Mỹ sẵn sàng áp đặt thuế quan trị giá 267 tỷ USD nữa với hàng hóa Trung Quốc

Nếu được thực hiện, mối đe dọa mới nhất này của Trump có thể dẫn đến đánh thuế với tất cả hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ - một sự leo thang chưa từng có trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Vào tháng 7, Trump đã bắt đầu áp đặt thuế quan trị giá 50 tỷ USD đối với nhập khẩu hàng công nghiệp Trung Quốc khi Trump chuyển sang đối đầu với Bắc Kinh qua một loạt các chính sách từ lâu đã khiên các nhà lãnh đạo Mỹ vấp phải.

Tổng thống Trump khẳng định “đã đánh thuế 50 tỷ USD- đó là đối với công nghệ”, còn bây giờ “đánh thêm 200 tỷ USD nữa” “nhưng sau đó, có 267 tỷ USD khác sẵn sàng nhận thông báo”. “Điều đó hoàn toàn thay đổi phương trình tính toán”. Sau ý kiến của Trump, cổ phiếu đã giảm điểm. Chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones đã đóng cửa giảm khoảng 77 điểm hoặc 0,3% trong phiên giao dịch giữa buổi chiều thứ sáu (7/9). Mức thuế mà Trump đã áp đặt và đe dọa áp đặt sẽ đạt tổng cộng 517 tỷ USD- cao hơn 505 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc đã nhập khẩu vào Mỹ năm ngoái. Tổng thống Trump nói rằng thuế quan là cần thiết để buộc Trung Quốc phải ngừng ăn cắp công nghệ của Mỹ và buộc các công ty phải cung cấp bí mật thương mại để đổi lấy việc tiếp cận thị trường Trung Quốc. Hiện chưa rõ tại sao Tổng thống đưa ra con số đó nhưng Nhà Trắng không trả lời các bình luận.

Trong năm nay, nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc đang tăng khoảng 8% so với cùng kỳ năm 2017. Nếu tốc độ tăng đó tiếp tục trong năm nay, hàng nhập khẩu Trung Quốc sẽ đạt 548 tỷ USD. Cơ quan Đại diện thương mại Hoa Kỳ (USTR) hôm thứ năm (6/9) đã hoàn thành việc tiếp nhận các ý kiến về vòng thuế quan tiếp theo có thể lên tới 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, vào bất kỳ ngày nào. Nhiều sản phẩm được người tiêu dùng mua, chẳng hạn như tủ lạnh, bugi và đồ nội thất nằm trong số mục tiêu tiềm ẩn bị đánh thuế. Quyết định của Trump với quan điểm kiên quyết của ông đối với Trung Quốc có nghĩa là ít có cơ hội để giải quyết sớm sự bế tắc giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Các mức thuế bổ sung của Mỹ chắc chắn sẽ kích hoạt sự trả đũa của Trung Quốc dù khối lượng nhập khẩu của Trung Quốc nhỏ hơn giá trị thuế quan mà Mỹ đặt ra, tính trên cơ sở đô la Mỹ. Các quan chức Trung Quốc có thể phản ứng bằng cách khiến các công ty Mỹ hoạt động ở Trung Quốc bị kiểm toán thuế bất ngờ, kiểm tra hải quan hoặc thậm chí bị người tiêu dùng tẩy chay.

Nhà kinh tế học của Đại học Cornell, Eswar Prasad, cựu giám đốc của bộ phận Trung Quốc tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế, cho rằng “trò chơi kết thúc trong cuộc chiến thương mại Mỹ- Trung giờ đây càng trở nên khó khăn hơn hết khi cả hai bên đẩy mạnh các cuộc tấn công và phản công”, “những phát biểu của Trump khẳng định ý định của ông tiếp tục leo thang trừng phạt thương mại cho đến khi Trung Quốc đầu hàng, và Trung Quốc cũng có dấu hiệu rõ ràng rằng họ không có ý định làm như vậy”.

Trump đã viện dẫn đến thị trường chứng khoán Trung Quốc đang suy giảm như một dấu hiệu cho thấy Mỹ đang thắng trong cuộc xung đột thương mại này. Thị trường Thượng Hải đang giảm khoảng 23% về giá trị đô la cho đến nay trong khi chỉ số Dow Jones đã tăng gần 5%. Lawrence Kudlow, giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia cho biết “Trung Quốc đang di chuyển thấp hơn trong nền kinh tế. Hoa Kỳ đang di chuyển cao hơn” và là nơi “nóng nhất thế giới”. Mặc dù có nhiều vòng đàm phán giữa các quan chức Mỹ và Trung Quốc, hai nước đã có rất ít tiến triển để giải quyết sự khác biệt. Các nhà ngoại giao Trung Quốc phàn nàn rằng chính quyền Trump thiếu một nhà đàm phán duy nhất được trao quyền thực hiện một thỏa thuận và chưa rõ về mục tiêu của họ. Nhưng Kudlow cho biết các mục tiêu của Mỹ rất rõ ràng, đó là “rào cản thấp hơn, thị trường mở hơn, bỏ bắt buộc sở hữu trí tuệ và công nghệ” mà theo ông “những thứ này không khó”.

Khi Tổng thống Trump sẵn sàng chuẩn bị thêm các rào cản thương mại chống lại Trung Quốc, một số nhà kinh tế lo lắng về tổn thất kinh tế. Một cuộc chiến thương mại tăng cường có thể sẽ làm tổn thương Hoa Kỳ nhiều hơn Trung Quốc, theo S&P Global Ratings. Đến năm 2021, dựa vào dự báo kinh tế của IMF, Mỹ sẽ mất khoảng 1% sản lượng hàng năm hoặc khoảng 230 tỷ USD trong khi Trung Quốc sẽ mất khoảng 0,6% trong nền kinh tế 18 nghìn tỷ USD của năm đó hoặc 110 tỷ USD. Nhà kinh tế học Satyam Panday của S&P cho biết “các tác động kinh tế trực tiếp của tranh chấp thuế quan Mỹ - Trung cho đến nay vẫn còn hạn chế. Điều đó có thể sắp thay đổi”.

Một số nhóm doanh nghiệp chào đón các mối đe dọa thuế quan mới nhất của Tổng thống Trump với sự mất tinh thần. Ông Jose Castaneda, người phát ngôn của Hội đồng Công nghiệp Công nghệ Thông tin cho rằng, thuế quan là không được phép theo luật thương mại Mỹ, việc Tổng thống sẽ đánh thuế thêm 267 tỷ USD hàng hóa nữa là “hành động vô trách nhiệm và có thể bất hợp pháp”.