Giảm thiểu ô nhiễm môi trường: Nhìn từ câu chuyện “Bao bì xanh”

Giá trị mới cho sản phẩm

Với xu hướng đẩy mạnh tiêu dùng xanh trên khắp thế giới và đặc biệt là tại các nước phát triển, điều này đã làm thay đổi tư duy sản xuất, phân phối và thương mại. Giá trị của sản phẩm không chỉ còn chất lượng tốt, mẫu mã đa dạng, giá thành phù hợp mà còn phải thân thiện với môi trường. Điều này có nghĩa từ nguyên, nhiên vật liệu đầu vào cho sản xuất cho đến quá trình đóng gói và phân phối sản phẩm đều phải đảm bảo thân thiện với môi trường. Hiện bao bì xanh đã và đang được các nước nhập khẩu cũng như người tiêu dùng quan tâm.

Hiện các quốc gia trên thế giới đề cao vấn đề phát triển xanh, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn. Do đó, tái chế trở thành xu hướng mới, kể cả sản phẩm bao bì, cao su, may mặc, gỗ... Bao bì thân thiện với môi trường sẽ được nhiều người tiêu dùng lựa chọn hơn.

Theo các chuyên gia, xuất khẩu của Việt Nam có độ mở cao. Năm 2022 kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ước đạt 732,5 tỷ USD, 800 tỷ USD sẽ là mục tiêu xuất khẩu của năm 2023. Hiện các nước đề cao vấn đề phát triển xanh, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn cho nên tái chế trở thành xu hướng mới, kể cả sản phẩm bao bì, cao su, may mặc, gỗ...

Chia sẻ về vấn đề này ông Tomaso Andreatta - Chủ tịch Tiểu ban Tăng trưởng xanh của EuroCham nhận định: “Bao bì thân thiện với môi trường được người tiêu dùng lựa chọn hơn. Các doanh nghiệp nên tìm hiểu kỹ và có hướng chuyển dịch kịp thời tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm”.

Về đóng gói, bao bì cho thị trường nội địa và xuất khẩu, ông Tomaso Andreatta cũngcho rằng, theo xu hướng hiện nay, bao bì phải phù hợp với quy cách mới về thân thiện với môi trường. Đồng thời, ghi nhãn bao bì đúng là những cái rất mới và quan trọng hơn bao bì đẹp. Bao bì đẹp cũng tùy phân khúc khách hàng, cái đẹp là cái tinh tế nhất, hấp dẫn nhất song quan trọng vẫn là quy cách.

Hiện nay, Nhật Bản thu gom 600.000 tấn ống nhựa trong đó trên 90% được quay về sản xuất. Các nước đã tái chế bao nylon từ hàng chục năm trước. Còn Việt Nam đang đem chôn rác và đốt rác nhưng không thể đốt được vì chưa phân loại. Cả triệu tấn nhựa hiện chưa tái chế được.

Ông Cao Văn Sơn-Phó Viện trưởng Viện Công nghiệp Giấy và Xenluylô (Bộ Công Thương) cho rằng, việc tìm hiểu về quy định bao bì, nhãn mác của các doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp phân phối, doanh nghiệp xuất khẩu còn rất hạn chế. Trong khi đó, các nước đang áp dụng kinh tế tuần hoàn. Muốn tuần hoàn thì phải dùng nguyên liệu tái chế. Sản phẩm phải quay lại giấy phải trở về giấy, ống nhựa phải trở về ống nhựa.

Bao bì xanh giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường

Theo khảo sát, thị trường bao bì “xanh” đã và đang có tốc độ tăng trưởng ổn định trên toàn cầu. Giá trị bao bì đã tiến sát đến con số 500 tỉ USD/năm, tăng trưởng bình quân 12%/năm. Ở Việt Nam, con số tăng trưởng là 13,4%/năm.

Hiện Việt Nam đang có khoảng trên 4.500 doanh nghiệp sản xuất bao bì, tập trung ở các vùng kinh tế trọng điểm như Đông Nam bộ 2627 doanh nghiệp, Đồng bằng sông Hồng có 1311 doanh nghiệp, Tây Nguyên 23 doanh nghiệp, Tây Bắc 5 doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khi nền công nghiệp hàng hóa phát triển, bao bì không chỉ dừng lại ở chức năng chứa đựng và bảo vệ sản phẩm mà nó còn được xem là chiếc áo của sản phẩm, là bộ mặt của thương hiệu, là một trong những yếu tố quan trọng giúp tác động và khích lệ hành vi của người tiêu dùng.

Bao bì bền vững là sự phát triển và sử dụng bao bì có thể tái chế, tái sử dụng và được làm từ các nguồn tài nguyên hoặc vật liệu tái tạo nhanh chóng. Hoạt động này làm giảm tác động môi trường và dấu chân sinh thái của chất thải sản phẩm tiêu dùng.

Ông Dominic Mason - Giám đốc điều hành khu vực Đông Nam Á, Công ty Sedgwick Richardson khẳng định: “Xu hướng cấm các sản phẩm nhựa dùng một lần không còn là điều mới mẻ trên thế giới. Nhiều nước đã ban hành lệnh cấm đối với các sản phẩm nhựa dùng một lần, hộp đựng thực phẩm, ống hút nhựa, túi nilong như Canada, Hàn Quốc, Chile, bang New South Wales, New Zealand,...”.

Tuy nhiên ông Dominic Mason cũng cho rằng áp lực vẫn tiếp tục gia tăng khi các luật và quy định mới được thực hiện trên toàn cầu để hạn chế ô nhiễm và khuyến khích tái chế. Đơn cử như các quy định đối với các mục tiêu bắt buộc về tỷ lệ tái chế, thuế và phí về ô nhiễm, các tiêu chuẩn báo cáo nghiêm ngặt và tuân thủ về ghi nhãn mác… Không nằm ngoài xu thế, Việt Nam cũng đang xem xét quy định bắt buộc tái chế chất thải bao bì.

“Điều này giúp giảm thiểu rác thải nhựa- nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường sống hiện nay của cả con người và hệ sinh thái đặc biệt là sinh thái biển”, ông Dominic Mason khẳng định.

Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ sử dụng 100% bao bì thân thiện với môi trường. Việc này sẽ rất khả quan khi có sự chung tay của nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng.

Trong khi đó ông Cao Văn Sơn khẳng định, sử dụng túi giấy thay cho túi nilon không những bảo vệ môi trường mà còn thể hiện sự sang trọng, thời trang của người dùng. Túi giấy không chỉ để đóng gói sản phẩm mang đi mà còn là phụ kiện khi đi dạo chơi mua sắm cũng rất đẹp và tinh tế.

“Tuy nhiên không gì rẻ bằng bao bì nhựa nhưng điều này phải thay đổi để bảo vệ môi trường, các doanh nghiệp bắt buộc phải thay đổi công nghệ và xu hướng sử dụng bao bì. Chi phí cho phát triển bền vững, kinh tế xanh không hề rẻ và chúng ta phải chấp nhận điều đó”, ông Sơn cho biết thêm.

Hiện Viện Công nghiệp Giấy và Xenlulo cũng đã tiến hành sản xuất các sản phẩm bao bì thân thiện môi trường như các bao bì giấy, túi giấy, ống hút…có chức năng như các sản phẩm nhựa. Điều này sẽ góp phần vào sự nỗ lực nhằm giải quyết vấn đề rác thải nhựa ở Việt Nam.

Còn tiếp...