Thị trường phức tạp, doanh nghiệp ngành sợi có thành công ‘cắt lỗ’?

Giá bông, sợi biến động phức tạp

Theo phân tích từ Tập đoàn Dệt may Việt Nam, nửa đầu năm 2024, giá bông quốc tế sau một thời gian dài dao động quanh mức 80-85 cent/lb đã tăng vọt lên trên 100 cent/lb vào đầu tháng 3/2024. Nguyên nhân chính được cho là do yếu tố đầu cơ trên thị trường giao dịch hàng hoá liên lục địa. Thiếu lực đỡ từ nhu cầu thực tế, giá bông sau đó đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất 70 cent/lb và hiện giao dịch quanh mức này.

Giá bông nội địa Trung Quốc và Ấn Độ duy trì khá ổn định, thậm chí từ tháng 3 đến nay còn nhích nhẹ so với giá bông quốc tế.

Tương ứng với giá bông, giá sợi cũng có những thời điểm cải thiện hơn. Những doanh nghiệp “nhanh tay” đã chốt bán được số lượng lớn hàng tồn kho, giúp ổn định tài chính, nhưng hiệu quả vẫn chưa có bởi đa phần đều đang sử dụng bông đầu vào giá cao. Tuy nhiên, giá bông thế giới giảm từ tháng 3 đến nay kéo theo thị trường sợi giảm nhiệt dần.

Giá bông, sợi tại thị trường thế giới được phản ánh rõ nét vào hiện trạng doanh nghiệp ngành sợi của Việt Nam. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, nhập khẩu bông 6 tháng đầu năm của Việt Nam đạt 0,74 triệu tấn, đơn giá trung bình 2 USD/kg, tăng 18% về lượng nhưng giảm 10% về giá so với cùng kỳ năm ngoái. Đối với sợi, sản lượng xuất khẩu đạt 0,9 triệu tấn tăng 7% nhưng đơn giá giảm 3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mức chênh lệch giữa giá bông nhập khẩu và giá sợi xuất khẩu năm 2024 khoảng 40 cent/kg, tăng so với 22 cent/kg của năm 2023. Sự gia tăng này cho thấy xuất khẩu sợi năm 2024 đã giảm lỗ so với năm 2023.

“Để đối phó với tình trạng giá nguyên liệu bông tăng cao trong năm 2023, đồng thời giảm áp lực cạnh tranh, nhiều doanh nghiệp ngành sợi đã phải linh hoạt chuyển đổi sang các mặt hàng sợi pha, sợi recycle (sợi tái chế) vốn không phải là thế mạnh để tìm hướng đi mới tại các thị trường ngách bên cạnh sợi cotton truyền thống”, ông Cao Hữu Hiếu- Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam cho hay.

Cũng theo lãnh đạo Tập đoàn Dệt may Việt Nam, do lỗ sâu, khó khăn tài chính kéo dài dẫn đến các doanh nghiệpsợi Việt Nam vẫn bị ép giá và chấp nhận bán sợi dưới giá thành.

Bên cạnh đó, nhu cầu sợi không tăng, giá bông liên tục thay đổi tiêu cực. “Giá bông lên giá sợi chưa lên, nhưng giá bông xuống giá sợi xuống theo ngay. Chưa kể, nhập khẩu bông 3-4 tháng sau mới đưa vào sản xuất, do vậy ngành sợi rất khó khăn”, ông Hiếu chia sẻ.

Doanh nghiệp còn nhiều nỗi lo

Tập đoàn Dệt may Việt Nam cũng thông tin, cuối tháng 6/2024, thông tin về việc diện tích gieo trồng bông mùa vụ mới ở Mỹ dự kiến tăng lên 14%, khiến giá bông quốc tế lại tụt dốc khi thị trường đang chật vật leo về mức giá 75 cent/lb. Các nhà đầu cơ đang chờ các tín hiệu từ việc Ngân hàng Trung ương Mỹ (FED) giảm lãi suất để tạo một “đợt sóng mới” đối với giá bông.

Trên thị trường mua bán, dự kiến nguồn cung bông vụ mới dồi dào trong khi cầu chưa khởi sắc nên tạm thời sẽ không có “cú hích” nào cho giá bông.

Quý 3/2024 là giai đoạn chuyển tiếp giữa hai mùa vụ bông, sẽ còn nhiều yếu tố tác động. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, doanh nghiệp sợi cần bám sát thị trường, cân đối nhu cầu để mua phục vụ cho sản xuất, tránh mua xa trong điều kiện thị trường nhiều bất định như hiện nay.

Với việc tăng giá hỗ trợ cho bông và giá bông nội địa đang cao sẽ làm suy yếu sức cạnh tranh của giá sợi Ấn Độ trên thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp sợi Việt Nam cần nhanh chân giành lấy đơn hàng trước các đối thủ.

Giá xơ PE tại Trung Quốc đang tăng lên 5 cent/kg so với đầu năm khiến giá sợi pha tại Trung Quốc tăng giá, sức cạnh tranh của sợi pha Việt Nam xuất khẩu cũng sẽ tăng lên.

Việc Mỹ siết chặt Đạo luật Chống lao động cưỡng bức người Ngô Duy Nhĩ khiến Trung Quốc sẽ phải gia tăng nhập khẩu bông hoặc sợi. Tuy nhiên, sợi phục vụ cho các đơn hàng xuất khẩu sẽ là sợi chỉ số cao, sợi chải kỹ… Doanh nghiệp sợi Việt Nam cần khai thác nhu cầu và khả năng đáp ứng để chuyển dịch sản xuất hợp lý.

Nhìn vào thị trường, bông sợi có thể thấy, nửa cuối năm 2024 con nhiều thách thức đang chờ đợi doanh nghiệp trong nước. Trong khi đó, chi phí đầu vào tiếp tục tăng khi lương tối thiểu vùng đã tăng từ ngày 1/7, tạo ra áp lực không nhỏ đối với doanh nghiệp trong việc quản trị chi phí, duy trì và mở rộng lực lượng lao động để đón chờ đơn hàng mới.

Hơn nữa, việc tiếp cận tín dụng với doanh nghiệp ngành sợi vẫn rất gian nan. Do đó, lãnh đạo Tập đoàn Dệt may Việt Nam đề nghị, các ngân hàng không giảm hạn mức tín dụng và cũng không yêu cầu tài sản bảo đảm cố định để doanh nghiệp sợi có thể duy trì được sản xuất.

Hạ nguồn tiêu thụ hàng may mặc đang có dấu hiệu khởi sắc, tồn kho giảm, đơn đặt hàng đang tăng dần trở lại là hiệu ứng tốt cho thượng nguồn sản xuất sợi cải thiện trong nửa cuối năm. Với các tín hiệu khả quan từ thị trường, doanh nghiệp sợi Việt Nam cần có sự chuẩn bị tốt về quản trị sản xuất và thị trường, lựa chọn được mặt hàng, khách hàng, đơn hàng tối ưu hiệu quả.