Hơn 2.000 công trình nghiên cứu khoa học được VAST công bố trong năm 2022

Con số trên được Viện sĩ, Giáo sư Châu Văn Minh - Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam thông tin tại Hội nghị Tổng kế công tác năm 2022 và triển khai kế hoạch năm 2023 với sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cùng đại diện các cơ quan Đảng, Chính phủ, Bộ, ban ngành Trung ương và địa phương.

Là trung tâm khoa học hàng đầu của đất nước, trong những năm qua Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm) đã luôn thực hiện tốt các nhiệm vụ Thủ tướng, Chính phủ giao và các nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra.

Theo đó, nghiên cứu cơ bản là chức năng, nhiệm vụ quan trọng nhất của Viện Hàn lâm. Kết quả được thể hiện qua số lượng và đặc biệt là chất lượng các công trình công bố. Năm 2022, là năm Quốc tế Khoa học cơ bản cho Phát triển bền vững theo nghị quyết của Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc, Viện đã chú trọng thúc đẩy nghiên cứu cơ bản và các nhà khoa học của Viện đã rất nỗ lực công bố các công trình có chất lượng cao trên các tạp chí uy tín quốc tế.

Phát biểu tại Hội nghị, Viện sĩ, Giáo sư Châu Văn Minh cho biết: “Trong năm 2022, toàn Viện Hàn lâm đã công bố 2.151 công trình khoa học, trong đó số công trình đăng trên các tạp chí quốc tế là 1.629 công trình chiếm tỷ lệ 76% tổng số công trình, tăng hơn 5% so với năm 2021. Số công trình trên các tạp chí quốc tế chất lượng cao là 1.294 công trình. Trong đó, số công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín thuộc danh mục SCIE có chỉ số IF ≥ 3 đạt 37%, tăng hơn 7% so với năm 2021 và đặc biệt có một số công trình có chỉ số IF rất cao. Số lượng công bố của Viện Hàn lâm trên các tạp chí quốc tế trong danh sách Q1 theo phân loại của Scimago đạt 35,8% và từ Q2 trở lên đạt 71%, tăng 5% so với năm 2021".

Có thể thấy rằng, mặc dù số lượng công trình công bố quốc tế tăng không nhiều do đã đạt đến mức bão hòa nhưng đã có sự chuyển dịch về chất lượng công trình công bố quốc tế. Nếu tính tỷ lệ công trình công bố chất lượng cao trên số lượng cán bộ biên chế từ Tiến sỹ trở lên thì Viện Hàn lâm đạt hơn 1,2 công bố chất lượng cao trên tiến sỹ.

Năm 2022, lần đầu tiên Viện Hàn lâm tổ chức lựa chọn, đánh giá công trình công bố khoa học xuất sắc nhất trong năm cho các lĩnh vực nghiên cứu. Thông qua 03 cấp Hội đồng khoa học cơ sở, Hội đồng khoa học chuyên ngành và Hội đồng thẩm định của Viện Hàn lâm, Viện đã lựa chọn được 05 công trình công bố xuất sắc nhất trong các lĩnh vực Toán học – Công nghệ thông tin, Cơ học - Vật lý - Công nghệ Vũ trụ, Khoa học vật liệu, Khoa học Biển, Môi trường - Năng lượng.

Ngoài việc công bố các kết quả khoa học trên các tạp chí trong nước và quốc tế, Viện Hàn lâm tiếp tục thực hiện tốt các chương trình KHCN do Thủ tướng Chính phủ giao. Năm 2022, Viện tiếp tục triển khai Chương trình phát triển vật lý đến năm 2025, Chương trình Toán học, Chương trình phát triển nghiên cứu cơ bản trong lĩnh vực hoá học, khoa học sự sống, khoa học trái đất và khoa học biển giai đoạn 2017-2025, Chương trình chuyển đổi số và Chương trình Công nghệ 4.0.

Hoạt động nghiên cứu ứng dụng và triển khai công nghệ năm 2022 cũng đạt được những thành tựu nhất định. Năm 2022, Viện đã được cấp 54 Bằng độc quyền phát minh sáng chế và Bằng độc quyền giải pháp hữu ích.

Viện cũng phối hợp với tác tổ chức trong và ngoài nước đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, huấn luyện, truyền thông về sở hữu trí tuệ, quảng bá và hỗ trợ thương mại hóa sản phẩm cũng như kết nối, chuyển giao công nghệ giữa các nhà khoa học với doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Viện cũng ký kết với nhiều địa phương trong cả nước để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ, ứng dụng đặt hàng theo các yêu cầu cụ thể. Cụ thể, Viện đã thực hiện triển khai 57 nhiệm vụ hợp tác với các bộ ngành và địa phương. Các kết quả nghiên cứu đều có tính ứng dụng thiết thực và được chuyển giao cho địa phương, cơ sở sản xuất, thu hút được sự đầu tư kinh phí đáng kể, ví dụ như Dự án “Phát triển thương mại sản phẩm bóng đèn LED tản nhiệt bằng chất lỏng tự đối lưu phục vụ trong chiếu sáng dân dụng” đã hoàn thiện quy trình công nghệ, thực hiện sản xuất thử nghiệm và thương mại hóa bóng đèn LED tản nhiệt bằng chất lỏng tự đối lưu có công suất từ 5W – 24W có khả năng ứng dụng rộng rãi trong chiếu sáng dân dụng, trong khu sản xuất và những nơi có nhiệt độ môi trường cao;

Năm 2022, các đơn vị trực thuộc đã thực hiện 1683 hợp đồng Khoa học và công nghệ với tổng kinh phí là 550.95 tỷ đồng, trong đó có 1.536 hợp đồng dịch vụ với tổng kinh phí hơn 286 tỷ đồng và kinh phí năm 2022 là 188,1 tỉ đồng. Các đơn vị có tổng giá trị các hợp đồng ngoài ngân sách dẫn đầu thực hiện trong năm 2022 của Viện Hàn lâm là Viện Công nghệ môi trường, Viện Cơ học và Viện Hóa học.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt đã đánh giá cao những kết quả mà Viện Hàn lâm đã đạt được trong năm 2022. Để thực hiện Chiến lược Phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đã đề nghị Viện Hàn lâm với vai trò và vị thế là một trung tâm khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu của đất nước, Bộ Khoa học và Công nghệ mong muốn Viện Hàn lâm cùng phối hợp, triển khai các nội dung về nghiên cứu, đề xuất cơ chế chính sách cùng các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia; phát triển khoa học cơ bản; phát triển tổ chức khoa học và công nghệ và ứng dụng phát triển công nghệ trong việc phối hợp triển khai các hoạt động kết nối cung cầu, hỗ trợ ứng dụng và đổi mới công nghệ để làm chủ công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu chung về công nghệ, chuyển giao công nghệ...

Ghi nhận những ý kiến đề xuất và đóng góp từ lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, đại diện Viện Hàn lâm, Viện sĩ, Giáo sư Châu Văn Minh khẳng định sẽ phát huy tối đa nội lực và tiềm năng của Viện để có những đóng góp lớn hơn cho sự nghiệp phát triển của đất nước.