5/12/2023: Giá đô la Úc tăng giảm trái chiều tại các ngân hàng

Tỷ giá AUD hôm nay 5/12/2023 tại các ngân hàng tăng giảm, biến động trái chiều. AUD VCB giảm ở cả hai chiều; AUD BIDV, MB giảm ở chiều mua và tăng chiều bán.
Giá heo hơi hôm nay ngày 5/12/2023: Giảm rải rác 1.000 đồng/kg

Giá heo hơi hôm nay ngày 5/12/2023: Giảm rải rác 1.000 đồng/kg

Giá heo hơi hôm nay ngày 5/12/2023 giảm rải rác 1.000 đồng/kg tại khu vực miền Trung – Tây Nguyên và khu vực miền Nam.
Giá gas hôm nay ngày 5/12/2023: Thị trường thế giới dao động nhẹ, trong nước ổn định

Giá gas hôm nay ngày 5/12/2023: Thị trường thế giới dao động nhẹ, trong nước ổn định

Giá gas hôm nay ngày 5/12/2023, vào đầu giờ sáng (giờ Việt Nam), giá gas tăng 0,11% ở mức 2,70 USD/mmBTU đối với hợp đồng khí gas tự nhiên giao tháng 1/2024.
Giá thép hôm nay 5/12/2023: Quay đầu giảm, vì sao?

Giá thép hôm nay 5/12/2023: Quay đầu giảm, vì sao?

Giá thép hôm nay ngày 5/12/2023 trên Sàn giao dịch Thượng Hải giảm 26 Nhân dân tệ xuống mức 3.929 Nhân dân tệ/tấn, giá thép trong nước vẫn ổn định.
Tỷ giá Yen Nhật hôm nay 5/12/2023: Tỷ giá Yen Nhật, Yen VCB đồng loạt bật tăng cực mạnh

Tỷ giá Yen Nhật hôm nay 5/12/2023: Tỷ giá Yen Nhật, Yen VCB đồng loạt bật tăng cực mạnh

Tỷ giá Yen Nhật hôm nay 5/12/2023: Tỷ giá Yen/VND, Yen VCB đồng loạt bật tăng cực mạnh. Đổi 1man bằng bao nhiêu VND? Sacombank là ngân hàng mua Yen cao nhất.
Tỷ giá USD hôm nay 5/12/2023: Nghịch lý trái chiều

Tỷ giá USD hôm nay 5/12/2023: Nghịch lý trái chiều

Tỷ giá USD hôm nay 5/12/2023, USD VCB giảm mạnh 45 đồng hai chiều mua – bán. USD thế giới bất ngờ vọt tăng trở lại trước dữ liệu thị trường lao động.
Giá vàng hôm nay 5/12/2023: Vàng bất ngờ đảo chiều giảm mạnh

Giá vàng hôm nay 5/12/2023: Vàng bất ngờ đảo chiều giảm mạnh

Giá vàng hôm nay 5/12/2023: Giá vàng trong nước tiếp đà tăng cao nhất 400.000 đồng/lượng. Vàng thế giới bất ngờ đảo chiều giảm mạnh.
Giá cà phê hôm nay, ngày 5/12/2023: Giá cà phê trong nước tiếp tục đứng ở mức cao

Giá cà phê hôm nay, ngày 5/12/2023: Giá cà phê trong nước tiếp tục đứng ở mức cao

Cập nhật giá cà phê hôm nay 5/12/2023, giá cà phê trực tuyến, cà phê Tây Nguyên, cà phê Lâm Đồng, cà phê Kon Tum, cà phê nhân, cà phê Arabica hôm nay 5/12.
Giá gạo xuất khẩu Thái Lan quay đầu giảm, gạo Việt vững ở mức cao

Giá gạo xuất khẩu Thái Lan quay đầu giảm, gạo Việt vững ở mức cao

Sau chuỗi ngày tăng giá, trong phiên giao dịch ngày 4/12, giá gạo xuất khẩu của Thái Lan đã quay đầu giảm, trong khi gạo Việt vẫn vững ở mức cao.
Bộ Giao thông Vận tải tăng trần giá vé máy bay nội địa

Bộ Giao thông Vận tải tăng trần giá vé máy bay nội địa

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải vừa ban hành khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa.
Khánh Hòa: Học cách nâng cao hiệu quả kết nối, tiêu thụ nông sản

Khánh Hòa: Học cách nâng cao hiệu quả kết nối, tiêu thụ nông sản

Đại diện cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người nông dân Khánh Hòa cùng thảo luận, hiến kế tìm các giải pháp nâng cao hiệu quả kết nối, tiêu thụ nông sản.
Tỷ giá AUD hôm nay 4/12/2023: Giá đô la Úc Vietcombank, VPBank, BIDV tăng vọt

Tỷ giá AUD hôm nay 4/12/2023: Giá đô la Úc Vietcombank, VPBank, BIDV tăng vọt

Hôm nay 4/12/2023, tỷ giá đô la Úc (AUD) tại các ngân hàng đã vọt tăng trở lại, sau một ngày đi ngang, giữ giá.
Giá lúa gạo hôm nay ngày 4/12: Nhiều kho cần hàng chấp nhận mua với mức giá cao

Giá lúa gạo hôm nay ngày 4/12: Nhiều kho cần hàng chấp nhận mua với mức giá cao

Giá lúa gạo hôm nay ngày 4/12 tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tăng nhẹ với nhiều loại gạo. Hiện nhiều kho cần hàng hỏi mua đều và chấp nhận mua với giá cao.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động