Cứu trợ đồng bào bị ảnh hưởng bởi bão lũ: Làm thế nào để đảm bảo an toàn?

Sau khi cơn bão Yagi đổ bộ vào miền Bắc, những thông tin về lũ lụt, sạt lở vùi lấp và cuốn trôi làng mạc, nhà cửa và phá hủy hạ tầng tại các tỉnh miền núi Tây Bắc liên tục dội về với nhiều hậu quả nghiêm trọng. Trước tình hình khẩn cấp này, chính quyền, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và các nhóm thiện nguyện đã nhanh chóng kêu gọi cộng đồng hỗ trợ đồng bào vùng bão lũ nhằm hỗ trợ các nạn nhân bị ảnh hưởng, giúp họ vượt qua khó khăn trước mắt.

Các hoạt động từ thiện không chỉ giúp giảm bớt nỗi đau khổ của những người bị ảnh hưởng mà còn mang lại niềm tin và hy vọng, cho thấy tinh thần đoàn kết và lòng nhân ái của cộng đồng. Những người tham gia từ thiện không chỉ góp phần xoa dịu những tổn thương về vật chất và tinh thần mà còn trở thành cầu nối yêu thương giữa các vùng miền. Đó là một nghĩa cử cao đẹp và đáng được tôn vinh.

Tuy nhiên, tình hình bão lũ vẫn diễn biến phức tạp, với nguy cơ lũ cuốn trôi cao, cầu sập, núi lở, giao thông bị cắt đứt. Những trở ngại này không chỉ ảnh hưởng đến địa phương mà còn gây khó khăn cho các đoàn cứu trợ trên đường.

Sự việc lật thuyền ngày 10/9 tại Yên Bình (Yên Bái) khiến một tình nguyện viên tử vong là lời nhắc nhở cảnh tỉnh về tầm quan trọng của việc bảo đảm an toàn trong quá trình cứu trợ.

Các nhà hảo tâm và nhóm thiện nguyện cần giữ bình tĩnh, tỉnh táo và thận trọng khi triển khai các hoạt động cứu trợ, cần chuẩn bị kỹ lưỡng về an toàn và thông tin địa phương, các cơ quan chức năng trước khi lên đường, nhằm tránh nguy hiểm đáng tiếc cho bản thân và đoàn.

Việc thiếu thông tin, kiến thức, không được trang bị kỹ năng ứng phó với tình huống khẩn cấp, hay thiếu hiểu biết về địa hình và môi trường tự nhiên có thể dẫn đến những tai nạn đáng tiếc, không chỉ làm nguy hiểm đến tính mạng của những người cứu trợ mà còn gây cản trở cho các lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp.

Các nhà hảo tâm và nhóm thiện nguyện cần chuẩn bị kỹ năng ứng phó với các tình huống khi triển khai các hoạt động cứu trợ. (Ảnh minh họa)

Ông Nguyễn Văn Tâm, chuyên gia về phòng chống thiên tai, chia sẻ: "Việc cứu trợ đồng bào trong bối cảnh thiên tai như bão lũ luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Các vùng bị bão lũ tàn phá không chỉ có đường đi hiểm trở mà còn có nguy cơ sạt lở đất, nước dâng cao đột ngột và tình trạng ngập lụt kéo dài. Những người không có đủ kỹ năng và trang thiết bị cần thiết rất dễ gặp nguy hiểm cho chính bản thân mình và có thể làm phức tạp thêm quá trình cứu hộ của các lực lượng chuyên nghiệp".

Chuyên gia khí tượng thủy văn Lê Thị Xuân Lan cho biết: “Các khu vực bị bão lũ thường có nguy cơ sạt lở đất, đường đi ngập lụt và khó xác định. Nếu không có sự hiểu biết về địa hình và tình trạng hiện tại, người cứu trợ có thể bị lạc hoặc rơi vào những khu vực nguy hiểm, dễ gặp tai nạn”.

Mặc dù cơn bão Yagi đã qua, nhưng tình trạng lũ lụt vẫn tiếp tục diễn ra tại nhiều nơi. Dòng nước có thể cuốn trôi người và phương tiện chỉ trong vài giây. Chỉ cần một quyết định sai lầm khi vượt qua dòng nước chảy mạnh, nguy cơ tử vong là rất lớn.

Hầu hết các nhà hảo tâm và nhóm thiện nguyện đều không được trang bị thiết bị bảo hộ đầy đủ. Điều này bao gồm áo phao, dây thừng, thiết bị định vị và phương tiện giao thông chuyên dụng. Bên cạnh đó, các kỹ năng sơ cứu, xử lý tình huống khẩn cấp trong môi trường bão lũ cũng là điều thiếu hụt.

Các hoạt động tự phát không có kế hoạch rõ ràng hoặc không tuân theo chỉ đạo của chính quyền địa phương và lực lượng cứu hộ có thể làm phức tạp thêm tình hình. Việc đông người đổ về vùng lũ, trong khi hệ thống giao thông đã bị tê liệt, sẽ gây thêm gánh nặng cho công tác cứu hộ. Đặc biệt, nếu xảy ra tai nạn, các lực lượng cứu hộ sẽ phải chia sẻ nguồn lực để giải cứu chính những người cứu trợ không chuyên nghiệp.

Các chuyến cứu trợ cần được lập kế hoạch rõ ràng và cẩn thận. Điều này bao gồm việc nghiên cứu địa hình, dự báo thời tiết, và xác định rõ lộ trình di chuyển. Đồng thời, việc chia nhỏ nhóm và luôn có người chỉ huy, giám sát là cách hiệu quả để đảm bảo an toàn cho tất cả các thành viên.

Trong suốt quá trình cứu trợ, các nhóm thiện nguyện cần duy trì liên lạc thường xuyên với chính quyền địa phương và các lực lượng cứu hộ để cập nhật tình hình. Điều này không chỉ giúp nhóm biết được những thay đổi về thời tiết hoặc tình hình lũ lụt mà còn giúp họ nhận được hỗ trợ kịp thời khi gặp sự cố.

Bà Lê Thị Hòa, chuyên gia trong lĩnh vực cứu trợ nhân đạo và phòng chống thiên tai, đưa ra lời khuyên: "Mặc dù tinh thần tương trợ và giúp đỡ đồng bào là điều rất quý báu, nhưng các nhà hảo tâm, các cá nhân và tổ chức từ thiện cần phải hợp tác chặt chẽ với chính quyền địa phương và lực lượng cứu hộ trước khi thực hiện bất kỳ chuyến cứu trợ nào. Chính quyền địa phương không chỉ nắm rõ tình hình mà còn biết rõ những nguy cơ tiềm ẩn tại các khu vực chịu ảnh hưởng. Các nhóm thiện nguyện cần có sự hướng dẫn và chỉ đạo từ những người có kinh nghiệm để tránh rủi ro không đáng có. Chúng ta không chỉ có lòng tốt mà còn cần phải giữ cho mình và những người thiện nguyện cùng mình an toàn”.

Tinh thần giúp đỡ đồng bào trong thiên tai luôn là một giá trị nhân văn quý báu của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh bão lũ và thiên tai, việc cứu trợ cần được thực hiện một cách thông minh, an toàn và có kế hoạch. Sự thiếu thận trọng và không trang bị đủ kiến thức có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, không chỉ đối với bản thân người cứu trợ mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ công tác cứu hộ.