Nhập khẩu cá tra: Hoa Kỳ liệu có 'soán ngôi' Trung Quốc?

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, quý IV/2024, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) đạt 163 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2023 và tăng đều ở tất cả các tháng. Lũy kế xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường này trong năm 2024 đạt 581 triệu USD, tăng 1% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong 10 năm trở lại đây, năm 2017, Trung Quốc lần đầu tiên soán “ngôi vương” của Hoa Kỳ và trở thành thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá tra Việt Nam. Một năm sau, năm 2018, Hoa Kỳ lập tức lấy lại vị trí của mình. Xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ năm 2018 đạt 550 triệu USD, trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 529 triệu USD.

Tuy nhiên, xuất khẩu cá tra sang thị trường Hoa Kỳ từ năm 2019 đến nay không thể tăng trưởng mạnh mẽ do vẫn vướng vấn đề về thuế chống bán phá giá. Trung Quốc chính là thị trường dẫn đầu về nhập khẩu cá tra Việt Nam trong 6 năm liên tiếp trở lại đây.

Năm 2024, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc đóng góp 29% trong tổng giá trị Việt Nam xuất khẩu sang các thị trường. Tháng 10/2024 ghi nhận là tháng kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) đạt cao nhất kể từ đầu năm, với hơn 61 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2023.

Các sản phẩm phile cá tra đông lạnh từ Việt Nam rất được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng. Quý IV/2024, giá trị xuất khẩu sản phẩm này sang Trung Quốc đạt hơn 100 triệu USD, tăng 62% so với quý IV/2023. Năm 2024, xuất khẩu phile cá tra đông lạnh sang Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) đạt 349 triệu USD, giảm 6% so với cùng kỳ năm trước đó, chiếm 60% tỷ trọng trong tổng xuất khẩu cá tra sang thị trường này.

Trong quý IV/2024, Trung Quốc tăng cường nhập khẩu cá khô và các sản phẩm đông lạnh khác (nguyên con, cắt khúc, bong bóng,...) tăng 7% so với cùng kỳ năm 2023. Xuất khẩu cá tra GTGT trong quý IV/2024 ghi nhận tăng trưởng 92% so với cùng kỳ năm 2023.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đánh giá, Hoa Kỳ và Trung Quốc đang là top 2 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá tra Việt Nam. Năm 2025, vị trí top 1 của thị trường Trung Quốc liệu có bị điều chỉnh khi mới đây Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký thỏa thuận song phương về việc dỡ bỏ thuế chống bán phá giá đối với cá phile xuất khẩu từ Việt Nam?

Cùng với đó, việc Hoa Kỳ thực thi phán quyết của WTO mở ra cơ hội lớn cho xuất khẩu cá tra Việt Nam ổn định hơn sang thị trường Mỹ. Điều này cũng góp phần quan trọng trong việc thể hiện thiện chí tăng cường mối quan hệ nhiều mặt giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, nhất là trong bối cảnh 2 nước đã nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.