Kinh tế tư nhân Việt Nam có giá trị nhân văn cao cả

Trong bài viết: “Phát triển kinh tế tư nhân- Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng”, Tổng Bí thư nêu rõ, cần xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, cho thấy kinh tế tư nhân Việt Nam có giá trị nhân văn cao cả.

Chuyên gia kinh tế, PGS. TS Nguyễn Thường Lạng, giảng viên cao cấp Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Đại học Kinh tế quốc dân chia sẻ góc nhìn về phát triển kinh tế tư nhân trong bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Kinh tế tư nhân Việt Nam có giá trị nhân văn cao cả

-Thưa ông, trong bài viết, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, cần quán triệt lại định hướng quan điểm và nhận thức về vai trò của kinh tế tư nhân như là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước. Ông suy nghĩ gì về vấn đề này?

PGS. TS Nguyễn Thường Lạng: Tôi cho rằng đây là kết luận được cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng, được suy nghĩ sâu sắc qua các giai đoạn của lịch sử cũng như chuyển nền kinh tế từ kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đặc biệt trong gần 40 năm đổi mới và hội nhập chủ động, tích cực.

Sự cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế cho thấy kinh tế tư nhân, mặc dù không đóng vai trò chủ đạo như kinh tế nhà nước (theo Hiến pháp 2013) nhưng thực chất là lâu dài, là thành phần kinh tế đóng vai trò bao trùm xã hội sâu sắc.

Đây là thành phần “cưu mang” những thành viên xã hội có nguy cơ bị bỏ lại phía sau khi thành phần kinh tế Nhà nước và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài không còn sử dụng số lao động này hay những người thất nghiệp, không có việc làm chính thức đều được thành phần kinh tế tư nhân tiếp nhận vô điều kiện.

Điều này cho thấy kinh tế tư nhân Việt Nam có giá trị nhân văn cao cả, bao dung, rộng lượng hay mang bản chất bao trùm xã hội. Bài viết nói đến động lực rất mạnh và sức trỗi dậy của kinh tế tư nhân khi các thành phần khác đang bộc lộ những điểm hạn chế.

Trong khi kinh tế nhà nước chủ yếu tập trung vào những lĩnh vực mang tính độc quyền tự nhiên, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thường dịch chuyển theo làn sóng đầu tư thì kinh tế tư nhân ở cùng với nhân dân thuộc mọi dân tộc, lứa tuổi, nghề nghiệp.

Thực tế cho thấy cần “làm lành” với kinh tế tư nhân được đối xử chưa thỏa đáng mặc dù đóng góp đáng kể vào tăng trưởng GDP và tạo việc làm và cũng để “chữa lành” cho lối tư duy mang tính định kiến với kinh tế tư nhân trong quá khứ và cũng để đặt đúng vị trí, tiềm lực và tiềm năng phát triển có khả năng bùng nổ không giới hạn trong tương lai.

Có thể nói đây là sự thay đổi cơ bản, đưa kinh tế tư nhân từ chỗ bị gạt khỏi nền kinh tế thời kế hoạch hoá sang có vị trí, vai trò và động lực xứng đáng với kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam.

Nhìn sang kinh nghiệm các bước nước trong giai đoạn cất cánh đều cần có những tập đoàn kinh tế tư nhân hùng mạnh, nắm vững công nghệ tiên tiến, hun đúc được truyền thống, sức mạnh dân tộc, khai thác nguồn lực quốc tế linh hoạt, sáng tạo, nhạy bén với cơ hội và luôn tuân thủ, tôn trọng quy luật lợi ích thị trường.

Cần hoàn thiện thể chế phát triển theo hướng bình đẳng thực sự

- Để kinh tế tư nhân đảm đương được vai trò như Tổng Bí thư chỉ ra trong bài viết, theo ông cần chú ý những yếu tố nào?

PGS. TS Nguyễn Thường Lạng: Để kinh tế tư nhân đóng vai trò động lực phát triển quan trọng nhất cần có lực lượng đông đảo nhất và chất lượng tốt nhất, kết nối, hội tụ tinh hoa và lan toả tài năng đất nước, biết đứng trên vai người khổng lồ, nhất là người khổng lồ toàn cầu để tạo bệ phóng phát triển, tạo xu hướng phát triển cho nền kinh tế đất nước giai đoạn mới, đổi mới sáng tạo không ngừng và nhanh chóng làm chủ những đỉnh cao của công nghệ.

Để đạt mục tiêu đặt ra, cần có giải pháp đồng bộ, thực chất và lâu dài, trước hết cần hoàn thiện thể chế phát triển theo hướng bình đẳng thực sự giữa các thành phần kinh tế nhất là tiếp cận nguồn lực đất đai, vốn, cơ hội, quyền và nghĩa vụ.

Việc rà soát lại các chính sách cần theo nguyên tắc không phân biệt đối đối xử. Những chính sách ưu đãi lớn nhất cho kinh tế nhà nước và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thì kinh tế tư nhân cũng mặc định được thụ hưởng như miễn, giảm thuế, tiếp cận dự án và các đơn đặt hàng...

Đồng thời, cần có ưu đãi bổ sung thỏa đáng cho kinh tế tư nhân dựa trên đóng góp vào tổng thể kinh tế trong những lĩnh vực đóng vai trò “chữa lành” những điểm thiếu hiệu năng hay kém hiệu quả của kinh tế nhà nước.

Có cơ chế hỗ trợ khi kinh tế tư nhân gặp rủi ro và có chiến lược phát triển cả chiều rộng và sâu như tăng số lượng doanh nghiệp tư nhân, thúc đẩy khởi nghiệp và chuyển một bộ phận kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể không hiệu quả sang kinh tế tư nhân. Khuyến khích kinh tế tư nhân đầu tư ra nước ngoài và kết nối mạng lưới hỗ trợ phát triển lẫn nhau.

Đối với ngành Công Thương đây là ngành đặc biệt quan trọng, cần có cơ chế hỗ trợ kinh tế tư nhân bằng nghị quyết hoặc văn bản cụ thể về hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp.

Xin cảm ơn ông!