Lễ hội mừng lúa mới của đồng bào Cơ Tu, huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huếlà nghi lễ rất quan trọng thể hiện sự tôn kính, biết ơn đối với các thần linh đã che chở mang lại cuộc sống ấm no, mùa màng tươi tốt.
|
| Lễ hội mừng lúa mới là nghi lễ rất quan trọng của đồng bào Cơ Tu (được tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam) |
Già làng A Lăng Kơ Lói, xã Thượng Long, huyện Nam Đông tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết: Từ xa xưa đến nay đồng bào Cơ Tu luôn gắn bó với núi rừng, nương rẫy và gắn kết với cây lúa. Do điều kiện canh tác khó khăn, người Cơ Tu luôn mong ước về sự no đủ, đó là lý do ra đời lễ hội mừng lúa mới tại huyện Nam Đông nói riêng và tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung. Lễ hội mừng lúa mới, trong tiếng Cơ Tu là “Cha Ha Ro Tơ Me”. Đây là là một trong những lễ hội truyền thống, là nét sinh hoạt văn hóa của mọi người trong bản làng giao lưu, gặp gỡ với nhau, không khí trong bản làng vì thế luôn rộn ràng náo nức.
|
| Dựng cây nêu trong lễ hội mừng lúa mới |
|
| Cây lúa không thể thiếu trong lễ mừng lúa mới |
Theo ông A Lăng Kơ Lói, để tổ chức được lễ hội mừng lúa mới một cách tốt nhất, các già làng trưởng bản cùng bà con phải họp thống nhất và phân công nhiệm vụ cho từng người. Để chuẩn bị cho lễ hội mừng lúa mới, các cô gái Cơ Tu cùng nhau đi gùi củi, lấy nước, cắt lá dong... Bằng sự tỉ mỉ, khéo léo, những khối củi thật khô được chọn chẻ nhỏ và xếp vào gùi. Những dòng nước sạch được đựng vào ống tre. Những chiếc lá dong dày đẹp được hái mang về bản làng. Tận dụng lợi thế thiên nhiên núi rừng, các chàng trai Cơ Tu khỏe mạnh cầm cung, nỏ, lao... đi bắt cá, bắt cua, kiếm mật ong… để làm lễ vật cho mâm cúng lễ thêm đầy đủ, trang trọng.
|
| Nam nữ mỗi người một công việc |
|
| Rất nhiều lễ vật được dâng cúng |
|
| Đâm trâu trong lễ hội mừng lúa mới (con trâu tượng trưng được làm bằng xốp, thay vì trâu thật như trước) |
Khi mâm cúng đã được chuẩn bị xong, già làng người lớn tuổi uy tín trong bản thực hiện các nghi thức cúng bái. Già làng khấn rằng: Ơ Giàng, ơ các thần sông, thần núi, thần đất và các linh hồn người chết, những con ma trong rừng, trong núi... Hôm nay, dân làng mở hội đâm trâu để mừng một mùa rẫy, dân làng biết ơn Giàng, các thần linh đã giúp đỡ dân làng, ban cho dân làng hạt lúa, hạt bắp về đầy nhà, đầy kho, dân làng không bị đau ốm, không bị chết xấu. Dân làng cầu mong Giàng, thần linh về dự với dân làng để biết được cái bụng của dân làng. Dân làng rất biết ơn Giàng, cúng con trâu, con gà, chén rượu cho Giàng để mùa rẫy tới được tốt đẹp như mùa rẫy này.
|
| Tung tung da dá, điệu múa dâng trời của đồng bào Cơ Tu |
Đồng bào Cơ Tu sau khi thực hiện các nghi lễ tâm linh, đã cùng nhau nhảy các điệu nhảy truyền thống theo tiếng cồng chiêng và mời du khách gần xa thưởng thức những món ngon của đồng bào mình. Các chàng trai, cô gái Cơ Tu với những điệu múa khỏe khoắn càng làm tô đậm thêm rực rỡ và đầy tính truyền thống của lễ hội mừng lúa mới. Lễ hội mừng lúa mới có truyền thống từ lâu đời của đồng bào Cơ Tu, gắn với bản sắc văn hóa phi vật thể. Mừng lúa mới là sự phản ánh bên sâu tâm hồn của người Cơ Tu, mong ước về một vụ được mùa, một năm mới đầy hứa hẹn. Lễ hội mừng lúa mới cũng là dịp để đồng bào các dân tộc gắn kết, tăng cường tỉnh đoàn kết giữa các bản làng trong vùng.