Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa

Phóng viên (PV): Cuộc cạnh tranh về chiến lược giữa các nước lớn ở khu vực ảnh hưởng thế nào tới đường lối đối ngoại của Việt Nam trong thời gian tới, thưa đồng chí?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Tình hình thế giới và khu vực biến động phức tạp có nhiều yếu tố, đương nhiên có yếu tố các nước lớn cạnh tranh ảnh hưởng. Khi đã cạnh tranh ảnh hưởng sẽ dẫn đến sự cọ xát về mặt lợi ích chiến lược, lợi ích an ninh và kinh tế.

Chính vì vậy, Đại hội XII của Đảng đã nêu rất rõ mục tiêu của chúng ta là thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế, quan hệ với tất cả các nước.

Một trong những vấn đề trong 5 năm vừa qua chúng ta đã thành công rất lớn là đã xây dựng được một khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với tất cả các nước quan trọng nhất. Không phải bất cứ nước nào cũng có thể xây dựng được đối tác chiến lược, đối tác toàn diện như Việt Nam. Điều đó thể hiện chúng ta có chính sách đúng đắn, ngoài ra cũng thể hiện vị thế của Việt Nam tăng nên các nước mới thiết lập quan hệ đối tác với Việt Nam, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện.

PV: Thưa đồng chí, câu chuyện phát triển của Việt Nam thời gian tới trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực như trên, vậy vấn đề trong nước như thế nào?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Thực hiện chính sách đối ngoại là để tạo dựng môi trường tốt phục vụ sự nghiệp phát triển trong nước, mở rộng quan hệ với các nước để tăng cường quan hệ chính trị, tạo nền tảng cho quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư. Đó là việc phục vụ cho phát triển nội lực của đất nước, người ta hay nói chính sách đối ngoại là nối dài của chính sách đối nội, nói điều đó cũng chưa hoàn toàn đúng nghĩa, mà chính sách đối ngoại là một phần trong chính sách, đường lối phát triển của đất nước.

PV: Việc đó đặt ra yêu cầu gì cho các Ủy viên Trung ương Đảng khóa XII, thưa đồng chí?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Đường lối của Đại hội Đảng lần thứ XII sẽ được thông qua tại Đại hội lần này. Đại hội sẽ chỉ rõ các nhiệm vụ, không những nhiệm vụ phát triển đất nước, kinh tế, văn hóa - xã hội mà có cả đường lối đối ngoại. Vì vậy, trách nhiệm của các đồng chí Ủy viên Trung ương được bầu tại Đại hội lần này là rất lớn.

Mặt khác, tất cả các ban, bộ, ngành, địa phương phải quán triệt, thực hiện đường lối đối ngoại đó. Sự chỉ đạo tập trung, thống nhất của Đảng và sự phối hợp thực hiện chặt chẽ giữa các ban, bộ, ngành, địa phương thì sẽ thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại. Chúng ta hội nhập quốc tế, nếu mỗi ngành, mỗi bộ, mỗi địa phương lại làm theo hướng không có sự phối hợp thì điều đó sẽ làm mất sức mạnh của đất nước ta.

PV: Thời gian vừa qua, chúng ta ký kết nhiều hiệp định thương mại thế hệ mới (TPP), hiệp định thương mại tự do với các đối tác chiến lược (FTA). Dư luận có ý kiến cho rằng ta ký kết rất nhiều nhưng lợi ích thật sự và mối liên kết với đối tác ấy thực chất như thế nào, đồng chí có thể làm rõ?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Hiện nay ta thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 15 nước, quan hệ đối tác toàn diện với 10 nước. Nếu chỉ nhìn vào một lợi ích cụ thể nào đó mà đối tác này, đối tác kia mang lại, thì chúng ta có thể không thấy được. Nhưng nhìn lại tổng thể chính sách đối ngoại của một đất nước, nếu chúng ta xây dựng được càng nhiều bạn bè tin cậy cao về chính trị, hợp tác tốt về quân sự- quốc phòng- an ninh, quan hệ kinh tế- thương mại được mở rộng thì đó là tổng hòa của các mối quan hệ, sẽ tạo cho đất nước có được môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển.

Tất cả các nước dù lớn hay nhỏ, ngoài thách thức bên trong thì còn có những tác động bên ngoài liên quan đến chủ quyền, lãnh thổ, liên quan đến vị thế, đến quan hệ của từng nước. Nếu chúng ta có được quan hệ trong một khuôn khổ thì rõ ràng chúng ta giữ được quan hệ, tạo nền tảng về chính trị. Từ nền tảng chính trị đó, với từng đối tác chiến lược chúng ta nhấn mạnh từng khía cạnh, có thể là về kinh tế- thương mại, có thể là khoa học công nghệ, văn hóa giáo dục… chứ không phải là nước nào cũng giống nhau. Mỗi nước có một thế mạnh riêng.

PV: Có ý kiến đánh giá, quan hệ với Trung Quốc - đối tác hợp tác chiến lược toàn diện ký lâu rồi nhưng chưa đi vào thực chất, xin đồng chí cho biết ý kiến về vấn đề này?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Quan hệ với Trung Quốc đã được nâng lên thành đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Chúng ta xây dựng được quan hệ về chính trị, quan hệ đối tác kinh tế- thương mại, Trung Quốc là bạn hàng lớn nhất của chúng ta cho đến nay. Vì thế, nói không thúc đẩy được quan hệ là không đúng.

Quan hệ với Trung Quốc trên các lĩnh vực là phát triển nhưng điều đó không có nghĩa không có khác biệt. Giữa Việt Nam và Trung Quốc, vấn đề khác biệt là giải quyết vấn đề Biển Đông, chúng ta khẳng định chủ quyền ở Hoàng Sa, Trường Sa và vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta. Trên cơ sở quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, chúng ta sẽ giải quyết nhiều vấn đề trong đó có vấn đề chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông thông qua thương lượng hòa bình.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!