Timor Leste mong muốn sớm gia nhập ASEAN

Bộ trưởng Ngoại giao Timor-Leste Dionisio Babo Soares nhân dịp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 và các hội nghị liên quan, vừa kết thúc ở Bangkok, Thái Lan ngày 3/8, cho biết có thể có một số tin tốt lành trong năm Chủ tịch ASEAN 2019, vì tất cả các nước ASEAN đều “không ngần ngại rằng Timor-Leste có thể là thành viên".

Một trong những mối quan tâm là ASEAN muốn thấy Timor-Leste không chỉ là một quốc gia dân chủ mà còn là một quốc gia có thể chế mạnh mẽ, một quốc gia có thể dựa vào chính mình và không chịu khuất phục trước các cường quốc khác, các cường quốc thế giới. Timor-Leste đáp ứng yêu cầu của một thành viên ASEAN. Về mặt địa lý, Timor-Leste chắc chắn là một phần của ASEAN. Tiêu chí thứ hai là nước này phải được công nhận bởi tất cả các thành viên ASEAN. Timor-Leste đã thiết lập đại sứ quán ở mỗi quốc gia ASEAN, cũng như các mối quan hệ kinh tế đáp ứng các tiêu chí tối thiểu.

Nhìn vào các điểm mạnh của ba trụ cột của Cộng đồng ASEAN, Timor-Leste đã đưa ra một chương trình vận động ASEAN để chuẩn bị cho nước này trở thành thành viên của ASEAN. Theo đó, từ ngày 2-6/9, một phái đoàn ASEAN sẽ đến Timor-Leste để đánh giá sự sẵn sàng của nước này trong các khía cạnh chính trị và an ninh. Đánh giá về trụ cột kinh tế sẽ được tiến hành sau cùng với đánh giá về trụ cột văn hóa xã hội. Tiêu chí thứ tư là sự sẵn sàng tổ chức các cuộc họp với tư cách là chủ tịch của ASEAN, Timor-Leste đã tổ chức cuộc họp của các nhà lãnh đạo tại nhiều sự kiện quốc tế.

Những thách thức khác đối với Timor-Leste có thể bao gồm pháp luật và thực tiễn. Các chuyên gia từ Ban thư ký ASEAN đã tư vấn cho Timor-Leste khiến nước này thấy tự tin hơn. Về vốn nhân lực, hơn 15% dân số nước này có thể giao tiếp tốt bằng tiếng Anh và các chuyên gia về ASEAN đều làm việc tại các trường đại học của Timor Leste. Bộ trưởng Ngoại giao Timor-Leste khẳng định nước này đã đạt được nhiều tiến bộ và hy vọng ASEAN có thể thông báo điều gì đó vào cuối năm nay hoặc năm tới. Trong hai năm qua, Timor-Leste đã đa dạng hóa các hoạt động kinh tế từ sự phụ thuộc dầu mỏ đến khai thác. Nước này cũng đã đầu tư vào thị trường quốc tế bao gồm trái phiếu và cổ phiếu.

Singapore là đối tác thương mại lớn nhất của Timor-Leste, tiếp theo là Australia và Indonesia. Đối tác lớn thứ tư là Thái Lan- thị trường xuất khẩu cà phê và là thị trường nhập khẩu gạo của Timor-Leste.