Tăng cường tiếp cận pháp luật và tư pháp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường

Các tổ chức xã hội được thành lập và hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam, có ít nhất 36 tháng kinh nghiệm tính đến thời điểm nộp sáng kiến và hoạt động thích hợp được công nhận trong lĩnh vực pháp luật đều có cơ hội nhận tài trợ trong khoảng 50 - 75 nghìn EURO (tương đương 1,3 - 2,07 tỷ đồng) để thực hiện sáng kiến.

Phụ nữ, trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo ở Việt Nam là đối tượng được quỹ hướng tới

Từ tháng 5/2019 đến nay, Quỹ JIFF đã thực hiện 2 đợt tài trợ cho 33 dự án của các tổ chức xã hội trên 6 tỉnh: Hòa Bình, Hà Nội, Nghệ An, Quảng Bình, TP. Hồ Chí Minh và Đồng Tháp, với tổng số tiền tài trợ hơn 2 triệu EURO. Các sáng kiến này đã góp phần nâng cao nhận thức về pháp luật cho 40.582 người dân; thực hiện tư vấn pháp luật, hỗ trợ pháp lý, đại diện bào chữa cho 5.249 trường hợp. Trong đó, trên 60% người hưởng lợi là phụ nữ, trên 40% người dân tộc thiểu số.

Ông Phạm Quang Tú - Phó giám đốc Quốc gia, tổ chức Oxfam tại Việt Nam - cho biết: Theo Cục Trợ giúp pháp lý Bộ Tư pháp, từ năm 2016 - 2020, toàn quốc có 310.081 vụ việc cần trợ giúp pháp lý đã được thống kê, và con số này tăng lên từng năm. Nhiều rào cản về kinh tế -xã hội, văn hóa đang khiến nhóm yếu thế khó tiếp cận các dịch vụ mà họ được hưởng theo luật. Bên cạnh vai trò, trách nhiệm của nhà nước thì việc huy động được nguồn lực, kinh nghiệm, sự tham gia từ các tổ chức xã hội ngoài nhà nước trong lĩnh vực này nhằm đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người dân là vô cùng quan trọng.

Ngoài ngân sách để triển khai sáng kiến, các tổ chức nhận tài trợ từ Quỹ JIFF còn được tăng cường năng lực triển khai dự án, kết nối với các tổ chức khác, chia sẻ tri thức từ nghiên cứu, hoạt động thực tiễn cùng đóng góp vào mục đích chung. Các mô hình sáng kiến hiệu quả được tổng kết để chia sẻ rộng rãi.

“Các dự án tại 6 tỉnh đang dần tạo ra một hệ sinh thái tư vấn pháp luật, hỗ trợ pháp lý bền vững cho người yếu thế. Hệ sinh thái này kết nối các tổ chức xã hội, cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp, cơ quan tư pháp, truyền thông, trường đại học và cộng đồng dân cư để hỗ trợ những người yếu thế tại địa phương. Như vậy, lợi ích mang đến cho người dân sẽ được lâu dài hơn”, ông Tú chia sẻ.

Một ví dụ có thể kể đến là việc thúc đẩy hợp tác giữa cơ quan nhà nước, tổ chức ngoài nhà nước, cộng đồng dân cư thông qua phát triển, vận hành một cơ chế hợp tác nhằm truyền thông, tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý về luật Bình đẳng giới, luật Phòng chống bạo lực gia đình và luật trẻ em, đảm bảo hiệu quả, cho nhóm dân tộc thiểu số tại tỉnh Hòa Bình do Trung tâm nghiên cứu sáng kiến phát triển cộng đồng (RIC) thực hiện. Ông Lê Văn Hải – Giám đốc RIC - cho biết: Thông qua sáng kiến hỗ trợ tư pháp do Quỹ JIFF tài trợ, RIC cũng hỗ trợ các nhóm cộng đồng tự quản, giúp nhau nâng cao kiến thức pháp luật, kết nối người dân với cơ quan liên quan và đơn vị trợ giúp pháp lý các cấp.

Quỹ JIFF là một trong hai hợp phần của dự án “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam”, do Liên minh châu Âu tài trợ, đơn vị chủ quản là Bộ Tư pháp, do tổ chức Oxfam quản lý, nhằm góp phần tăng cường xây dựng pháp quyền ở Việt Nam, thông qua hệ thống tư pháp tin cậy và dễ tiếp cận.

Chủ đề của các đợt tài trợ sáng kiến tư pháp của Quỹ JIFF: Đợt 1 “Bình đẳng giới và gia đình”, có 14 sáng kiến nhận tài trợ; đợt 2 “Tăng cường tiếp cận công lý và bảo vệ quyền của người dân, đặc biệt là các nhóm yếu thế như phụ nữ, trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số và người nghèo, trong lĩnh vực lao động, việc làm, thực thi thủ tục hành chính trong lĩnh vực y tế, giáo dục”, có 19 sáng kiến nhận tài trợ; đợt 3 “Tăng cường tiếp cận pháp luật và tư pháp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường cho các nhóm yếu thế, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo ở Việt Nam”.