Xúc tiến thương mại: Kênh hỗ trợ chủ đạo thúc đẩy xuất khẩu

Tác động tích cực

XTTM vẫn được đánh giá là hoạt động trọng tâm của ngành Công Thương trong nhiều năm qua. Thông qua Chương trình cấp quốc gia về XTTM, Cục XTTM đã nỗ lực phối hợp với các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp triển khai các hoạt động XTTM, hỗ trợ xuất khẩu.

Theo đó, chương trình đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đóng góp chủ đạo trong tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu liên tục qua các năm, đặc biệt là việc Việt Nam xuất siêu liên tiếp từ năm 2012 - 2014 và từ năm 2016 - 2019 sau nhiều năm nhập siêu liên tục. Cơ cấu xuất khẩu cũng chuyển dịch tích cực theo hướng nâng cao tỷ trọng chế biến, giá trị gia tăng cho các sản phẩm xuất khẩu và các dịch vụ kèm theo cũng ngày một tăng. Thị trường xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đã gia tăng đáng kể, từ 15 nước, vùng lãnh thổ năm 2000 lên 72 nước, vùng lãnh thổ năm 2009 và lên đến 180 nước, vùng lãnh thổ năm 2019.

Kết quả tích cực trên là “trái ngọt” của nhiều năm nỗ lực, khắc phục hạn chế về nguồn kinh phí thực hiện thấp, để đa dạng hóa hình thức hỗ trợ và đổi mới hoạt động XTTM. Số liệu từ Bộ Công Thương cũng cho thấy, trong giai đoạn 2003 - 2020, Cục XTTM đã trình Bộ trưởng Bộ Công Thương phê duyệt trên 3.200 đề án XTTM quốc gia với tổng kinh phí hỗ trợ trên 2.100 tỷ đồng. Đây là những đề án có trọng tâm, trọng điểm, bao gồm 3 nội dung: Xúc tiến xuất khẩu, XTTM thị trường trong nước và XTTM khu vực miền núi, biên giới, hải đảo. Các đề án, hoạt động thuộc Chương trình cấp quốc gia về XTTM đã hỗ trợ 100.000 lượt doanh nghiệp tham gia. Kết quả, các doanh nghiệp đã trực tiếp giao dịch và ký kết hợp đồng với tổng trị giá hợp đồng xuất khẩu đạt gần 30 tỷ USD và 1.000 tỷ đồng; tổng giá trị hợp đồng mua bán hàng hóa, đại lý tiêu thụ sản phẩm tại thị trường trong nước và doanh số bán hàng đạt gần 3.000 tỷ đồng.

Cùng đó, Chương trình cấp quốc gia về XTTM đã tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam phát triển theo chiều sâu tại các thị trường truyền thống như Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc; quay trở lại thị trường Nga, Đông Âu; tăng cường hoạt động tại thị trường ASEAN; khai thác thị trường mới tại Trung Đông, châu Phi và Mỹ Latinh. Đồng thời, Chương trình cũng hỗ trợ cho các hiệp hội, ngành hàng tham dự hội chợ, triển lãm chuyên ngành chủ chốt trên thế giới, giúp tạo ra hiệu ứng lan tỏa, đóng góp phát triển mạnh mẽ các ngành trong thời gian qua.

Về nhiệm vụ xúc tiến đầu tư, kể từ khi được giao nhiệm vụ xúc tiến đầu tư phát triển Công Thương (năm 2013) đến nay, Cục XTTM đã tổ chức 69 hội nghị, hội thảo trong nước và quốc tế về xúc tiến đầu tư, đầu tư – thương mại; đã tổ chức 23 đoàn ra nước ngoài giao thương xúc tiến đầu tư, thương mại tập trung vào các thị trường Mỹ, Nga, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản; tổ chức các buổi tập huấn, đào tạo trong nước, nâng cao năng lực trong hoạt động xúc tiến đầu tư, thu hút sự tham gia của nhiều địa phương, doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Các hoạt động xúc tiến đầu tư đã thu được các kết quả tích cực, có thể kể đến: Cục XTTM đã phối hợp hỗ trợ Hà Nam thu hút 34 dự án đầu tư của Hàn Quốc với tổng số vốn đầu tư 325 triệu USD; phối hợp hỗ trợ doanh nghiệp tại Bình Phước thu hút đầu tư của Anh với tổng số vốn gần 10 triệu USD trong về lĩnh vực chế biến và xuất khẩu hạt điều… Đồng thời, Cục XTTM đã cập nhật hơn 1.500 trang thông tin bằng tiếng Việt, Anh, Hàn Quốc và tiếng Nhật Bản về môi trường đầu tư, các chính sách liên quan đến thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp và thương mại tại 45 địa phương, hơn 100 khu công nghiệp của Việt Nam trên Cổng thông tin xúc tiến đầu tư phát triển công nghiệp Việt Nam.

Bắt nhịp xu hướng

Không chỉ nỗ lực khắc phục khó khăn, tích cực thực hiệc hoạt động, Cục XTTM còn rất nhanh bắt nhịp xu hướng mới trong triển khai các hoạt động XTTM. Năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hoạt động XTTM trực tiếp bị gián đoạn và không thể thực hiện được. Rất nhanh chóng, lãnh đạo Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị liên quan chuyển hướng triển khai hoạt động XTTM, theo đó, XTTM thực hiện qua môi trường mạng đã trở thành công cụ, giải pháp thực hiện các hoạt động phù hợp, ứng phó hiệu quả những điều kiện thị trường. Trong năm vừa qua, Cục XTTM và các đơn vị liên quan đã tổ chức trên 500 hội nghị quốc tế trực tuyến, trên 1 triệu phiên giao thương với các đối tác tại thị trường xuất khẩu chủ lực, như: Trung Quốc, Mỹ, EU… và thị trường xuất khẩu tiềm năng, như: châu Phi, Australia… ; tổ chức, tham gia hàng chục hội chợ quốc tế trực tuyến, như: Triển lãm Vietnam Foodexpo, Hội chợ CIIE, Hội chợ CAEXPO…

Bên cạnh đó, Cục XTTM đã đẩy mạnh hoạt động hợp tác với các sàn thương mại điện tử quốc tế lớn nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu. Cụ thể, Cục XTTM đã triển khai Chương trình hợp tác với Tập đoàn Alibaba (thông qua Alibaba.com theo phương thức B2B) và Tập đoàn Amazon (thông qua Amazon.com theo phương thức B2C). Đây là 2 sàn giao dịch thương mại có quy mô trên thế giới với các sản phẩm đa dạng và cách tiếp cận linh hoạt để doanh nghiệp cân nhắc tham gia. Riêng với Alibaba.com, ngay sau khi ký thỏa thuận hợp tác, Cục XTTM đã triển khai 6 sự kiện huấn luyện về thương mại điện tử tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh, Lào Cai. Các khóa huấn luyện đã thu hút gần 500 doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia và nhận được đánh giá tích cực từ các doanh nghiệp.

Ngoài ra, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận đối tác, quảng bá sản phẩm tại các thị trường mục tiêu, từ năm 2000 đến nay, Cục XTTM đã tổ chức và tổ chức tham gia hàng trăm kỳ hội chợ, triển lãm thương mại định hướng xuất khẩu có uy tín và quy mô lớn ở trong và ngoài nước; phát hành trên 560 kỳ bản tin xuất khẩu với các chuyên đề khá nóng, mang tính thời sự cao như về các sự kiện XTTM, xuất nhập khẩu, chính sách mới…; tư vấn, cung cấp thông tin đáp ứng trên hàng nghìn lượt yêu cầu của doanh nghiệp trong nước và nước ngoài với đa dạng nội dung, như: Tiếp cận và phát triển thị trường, quảng bá thương hiệu sản phẩm, doanh nghiệp, tìm kiếm đối tác,…

Có thể thấy, với nhiều hoạt động tích cực, phù hợp với xu thế, hoạt động XTTM đã và đang phát huy tốt hiệu quả, góp sức lớn cùng các ngành trợ sức cho hoạt động xuất khẩu của cả nước vượt “vũ môn”. Từ đó, góp phần vào mức tăng trưởng kinh tế đáng khích lệ của cả nước.