Mang người chết ra bán hàng là... "tự sát"

Câu view bất chấp: Truyền thông hay chiêu trò?

Gần đây, mạng xã hội lan truyền đoạn video ghi lại cảnh một nhóm người khiêng quan tài diễu qua chợ Bến Thành, Quận 1 (TP. Hồ Chí Minh) để quay clip quảng cáo.

Hình ảnh cỗ quan tài xuất hiện giữa khu vực đông đúc không chỉ khiến nhiều người hoang mang mà còn làm dấy lên tranh cãi gay gắt vì hành vi đó là phản cảm, trái với tiêu chuẩn cộng đồng và đạo đức kinh doanh, tự dìm chết niềm tin của khách hàng.

Hình ảnh chiếc quan tài xuất hiện giữa khu vực đông đúc không chỉ gây hoang mang mà còn dấy lên làn sóng chỉ trích dữ dội. Tang lễ vốn là một nghi thức trang nghiêm, tượng trưng cho sự mất mát và đau thương, nhưng lại bị biến thành công cụ câu kéo sự chú ý. Hành động này bị dư luận đánh giá là phản cảm, vô cảm với những giá trị văn hóa và đạo đức xã hội.

Dư luận càng phẫn nộ hơn khi nhóm thực hiện clip lên tiếng biện minh rằng đây là một “ý tưởng sáng tạo” để nổi bật trong thị trường quảng cáo cạnh tranh. Tuy nhiên, thay vì nhận được sự tán thưởng, chiêu trò này đã nhanh chóng phản tác dụng. Công an TP. Hồ Chí Minh sau đó đã vào cuộc, bắt giữ 9 người liên quan để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng.

Vụ việc này một lần nữa cho thấy mặt tối của truyền thông hiện đại, nơi mà sự chú ý đôi khi trở thành mục tiêu đặc biệt, bất chấp hệ lụy mà nó để lại. Không dừng lại ở những cá nhân hay nhóm nhỏ, ngay cả những thương hiệu lớn cũng từng vướng vào những vụ bê bối truyền thông tương tự.

Đơn cử, vào tháng 9/2024, McDonald's Việt Nam đã hứng chịu làn sóng chỉ trích dữ dội khi tung ra một quảng cáo được cho là lợi dụng câu chuyện bi thương của game thủ người Trung Quốc có biệt danh Mèo Béo - chàng trai 21 tuổi tự tử sau khi dốc hết tiền tiết kiệm chăm lo cho bạn gái quen qua mạng nhưng bị bỏ rơi. Trước khi qua đời, anh để lại lời nhắn: “Muốn ăn McDonald’s thay vì ăn rau”, và thương hiệu đã khai thác chi tiết này để quảng bá sản phẩm.

Quảng cáo ngay lập tức vấp phải phản ứng dữ dội, bị cho là vô cảm và trục lợi từ nỗi đau người khác. Chỉ trong hai ngày, làn sóng phẫn nộ bùng nổ với hàng nghìn lượt chỉ trích, kêu gọi tẩy chay. Trước áp lực, McDonald's Việt Nam buộc phải gỡ bài, xin lỗi công khai và cam kết siết chặt kiểm duyệt nội dung để tránh lặp lại sai lầm.

Việc các thương hiệu lớn vấp phải những chỉ trích vì quảng cáo phản cảm không còn là chuyện hiếm. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, một số doanh nghiệp sẵn sàng chấp nhận rủi ro truyền thông để đổi lấy sự chú ý nhất thời. Tuy nhiên, điều này đặt ra một vấn đề lớn hơn: Liệu những chiến dịch gây tranh cãi như vậy có thực sự mang lại lợi ích lâu dài hay chỉ khiến thương hiệu mất đi niềm tin của khách hàng?

Cần mạnh tay loại bỏ truyền thông bẩn

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, PGS.TS Bùi Hoài Sơn- Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng, trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, những chiến dịch quảng cáo gây tranh cãi ngày càng phổ biến, dường như trở thành con dao hai lưỡi.

“Chúng có thể giúp thương hiệu bùng nổ trong chớp mắt, nhưng cũng có thể để lại những hậu quả sâu sắc trong lòng công chúng. Khi những giá trị cảm xúc, những hình ảnh nhạy cảm bị đem ra khai thác một cách trần trụi để thu hút sự chú ý, ranh giới giữa sáng tạo và phản cảm ngày càng mong manh”- PGS.TS Bùi Hoài Sơn nói.

Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, trong thời đại mà sự chú ý trở thành một loại “tài sản”, nhiều thương hiệu chọn cách tạo ra các cú sốc để nổi bật. Tuy nhiên, giá trị lâu dài không nằm ở sự chú ý nhất thời, mà ở sự kết nối bền chặt với khách hàng. Một thương hiệu thành công không chỉ chinh phục thị trường, mà còn xây dựng niềm tin vững chắc trong cộng đồng.

Vì vậy, ngành quảng cáo cần xác định và tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức nghiêm ngặt, vì quảng cáo không chỉ đơn thuần là công cụ bán hàng mà còn là một phần của văn hóa xã hội. Một chiến dịch ấn tượng không dựa trên sự táo bạo hay tranh cãi, mà ở giá trị tích cực mà nó mang lại. “Chỉ khi thương hiệu đặt trách nhiệm xã hội lên hàng đầu, quảng cáo mới thực sự góp phần xây dựng nền tảng phát triển bền vững cho cả doanh nghiệp và cộng đồng”- PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

Không thể phủ nhận rằng truyền thông đang trở thành một trong những công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng. Tuy nhiên, việc sử dụng chiêu trò phản cảm để thu hút sự chú ý không chỉ gây tác động tiêu cực đến xã hội mà còn làm mất đi giá trị thực sự của ngành quảng cáo.

Các cơ quan quản lý cần có biện pháp chặt chẽ hơn để kiểm soát những nội dung quảng cáo vi phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Đồng thời, nền tảng mạng xã hội cũng cần có cơ chế kiểm duyệt nội dung nghiêm ngặt hơn để hạn chế sự lan truyền của các nội dung phản cảm.