Dịch bệnh diễn biến phức tạp, xuất nhập khẩu gặp khó

Doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó

Tính chung 8 tháng năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước tính đạt 212,55 tỷ USD, tăng 21,2% so với cùng kỳ năm trước. Hiện cả nước đã có 30 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD.

Trong cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu 8 tháng, hầu hết các nhóm hàng đều có sự tăng trưởng. Cụ thể, nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản ước tính đạt 2,29 tỷ USD, tăng 3,6% so với cùng kỳ năm trước. Nhóm hàng công nghiệp chế biến ước tính đạt 189,28 tỷ USD, tăng 22,5%. Nhóm hàng nông sản, lâm sản đạt 15,4 tỷ USD, tăng 14,9%. Nhóm hàng thủy sản đạt 5,58 tỷ USD, tăng 7,1%.

Hoạt động xuất khẩu hàng hóa 8 tháng đầu năm gặp nhiều khó khăn khi các địa phương phía Nam giãn cách kéo dài; các địa phương phía Bắc còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây lan dịch bệnh. Thống kê của Ban quản lý các khu công nghiệp và chế xuất TP Hồ Chí Minh, chỉ có khoảng 600 doanh nghiệp (DN) của thành phố tiếp tục hoạt động nhờ áp dụng chế độ này, là con số quá ít ỏi so với hàng chục nghìn DN của thành phố. DN ngừng hoạt động sẽ không đáp ứng được đơn hàng xuất khẩu.

Ở phía Bắc, hiện nay vấn đề về tiêm vắc xin cho người lao động đang là khó khăn đối với DN. Những tỉnh như Bắc Ninh, Bắc Giang đang có nhu cầu triển khai nhanh việc tiêm chủng vì trong môi trường sản xuất tập trung, số lượng nhân công lớn như vậy tiềm ẩn nguy cơ rất lớn về dịch bệnh, nhất là khi biến chủng Delta có tốc độ lây lan rất nhanh

Về thị trường xuất khẩu hàng hóa 8 tháng năm 2021, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Tiếp đến là Trung Quốc, EU, ASEAN, Hàn Quốc, Nhật Bản.

Ở chiều ngược lại, ước tính tháng 8/2021, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 27,5 tỷ USD, giảm 5,5% so với tháng trước. Tính chung 8 tháng năm 2021, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước tính đạt 216,26 tỷ USD, tăng 33,8% so với cùng kỳ năm trước.

Về cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu 8 tháng năm 2021, chiếm đa số vẫn là nhóm hàng tư liệu phục vụ sản xuất và xuất khẩu, ước tính đạt 204,16 tỷ USD, tăng 34,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó những nhóm hàng nhập khẩu nhiều là máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng; nhóm hàng nguyên, nhiên, vật liệu.

Cán cân thương mại hàng hóa tháng Tám ước tính nhập siêu 1,3 tỷ USD. Tính chung 8 tháng năm 2021, cán cân thương mại hàng hóa nhập siêu 3,71 tỷ USD .

Cơ hội nào cho nửa cuối năm

Xuất nhập khẩu hàng hóa nửa cuối năm được dự báo đối diện với những thuận lợi và thách thức đan xen. Theo đó, dịch bệnh là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sẽ phụ thuộc rất lớn vào tốc độ kiểm soát dịch bệnh. Đơn cử, với nhiều ngành trong nhóm công nghiệp chế biến hiện đang bị đứt gãy cung cầu do nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động khi không đáp ứng được các tiêu chuẩn “3 tại chỗ”, 1 cung đường 2 điểm đến. Nếu kéo dài, tình trạng này sẽ gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, các hiệp định thương mại tự do đang dần được thực thi một cách toàn diện hơn, hiệu quả hơn. Đặc biệt, các hiệp định: CPTPP, EVFTA, UKFTA… sẽ tiếp tục tạo điều kiện để hàng hóa của Việt Nam thâm nhập vào các thị trường đối tác với thuế quan ưu đãi, thông qua đó thúc đẩy xuất khẩu tăng trưởng mạnh trong thời gian tới, khi dịch bệnh được kiểm soát. Giá hàng hóa xuất khẩu cũng đang có xu hướng tăng, nhất là các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam sẽ là động lực quan trọng để gia tăng giá trị xuất khẩu.

Thời gian qua, để tháo gỡ khó khăn cho xuất nhập khẩu, các Tổ công tác đặc biệt của Bộ Công Thương đã có nhiều đề xuất như tạo luồng xanh trong vận chuyển, lưu thông mặt hàng gạo bằng đường thủy, tạo điều kiện về giờ làm việc cho nhân viên tại các cảng biển… Gần nhất là đề nghị Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương tháo gỡ khó khăn cho vận chuyển, lưu thông hàng hóa. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi trong cấp giấy chứng nhận hàng hóa cho doanh nghiệp. Các đơn vị thuộc bộ cũng thường xuyên nắm bắt tình hình thị trường và có khuyến cáo kịp thời cho doanh nghiệp. Cùng với những kinh nghiệm đã tích lũy được trong thời gian qua, có thể kỳ vọng hoạt động xuất khẩu hàng hóa khởi sắc hơn trong thời gian tới.