Ở Đồng bằng sông Cửu Long, chỉ làm lúa có giàu được không?

Câu hỏi này đặt ra tưởng như đơn giản, nhưng muốn trả lời có cơ sở khoa học và thực tiển ta phải xét trong mối liên hệ với nhiều tiêu chuẩn khác.
Đồng bằng sông Cửu Long: Chi phí trồng lúa cao, lợi nhuận giảm

Mấy năm trước đây ta thường thấy trong kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, cũng như nghị quyết của Chính phủ là phấn đấu để người trồng lúa có thể thu lợi được 30% trở lên.

Tính một cách đơn giản là sau khi thu hoạch, bán tất cả sản phẩm, lấy tổng số tiền thu được trừ cho tổng chi phí sản xuất, người nông dân còn dư được 30% là đạt mục tiêu phấn đấu. Con số này không thể trả lời được là liệu người trồng lúa có giàu lên được không. Tác giả xin lấy một ví dụ gần nhất là vụ Đông xuân năm 2020-2021, trong chương trình canh tác thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu mà Công ty CP Phân bón Bình Điền là đơn vị vừa nằm trong ban tổ chức, vừa đóng góp phần tích cực để bà con nông dân thực hiện và đạt được mục tiêu vừa trúng mùa lại trúng giá.

Ở Đồng bằng sông Cửu Long, chỉ làm lúa có giàu được không?

Ví dụ, bình quân một hộ tham gia mô hình tại tỉnh Cần Thơ, đã chi phí cho 1ha sản xuất là 25.575.000đ, do đạt được năng suất rất cao là 9,0 tấn lúa tươi, giá bán là 7.200 đồng nên tổng thu là 64.800.000 đồng. Lợi nhuận mang lại được cho người trồng lúa là 39.225.000đ/ha. Mức lợi này không phải là 30% nữa mà là 153%, nghĩa là chi 1 đồng vốn thu lại 2,53 đồng. Còn cũng nông dân này trong vụ Hè Thu đạt năng suất 7,0 tấn lúa tươi, giá bán là 6.700 đ/kg, tổng thu là 46.900.000đ, trong lúc đó tổng chi phí đầu tư là 23.093.000đ/ha nên tổng tiền lời thu lại được 23.807.000đ, bằng 103% hoặc chi 1 đồng vốn thu lại được 2,03 đồng.

Như vậy, nông dân này trồng 1ha lúa, 2 vụ trong 1 năm, sau khi trừ hết các chi phí còn lời được 63.032.000đ. Nếu lấy số tiền này chia đều cho 12 tháng ta có 5,25 triệu/tháng cho toàn hộ. Lấy mức bình quân nhân khẩu thấp là 4 người/hộ, thì mỗi tháng bình quân mỗi người thu nhập được 1,31 triệu đ/người/tháng. Mức thu nhập này tương đương với mức của hộ nghèo ở nông thôn, hàng năm thiếu ăn khoảng 3 tháng. Giả sử nhân khẩu trong gia đình không phải là 4 mà 5 hay 6 thì mức thu nhập bình quân đầu người/tháng còn dưới ngưỡng của hộ nghèo.

Nhưng đây là mức thu nhập của năm vừa trúng mùa lại trúng giá. Nếu gặp năm vừa mất mùa vừa mất giá thì bình quân thu nhập trên đầu người sẽ thấp hơn nhiều. Vấn đề đặt ra ở đây là, nếu chỉ có canh tác trên cây lúa và bảo đảm thu nhập đủ ăn, mặc, trang trải chi phí cho con cái được đi học thì cần có thu nhập gấp 3-5 lần so với thu nhập mà hộ này đã đạt được trên 1 ha đất lúa. Có nghĩa là quy mô đất lúa của nông hộ có 4 nhân khẩu phải đạt mức tối thiểu khoảng 3 ha hay nhiều hơn nữa.

Tuy nhiên, theo kết quả điều tra của chương trình canh tác lúa thông minh do nhóm cán bộ của Công ty Bình Điền phối hợp với các trung tâm khuyến nông của 13 tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long thực hiện trong năm 2021 thì thấy: trong số 374 mẫu điều tra thì có 132 mẫu chiếm 35,2% số hộ có diện tích làm lúa chỉ được dưới 1 ha. Số hộ có diện tích từ 1-5 ha là 212 mẫu, chiếm 56,7%, nhóm này nếu chuyên làm lúa cũng chỉ đạt mức từ thoát nghèo đển đủ ăn và có một phần để trang trải cho con cái được cắp sách đến trường, chưa nghĩ đến chuyện làm giàu. Muốn trồng lúa có thể trở nên giàu có ít nhất phải có diện tích trên 5 ha/mỗi hộ.

Tuy nhiên số hộ có từ 5-10ha đất lúa chỉ chiếm 6,7% và số hộ có trên 10ha đất lúa chỉ có 1,3%. Vậy nếu chỉ trồng lúa mà trở nên giàu có (có của ăn của để, nhà cửa khang trang) mà diện tích lúa của các hộ không thay đổi thì chỉ có khoảng dưới 10% số hộ trồng lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long có thể thực hiện được. Đại bộ phận hay trên dưới 90% còn lại nếu chỉ trồng lúa mà không trồng các cây, con hay làm các dịch vụ khác thì rất khó trở nên giàu có. Để làm rõ điều này ta hãy tham khảo thành tích của 37 nông dân xuất sắc ở Đồng bằng sông Cửu Long được Nhà nước vinh danh là sản xuất giỏi trong 2 năm 2021 và 2022 sẽ rõ. Trong số 37 nông dân được vinh danh là sản xuất giỏi này chỉ có 5 vị trồng lúa, nhưng chủ yếu là lai tạo rồi sản xuất hạt giống để bán hoặc trồng lúa kết hợp với trồng cây ăn quả để trở nên giàu có. Đó là:

Ông Nguyễn Quốc Hùng ở ấp Tân Hiệp, thị trấn Ốc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, trồng lúa và cả bưởi Da xanh trên diện tích 27ha, nhưng lúa không phải để bán dạng thóc thường mà làm lúa giống, sử dụng máy móc thiết bị hiện đại mới thu được năng suất cao. Bán cả lúa giống và bưởi thu được 3 tỷ đồng/năm, đem lại lợi nhuận trên 1 tỷ đồng/năm.

Ông Nguyễn Anh Dũng ở ấp An Lạc, xã Định An, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp, có 7,2ha vừa nghiên cứu tạo lúa giống rồi nhân giống để bán, lại kiêm dịch vụ mua bán gạo nên từ năm 2018-2020 thu được 3,72 tỷ, lợi nhuận mang lại trên 2 tỷ/năm.

Ông Trần Văn Công, vừa là chủ tịch Hội đồng quản trị, vừa chủ nhiệm Hợp tác sản xuấ nông nghiệp Phú Mỹ Châu, ngụ tại ấp Giồng Trôm, xã Mỹ Chánh, huyện Châu Thành, tỉnh Vĩnh Long. HTX sản xuất lúa giống trên diện tích 10ha, năm 2018 đạt doanh thu 9,2 tỷ.

Ông Nguyễn Văn Thành, ấp Trường Hưng, xã Thới Hòa, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Ông Thành có 6,7ha vốn trồng lúa nhưng thu nhập thấp, ông chuyển đổi sang trồng cam sành trên đất lúa, đạt 120 tấn cam/ha/năm, doanh thu 4,3 tỷ, lời ròng 3,6 tỷ/năm.

Bà Trương Thị Hương, ấp Hà Tân, xã Hưng Hà, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An trồng 50ha lúa nếp, 20ha khoai lang. Doanh thu năm 2021 là 5,1tỷ, mang lại lợi nhuận cho gia đình 3,6 tỷ.

Ở Đồng bằng sông Cửu Long, chỉ làm lúa có giàu được không?

Ngoài 5 nông dân kinh doanh dựa trên cây lúa làm nòng cốt có 1 nông dân là ông Nguyễn Thành Giang, ở ấp Bình Thành, xã Bình Thành, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang cũng lấy cây lúa làm nền nhưng bản thân ông là chủ nhiệm HTX đầu mối cung cấp các vật tư đầu vào đồng thời liên kết với các doanh nghiệp để tiêu thụ lúa gạo cho diện tích 12.000ha lúa để áp dụng kỹ thuật tiên tiến trong nghề trồng lúa. Đây cũng là HTX đầu tiên ở Việt Nam thực hiện kỹ thuật “mặt ruộng không dấu chân” bằng cách sử dụng thiết bị không người lái (Drone) vào các khâu: gieo sạ, bón phân, phun thuốc, tưới nước và phát hiện mọi bất trắc trên ruộng lúa thay người. 32 nông dân còn lại họ thực sự trở thành giàu có là kinh doanh hoặc là VAC, hoặc thủy sản, hoặc chăn nuôi gia súc, gia cầm vừa làm giống vừa bán thịt và kiêm nhiều dịch vụ khác nhau nên lợi nhuận mang lại còn cao hơn nhiều so với các mô hình chỉ trồng lúa hay trồng lúa kết hợp với các loại cây ăn quả và hoa màu khác nhưng diện tích canh tác nhỏ lẽ, manh mún.

Nếu bạn hỏi ở Đồng bằng sông Cửu Long chỉ trồng lúa, liệu có làm giàu được không. Câu trả lời là được. Nhưng phải bảo đảm điều kiện trước tiên là có diện tích đủ lớn. Nếu làm theo từng hộ thì diện tích ít nhất là từ 5-10 ha trở lên. Nếu diện tích ít hơn thì nhất thiết phải kết hợp với các loai hình kinh doanh dịch vụ khác mới trở nên giàu có được.

Trong trường hợp diện tích đất trồng lúa phân bố theo từng hộ như hiện nay, muốn làm giàu phải thực hiện liên doanh, liên kết, bảo đảm có đầu ra ổn định, đồng thời phải áp dụng gói kỹ thuật canh tác thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó nhấn mạnh giảm đầu tư phân bón, thuốc trừ sâu bệnh, liều lượng giống gieo sạ và cần áp dụng cơ giới hóa đến mức tối đa, tạo cơ hội để người trồng lúa làm thêm các ngành nghề khác. Muốn vậy, cần có sự vào cuộc của Nhà nước, các doanh nghiệp, các nhà khoa học, các tổ chức dịch vụ như làm đất, gieo, cấy, chăm sóc, thu hoạch, thu gom rơm rạ, phơi sấy, chế biến, bảo quản thì cây lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long mới có dịp tỏa hương thơm cho người trồng được.

GS.TS. Mai Văn Quyền
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Phân bón Bình Điền

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Ưu tiên cấp căn cước công dân gắn chíp cho học sinh trong độ tuổi thi, tuyển sinh năm 2023

Ưu tiên cấp căn cước công dân gắn chíp cho học sinh trong độ tuổi thi, tuyển sinh năm 2023

Từ nay đến hết ngày 20/5, sẽ mở cao điểm cấp căn cước công dân gắn chíp và tài khoản định danh điện tử cho học sinh trong độ tuổi thi, tuyển sinh năm 2023.
Đồng bào Công giáo Cần Thơ tích cực thực hiện thi đua yêu nước

Đồng bào Công giáo Cần Thơ tích cực thực hiện thi đua yêu nước

Phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào Công giáo thành phố Cần Thơ được duy trì và phát triển cả bề rộng lần chiều sâu.
Buộc tiêu hủy lô thuốc trị trào ngược dạ dày Rabesta 20

Buộc tiêu hủy lô thuốc trị trào ngược dạ dày Rabesta 20

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa buộc tiêu hủy lô thuốc trị trào ngược dạ dày Rabesta 20 (Rabeprazol natri 20mg) do vi phạm chất lượng.
Thanh Hóa: Khen học sinh lớp 6 nhặt được của rơi trả lại người mất

Thanh Hóa: Khen học sinh lớp 6 nhặt được của rơi trả lại người mất

Công An phường Đông Sơn và Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phường vừa tổ chức khen thưởng học sinh lớp 6 nhặt được của rơi trả lại người mất.
Công an tỉnh Lạng Sơn: Cảnh báo thủ đoạn lừa tặng quà trên mạng xã hội

Công an tỉnh Lạng Sơn: Cảnh báo thủ đoạn lừa tặng quà trên mạng xã hội

Theo Công an tỉnh Lạng Sơn, tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng diễn biến phức tạp.

Tin cùng chuyên mục

Thí điểm công cụ quản lý điều hành sàn giao dịch việc làm trực tuyến

Thí điểm công cụ quản lý điều hành sàn giao dịch việc làm trực tuyến

Công cụ quản lý điều hành sàn giao dịch việc làm trực tuyến vừa được triển khai thí điểm vào việc thực hiện phiên giao dịch việc làm kết nối trên cả nước.
Hà Nội Xanh và quyết tâm “hồi sinh” những con sông ô nhiễm tại Hà Nội

Hà Nội Xanh và quyết tâm “hồi sinh” những con sông ô nhiễm tại Hà Nội

Hà Nội Xanh là một nhóm độc lập gồm các thanh niên tình nguyện, quyết tâm góp sức trả lại vẻ đẹp trong xanh cho những con sông chảy qua thủ đô.
Không khí lạnh tràn về, miền Bắc trời chuyển rét cuối tuần

Không khí lạnh tràn về, miền Bắc trời chuyển rét cuối tuần

Từ ngày mai 24/3 sẽ có đợt không khí lạnh tràn xuống nước ta, miền Bắc trời trở rét.
Cục Hàng không sẽ xử lý 4 tiếp viên vừa được trả tự do như thế nào?

Cục Hàng không sẽ xử lý 4 tiếp viên vừa được trả tự do như thế nào?

Cục Hàng không và Tổng công ty Hàng không Việt Nam cho biết sẽ có hình thức xử lý 4 tiếp viên vừa được trả tự do.
Cần có chính sách đặc thù nhằm thu hút nguồn lực trí thức người Việt Nam ở nước ngoài

Cần có chính sách đặc thù nhằm thu hút nguồn lực trí thức người Việt Nam ở nước ngoài

Chiều 23/3, tại Hà Nội, đã diễn ra Hội thảo Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng phát triển đất nước.
Bắc Kạn cần duy trì và nâng cao bền vững tỷ lệ che phủ rừng

Bắc Kạn cần duy trì và nâng cao bền vững tỷ lệ che phủ rừng

Tỉnh Bắc Kạn cần tập trung xử lý các vấn đề nóng,tồn đọng trong thực tiễn, có các giải pháp căn cơ để duy trì, nâng cao bền vững tỷ lệ che phủ rừng trên địa bàn
Bộ Y tế - Bảo hiểm Xã hội Việt Nam thúc đẩy phối hợp liên thông dữ liệu

Bộ Y tế - Bảo hiểm Xã hội Việt Nam thúc đẩy phối hợp liên thông dữ liệu

Bộ Y tế và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đang thúc đẩy phối hợp liên thông dữ liệu giấy chứng sinh, giấy báo tử, giấy khám sức khoẻ lái xe.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nông nghiệp: Vẫn còn nhiều nút thắt

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nông nghiệp: Vẫn còn nhiều nút thắt

Nhận thức, thể chế, chưa xây dựng được dữ liệu chuỗi ngành hàng là 3 trong nhiều nút thắt cần giải quyết để đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhận tạo trong nông nghiệp
Lấy ý kiến hoàn thiện Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi): Nhiều vấn đề cần quan tâm

Lấy ý kiến hoàn thiện Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi): Nhiều vấn đề cần quan tâm

Luật Viễn thông (sửa đổi) đang được lấy ý kiến rộng rãi và dự kiến sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 5 diễn ra vào tháng 5 và 6/2023.
Ninh Bình: Cho thôi việc nữ giáo viên tát vào mặt học sinh 4 tuổi chậm phát triển

Ninh Bình: Cho thôi việc nữ giáo viên tát vào mặt học sinh 4 tuổi chậm phát triển

Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Ninh Bình cho biết, đã cho thôi việc nữ giáo viên Trịnh Thị Hồng Hạnh do có hành vi tát vào mặt học sinh 4 tuổi gây bức xúc dư luận.
Doanh nghiệp chung tay giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường

Doanh nghiệp chung tay giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường

Nhằm thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính, Nhà máy Tetra Pak Bình Dương hoàn thành lắp đặt các tấm năng lượng mặt trời, giúp giảm 700 tấn CO2 mỗi năm.
Tạm hoãn giải đấu VGA Union Cup 2023 do có liên quan đến golfer đánh bạc tiền tỉ trong khách sạn

Tạm hoãn giải đấu VGA Union Cup 2023 do có liên quan đến golfer đánh bạc tiền tỉ trong khách sạn

Hiệp hội Golf Việt Nam và Ban tổ chức giải quyết định tạm hoãn giải đấu VGA Union Cup 2023 do có liên quan đến golfer đánh bạc tiền tỉ trong khách sạn.
Đắk Lắk: Hàng chục học sinh nhập viện sau khi nhận bóng bay từ người lạ

Đắk Lắk: Hàng chục học sinh nhập viện sau khi nhận bóng bay từ người lạ

Hàng chục học sinh tiểu học trên địa bàn thị trấn Buôn Trấp, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk có dấu hiệu ngộ độc sau khi nhận bóng bay từ người lạ.
Lao động hết hạn hợp đồng ở Hàn Quốc không chịu về nước: Tước đi cơ hội của người khác

Lao động hết hạn hợp đồng ở Hàn Quốc không chịu về nước: Tước đi cơ hội của người khác

Lao động ở một số tỉnh miền Trung hết hạn hợp đồng không chịu về, điều này dẫn đến phía Hàn Quốc tạm thời ngừng tuyển chọn lao động tại các huyện này.
Lễ phát động quốc gia Ngày nước thế giới, Ngày khí tượng thế giới năm 2023

Lễ phát động quốc gia Ngày nước thế giới, Ngày khí tượng thế giới năm 2023

Sáng 23/3 tại Hòa Bình, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với tỉnh Hòa Bình tổ chức Lễ phát động quốc gia Ngày nước thế giới, Ngày khí tượng thế giới 23/3.
TP. Hồ Chí Minh: Phát hiện chùm ca bệnh cúm A/H1N1 tại một trường tiểu học

TP. Hồ Chí Minh: Phát hiện chùm ca bệnh cúm A/H1N1 tại một trường tiểu học

HCDC TP. Hồ Chí Minh vừa phát hiện chùm ca bệnh cúm A (H1N1) tại quận 10, làm 20 học sinh tại một trường tiểu học nghỉ bệnh bất thường.
Hà Nội xử lý nghiêm vi phạm về an toàn thực phẩm

Hà Nội xử lý nghiêm vi phạm về an toàn thực phẩm

Hà Nội sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm.
Đồng Nai: 6 người nhập viện cấp cứu sau khi uống rượu

Đồng Nai: 6 người nhập viện cấp cứu sau khi uống rượu

Ngày 23-3, Giám đốc Bệnh viện đa khoa Long Khánh, tỉnh Đồng Nai Phan Văn Huyên cho biết có 6 bệnh nhân nhập viện cấp cứu sau khi uống rượu.
Thời tiết ngày 23/3: Nhiều nơi nắng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt

Thời tiết ngày 23/3: Nhiều nơi nắng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt

Thời tiết ngày 23/3: Nhiều nơi trên cả nước nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt với nhiệt độ trên 39 độ.
Đắk Lắk: Cùng bạn đi chơi tại hồ sen, một bé gái đuối nước tử vong

Đắk Lắk: Cùng bạn đi chơi tại hồ sen, một bé gái đuối nước tử vong

Chiều 22/3, trên địa bàn huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk đã xảy ra một vụ đuối nước khiến một em học sinh cấp 2 tử vong.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động