Giá “giảm nhiệt”, xuất khẩu cà phê có gặp khó?

Theo Sở Giao dịch hàng hoá Việt Nam (MXV), kết thúc phiên giao dịch ngày 12/10, giá hai mặt hàng cà phê cùng khởi sắc. Trong đó, giá Arabica tăng thêm 1,08% và giá Robusta tăng 0,89% so với tham chiếu. Đồng Real của Brazil tiếp tục mạnh lên đã hạn chế nhu cầu bán cà phê của nông dân nước này.

Hôm qua, dù chỉ số Dollar Index tăng 0,74% nhưng đồng tiền nội tệ của Brazil cũng đã tiếp tục mạnh lên đẩy tỷ giá USD/Brazil Real giảm thêm 0,05%. Chênh lệch tỷ giá thu hẹp đã góp phần hạn chế nhu cầu bán cà phê của nông dân Brazil do thu về ít nội tệ hơn.

Tuy giá cà phê có tăng nhẹ trong những ngày gần đây, nhưng nhìn chung, giá cà phê đã giảm và rời khỏi mốc kỷ lục 70.000 đồng/kg. Hiện giá cà phê nội địa được thu mua trong khoảng 62.800 – 63.400 đồng/kg – mức thấp nhất trong 4 tháng qua.

Là quốc gia cung ứng cà phê Robusta lớn thứ hai thế giới, việc Brazil “ồ ạt” xuất khẩu cà phê từ đầu tháng 7 đã khiến lo ngại nguồn cung thấp dịu lại. Số liệu từ Hiệp hội Những nhà Xuất khẩu Cà phê (CECAFE) cho thấy trong 3 tháng gần nhất, quốc gia Nam Mỹ đã xuất đi 1,82 triệu bao Robusta dạng hạt, cao gấp 4,3 lần so với cùng kỳ năm trước, thậm chí cao hơn tổng số 1,51 triệu bao đã xuất khẩu trong năm 2022.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã bắt đầu bước vào vụ thu hoạch cà phê từ đầu tháng 10, giúp cung ứng một nguồn Robusta lớn cho thị trường, giảm bớt căng thẳng nguồn cung từ đầu năm.

Không chỉ dừng lại ở vấn đề về nguồn cung, nhu cầu đối với cà phê Robusta - sản phẩm thế mạnh của Việt Nam cũng dần chững lại so với “cơn sốt” hồi đầu năm.

Cùng với đó, chênh lệch giá giữa hai dòng cà phê Arabica và Robusta đang thu hẹp dần, cũng khiến các doanh nghiệp sản xuất cà phê hòa tan giảm tỷ trọng thay thế Arabica bằng Robusta trong cơ cấu sản phẩm. Theo MXV, chênh lệch giữa giá Arabica và Robusta tính đến ngày 11/10 còn khoảng 900 USD/tấn, giảm mạnh so với thời điểm những tháng đầu năm 2023, khi giá Arabica cao gấp hơn hai lần so với Robusta.

Về dài hạn, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cũng cho biết “khẩu vị” nhập khẩu cà phê của quốc gia tiêu thụ mặt hàng này lớn nhất thế giới đang có sự chuyển dịch từ hạt Robusta sang cà phê đã qua chế biến.

Tại Việt Nam, theo dự báo, năm 2023, kim ngạch xuất khẩu cà phê năm 2023 ở mức 1,72 triệu tấn và kim ngạch đạt 4,2 tỷ USD. Tuy nhiên, con số kỳ vọng này đưa ra trong bối cảnh giá Robusta nói chung và giá cà phê nội địa Việt Nam đang ở vùng giá cao kỷ lục.

Theo tính lịch sử chu kỳ, đến tháng 11, lượng cà phê xuất khẩu từ nước ta mới có thể cải thiện rõ ràng khi hoạt động thu hoạch diễn ra tập trung và nguồn cung mới trở nên sẵn sàng. Việt Nam vẫn có thể đạt được mục tiêu kim ngạch xuất khẩu cà phê vượt mức 4 tỷ USD trong năm thứ hai liên tiếp nhưng sẽ cần nhiều nỗ lực hơn.

Bên cạnh đó, theo kinh nghiệm từ các doanh nghiệp xuất khẩu, việc nâng cao năng lực chế biến cúng sẽ giúp nâng cao chất lượng cà phê. Do đó, doanh nghiệp cần đẩy mạnh đầu tư cho chế biến để nâng cao giá trị xuất khẩu của ngành.