Châu Âu đề xuất 5 giải pháp để xoay chuyển chiến lược công nghiệp quốc phòng

EDIS hướng tới một thị trường quốc phòng châu Âu với các tiêu chuẩn nhất quán và tương thích từ nghiên cứu tới sản xuất chung…
Liên minh châu Âu với những thách thức mới thời hậu bầu cử Nghị viện Châu Âu chuyển mạnh sang điện gió và điện mặt trời sau cuộc xung đột Ukraine - Nga Tại sao Ukraine kiên trì nỗ lực gia nhập Liên minh châu Âu?

Mới đây, Ủy ban châu Âu (EC) công bố Chiến lược công nghiệp quốc phòng châu Âu (EDIS) và đề xuất Kế hoạch công nghiệp quốc phòng châu Âu (EDIP). Đây là chiến lược đầu tiên của Liên minh châu Âu (EU) liên quan đến ngành công nghiệp quốc phòng. Chiến lược này đã xác định tầm nhìn mục tiêu rõ ràng và các biện pháp hiệu quả để EU có thể chuyển ngành công nghiệp quốc phòng sang trạng thái thời chiến, thể hiện mức độ độc lập quốc phòng và tự chủ chiến lược nhất định.

Nâng cao năng lực công nghiệp quốc phòng

EU đã xác định rõ mục tiêu phát triển ngành công nghiệp quốc phòng trong EDIS. Theo đó, đến năm 2030, kim ngạch thương mại quốc phòng nội khối phải chiếm ít nhất 35% thị phần quốc phòng của EU; tỷ lệ mua sắm trong EU phải chiếm ít nhất 50% tỷ trọng ngân sách mua sắm quốc phòng và ít nhất 40% mua sắm trang thiết bị quốc phòng của các quốc gia thành viên EU phải được thực hiện thông qua các hoạt động mua sắm chung.

Trước sự dẫn dắt của các mục tiêu trên, để chuyển ngành công nghiệp quốc phòng sang trạng thái thời chiến, EU đã đề xuất 5 biện pháp lớn nhằm nâng cao khả năng ứng phó và chống chịu của ngành công nghiệp quốc phòng.

Thứ nhất, đầu tư quốc phòng nhiều hơn và hiệu quả hơn. EDIS đề xuất thành lập ủy ban trù bị của ngành công nghiệp quốc phòng bao gồm đại diện các quốc gia thành viên, đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại, an ninh của EU và đại diện của EC, chịu trách nhiệm lập kế hoạch tổng thể về xây dựng quốc phòng. Đưa ra chương trình biên chế và trang thiết bị quân sự của châu Âu, xây dựng chính sách miễn giảm thuế cho hợp tác quốc phòng; làm theo mô hình bán vũ khí giữa chính phủ với chính phủ của Mỹ, thiết lập cơ chế bán vũ khí của châu Âu, thiết lập danh mục sản phẩm quốc phòng và dự trữ quốc phòng thống nhất của châu Âu; tham khảo phương pháp thúc đẩy sản xuất vaccine trong thời kỳ dịch bệnh để đưa ra hợp đồng sản xuất trong khuôn khổ quốc phòng.

Châu Âu đề xuất 5 giải pháp để xoay chuyển chiến lược công nghiệp quốc phòng
EDIS có mục tiêu thúc đẩy công nghiệp quốc phòng công nghiệp quốc phòng châu Âu đầu tư vào công nghệ phòng thủ và tăng năng lực sản xuất đạn dược nhằm tăng tính tự chủ của EU, giảm lệ thuộc vào khí tài của Mỹ. Ảnh: AP

Thứ hai, hệ thống cung ứng quốc phòng phản ứng nhanh hơn và kiên cường hơn. Để viện trợ cho Ukraine, EU từng đưa ra dự luật hỗ trợ sản xuất đạn dược vào năm 2023 để kích thích châu Âu bổ sung kho dự trữ quốc phòng. Tuy nhiên, dự luật hỗ trợ sản xuất đạn dược chỉ là kế hoạch ngắn hạn và phạm vi điều chỉnh chỉ bao gồm đạn dược và tên lửa.

Trong khi đó, EDIS đã mở rộng phạm vi và kéo dài thời hạn của kế hoạch kích thích sản xuất ngành công nghiệp quốc phòng hiện có của EU. Ngoài hỗ trợ sản xuất, EU còn đề xuất hỗ trợ các dây chuyền sản xuất quốc phòng hoạt động liên tục và các dây chuyền sản xuất dân dụng có khả năng để năng lực sản xuất quốc phòng có thể nhanh chóng theo kịp tình hình khi khủng hoảng xảy ra. EU còn đề xuất thành lập quỹ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi chuỗi cung ứng quốc phòng nhằm giúp các doanh nghiệp quốc phòng siêu nhỏ, nhỏ và vừa có được nguồn tài chính và thiết lập cơ chế an ninh cung ứng sản phẩm quốc phòng của EU.

Thứ ba, hỗ trợ tài chính mạnh mẽ hơn. Về ngân sách của EU, EDIP đề xuất tăng ngân sách quốc phòng thêm 1,5 tỷ Euro và sử dụng số tiền thu được từ tài sản bị đóng băng của Nga ở châu Âu để đầu tư vào công nghệ quốc phòng và phát triển ngành công nghiệp của Ukraine. Về hỗ trợ cho các tổ chức tài chính, EDIS khuyến nghị tăng cường rà soát Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), điều chỉnh chính sách cho vay và nới lỏng các quy định hạn chế đầu tư vào quốc phòng.

Thứ tư, văn hóa chuẩn bị chiến tranh phù hợp hơn với xu thế. EDIS cho rằng, EU nên thay đổi quan niệm, thiết lập khái niệm phát triển và an ninh mới trên tinh thần "không có hòa bình, không có thịnh vượng". Văn hóa chuẩn bị chiến tranh còn có nghĩa là điều chỉnh các chính sách giám sát hiện hành của EU, điều phối tính nhất quán của các chính sách vĩ mô trong các lĩnh vực khác như khoa học công nghệ, giáo dục và đào tạo, chuyển đổi xanh, việc làm..., cũng như tối ưu hóa môi trường tổng thể cho sự phát triển ngành công nghiệp quốc phòng.

Thứ năm, quan hệ đối tác nước ngoài coi trọng nhiều hơn sự phối hợp. Đối với Ukraine, EDIS đề xuất hỗ trợ Ukraine tham gia kế hoạch công nghiệp quốc phòng của EU, bao gồm tham gia mua sắm chung, nâng cấp ngành nghề và trao đổi kinh nghiệm. Chiến lược này còn đề xuất tổ chức diễn đàn công nghiệp quốc phòng với Ukraine và thành lập văn phòng đổi mới quốc phòng ở nước này. Đối với NATO, EDIS đề xuất vẫn nên coi NATO là cơ sở của phòng thủ chung châu Âu.

Tìm đầu ra cho ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu

Việc EU đẩy nhanh tốc độ xây dựng công nghiệp quốc phòng xuất phát từ những động cơ cả bên trong lẫn bên ngoài rất đáng để quan tâm.

Về động cơ bên trong, năng lực của ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu không phù hợp với nhu cầu. Sự phát triển tổng thể của ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu tương đối chậm và còn nhiều hạn chế, được thể hiện ở 3 đặc điểm sau:

Một là, đầu tư chưa đủ. Sau Chiến tranh Lạnh, châu Âu được hưởng lợi từ nền hòa bình trong một thời gian dài, do đó đã tập trung nguồn vốn đầu tư có hạn của mình vào các lĩnh vực chính sách khác ngoài quốc phòng. Mặc dù báo cáo năm 2023 được NATO công bố cho thấy, đầu tư quốc phòng của châu Âu đã tăng trưởng 9 năm liên tiếp, nhưng vẫn chưa thể sánh ngang với mức đầu tư của các cường quốc khác trên thế giới.

Châu Âu đề xuất 5 giải pháp để xoay chuyển chiến lược công nghiệp quốc phòng
EDIS tăng cường cơ sở công nghiệp và kết nối năng lực sản xuất nhằm tạo ra một danh mục vũ khí chung duy nhất. Ảnh: Sputnik

Hai là, thiếu sự phối hợp trong nội bộ. Hiện nay, các quốc gia thành viên EU rõ ràng là thiếu sự phối hợp trong việc lên kế hoạch tổng thể và hợp tác xây dựng năng lực quốc phòng .

Hiện tượng ưu tiên lợi ích quốc gia, xây dựng trùng lặp và đầu tư kém hiệu quả còn tương đối phổ biến. Một số quốc gia thành viên thậm chí còn cố tình che giấu tiến trình xây dựng năng lực quốc phòng. Một báo cáo nghiên cứu do EC công bố trước đây cho biết, việc xây dựng trùng lặp đã gây lãng phí cho gần 30% tổng ngân sách quốc phòng của EU. Mặc dù ngay từ năm 2007, EU đã đặt ra tiêu chuẩn, theo đó, việc mua sắm thiết bị quốc phòng chung trong EU phải chiếm 35% tổng mức mua sắm, nhưng tính đến năm 2022, số liệu thực tế vẫn chỉ ở mức 18%, có thể nói là còn khoảng cách rất xa để đạt được mục tiêu.

Số liệu cho thấy mặc dù chi tiêu quốc phòng của EU gia tăng hàng năm, nhưng kể từ khi cuộc khủng hoảng Ukraine nổ ra đến tháng 6/2023, 78% ngân sách mua sắm quốc phòng của các quốc gia thành viên lại chảy ra ngoài EU. Trong đó, nguồn tiền chảy sang Mỹ chiếm 63% tổng mức mua sắm quốc phòng của EU, trong khi ngành công nghiệp quốc phòng của EU lại không được hưởng lợi từ việc tăng chi tiêu quân sự.

Vì lý do này, các quốc gia như Pháp thường xuyên kêu gọi các nước thành viên "mua hàng châu Âu", đưa điều khoản mua sắm hàng của châu Âu vào chính sách viện trợ cho Ukraine hoặc quốc phòng. Việc công bố EDIS thể hiện lập trường này của châu Âu ở một mức độ nhất định.

Ba là, phụ thuộc nghiêm trọng vào nước ngoài. Đặc trưng chia tách của thị trường quốc phòng châu Âu khá rõ rệt; cung và cầu của ngành công nghiệp quốc phòng đều phụ thuộc tương đối rõ rệt vào nước ngoài.

Một mặt, một số nước thành viên phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu. Số liệu cho thấy, năm 2023, chỉ có 25% trang thiết bị quốc phòng của EU được sản xuất trong EU, trong khi 75% còn lại được mua sắm từ bên ngoài.

Mặt khác, các doanh nghiệp quốc phòng của châu Âu cũng đang phụ thuộc vào xuất khẩu. Hiện tại, các doanh nghiệp này phải cạnh tranh, tồn tại và phát triển trong các thị trường nhỏ, hẹp và chia tách của các quốc gia thành viên thay vì thị trường chung châu Âu. Nhu cầu ảnh hưởng đến nguồn cung và các công ty châu Âu thường ít quan tâm đến công tác nghiên cứu và phát triển quốc phòng, mua sắm và hợp tác sản xuất trong EU. Để tồn tại, một số công ty phải tập trung vào xuất khẩu và phụ thuộc nhiều vào các đơn đặt hàng từ bên ngoài. Điều này tiềm ẩn những nguy cho an ninh nguồn cung quốc phòng của EU.

Về động cơ bên ngoài, nỗi lo sợ đối với Nga và sự quan ngại đối với Mỹ tiếp tục đan xen. Trước tiên, cùng với cuộc khủng hoảng kéo dài ở Ukraine, EU coi việc tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine là chính sách ưu tiên, trong đó nguồn vốn, năng lực cung ứng và mong muốn chính trị là 3 yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến viện trợ cho Ukraine. Nếu không có năng lực cung ứng quốc phòng tương ứng thì dù có bao nhiêu kinh phí và ý chí, cũng chỉ mang lại lợi ích cho bên ngoài.

Bên cạnh đó, áp lực an ninh của châu Âu tăng lên, trong khi khả năng Mỹ sẵn sàng đảm bảo an ninh cho châu Âu ngày càng xuống thấp. Do đó, giảm phụ thuộc vào Mỹ là một trong những động cơ quan trọng để EU đưa ra EDIS và các đề xuất pháp lý tương ứng.

Thanh Bình
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Liên minh châu Âu

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Chiến sự Nga-Ukraine chiều 25/11: Moscow giành lại 40% lãnh thổ Kursk; Kiev ‘khám nghiệm’ mảnh vỡ tên lửa Nga

Chiến sự Nga-Ukraine chiều 25/11: Moscow giành lại 40% lãnh thổ Kursk; Kiev ‘khám nghiệm’ mảnh vỡ tên lửa Nga

Nga điều gần 60.000 quân, giành lại 40% lãnh thổ Kursk; Ukraine ‘khám nghiệm’ mảnh vỡ tên lửa Nga;... là những tin nóng chiến sự Nga-Ukraine chiều 25/11.
Cựu Tổng thống Ukraine hé lộ giải pháp kết thúc chiến sự

Cựu Tổng thống Ukraine hé lộ giải pháp kết thúc chiến sự 'trong vòng 24 giờ'

Theo Times of Malta, cựu Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cho rằng giải pháp nhanh nhất để kết thúc chiến sự Nga - Ukraine là kết nạp Ukraine vào NATO.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 25/11/2024: 200 mục tiêu của tên lửa ATACMS trên lãnh thổ Nga đã được xác định

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 25/11/2024: 200 mục tiêu của tên lửa ATACMS trên lãnh thổ Nga đã được xác định

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 25/11/2024: 200 mục tiêu của tên lửa ATACMS trên lãnh thổ Nga đã được xác định, khi một bản đồ do IWC công bố.
Năng lượng hạt nhân: Xu thế của tương lai?

Năng lượng hạt nhân: Xu thế của tương lai?

Sau nhiều năm bị lãng quên bởi các thảm họa lịch sử, năng lượng hạt nhân đang dần hồi sinh với sự tham gia của các quốc gia và những ông lớn công nghệ toàn cầu.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 25/11/2024: Điện Kremlin hé lộ về tên lửa Oreshnik

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 25/11/2024: Điện Kremlin hé lộ về tên lửa Oreshnik

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 25/11/2024: Điện Kremlin hé lộ về tên lửa Oreshnik.

Tin cùng chuyên mục

Bước ngoặt COP29: Đạt thỏa thuận góp 300 tỷ USD để hỗ trợ biến đổi khí hậu cho các nước nghèo hơn

Bước ngoặt COP29: Đạt thỏa thuận góp 300 tỷ USD để hỗ trợ biến đổi khí hậu cho các nước nghèo hơn

Tại Hội nghị COP29, các quốc gia đã đồng ý mục tiêu tài chính hàng năm là 300 tỷ USD để giúp các nước nghèo hơn đối phó với tác động của biến đổi khí hậu.
Chiến sự Nga-Ukraine sáng 25/11: Lính đánh thuê thiệt mạng ở Kursk; Tên lửa ATACMS tập kích vào Nga

Chiến sự Nga-Ukraine sáng 25/11: Lính đánh thuê thiệt mạng ở Kursk; Tên lửa ATACMS tập kích vào Nga

Lính đánh thuê thiệt mạng ở Kursk; Tên lửa ATACMS tập kích vào Nga...là những thông tin chú ý về chiến sự Nga - Ukraine sáng ngày 25/11.
Chiến sự Nga-Ukraine tối 24/11: Ukraine

Chiến sự Nga-Ukraine tối 24/11: Ukraine 'thua đậm' tại Kursk, Nga chịu thương vong lớn

Ukraine 'thua đậm' tại Kursk; Nga chịu thương vong lớn trên chiến trường... là những thông tin nóng về tình hình chiến sự Nga-Ukraine cập nhật tối 24/11.
Hiệp định EVFTA - động lực mở đường lớn cho hợp tác thương mại, đầu tư Việt Nam - Bulgaria

Hiệp định EVFTA - động lực mở đường lớn cho hợp tác thương mại, đầu tư Việt Nam - Bulgaria

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, dư địa hợp tác thương mại đầu tư Việt Nam-Bulgaria còn rất lớn, nhất là hai nước cùng là thành viên của Hiệp định EVFTA.
Chiến sự Nga-Ukraine 24/11/2024: Xung đột ở Ukraine không còn mang tính khu vực; thông tin mới nhất về tình hình Kursk

Chiến sự Nga-Ukraine 24/11/2024: Xung đột ở Ukraine không còn mang tính khu vực; thông tin mới nhất về tình hình Kursk

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine ngày 24/11/2024: Xung đột không còn mang tính khu vực; thông tin mới nhất về Kursk; Đại sứ Ukraine tuyên bố bất ngờ về mặt trận.
Chiến sự Nga-Ukraine sáng 24/11: NATO họp khẩn, Quốc hội Ukraine hủy họp vì tên lửa ICBM của Nga

Chiến sự Nga-Ukraine sáng 24/11: NATO họp khẩn, Quốc hội Ukraine hủy họp vì tên lửa ICBM của Nga

NATO họp khẩn, người dân Ukraine kinh hãi vì tên lửa ICBM của Nga... là những thông tin chú ý về chiến sự Nga - Ukraine sáng 24/11.
Chiến sự Nga-Ukraine tối 23/11: Nga sắp bao vây vùng chiến sự; Ukraine khẩn trương đối phó với vũ khí mới

Chiến sự Nga-Ukraine tối 23/11: Nga sắp bao vây vùng chiến sự; Ukraine khẩn trương đối phó với vũ khí mới

Nga sắp bao vây vùng chiến sự; Ukraine khẩn trương đối phó với vũ khí mới,... là những thông tin nóng về tình hình chiến sự Nga-Ukraine cập nhật tối 23/11.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 23/11/2024: Tổng thống Ukraine thay đổi quan điểm về cuộc xung đột với Nga?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 23/11/2024: Tổng thống Ukraine thay đổi quan điểm về cuộc xung đột với Nga?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 23/11/2024: Tổng thống Ukraine thay đổi quan điểm về cuộc xung đột với Nga? Khi các mục tiêu kiểm soát lãnh thổ đã thay đổi.
Tình báo Ukraine nói tên lửa Oreshnik của Nga bay hơn 13.000km/giờ

Tình báo Ukraine nói tên lửa Oreshnik của Nga bay hơn 13.000km/giờ

Chiến sự Nga-Ukraine chứng kiến việc Nga thử nghiệm và triển khai tên lửa đạn đạo tầm trung mới mang tên "Oreshnik" có khả năng bay hơn 13.000km mỗi giờ.
Trí tuệ nhân tạo AI được cho thử nghiệm tác chiến không quân

Trí tuệ nhân tạo AI được cho thử nghiệm tác chiến không quân

Lockheed Martin Skunk Works vừa hoàn thành thử nghiệm trình diễn công nghệ không chiến trong đó, trí thông minh nhân tạo AI quản lý và điều phối nhiệm vụ.
Việt Nam - Ấn Độ nâng cao khả năng phối hợp trong hoạt động gìn giữ hòa bình

Việt Nam - Ấn Độ nâng cao khả năng phối hợp trong hoạt động gìn giữ hòa bình

Diễn tập song phương Việt Nam - Ấn Độ về gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc năm 2024 (VINBAX 2024) đã kết thúc với những thành tựu đáng kể.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 23/11/2024: Xung đột ở Ukraine đang bước vào giai đoạn quyết định; NATO-Ukraine tổ chức họp khẩn

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 23/11/2024: Xung đột ở Ukraine đang bước vào giai đoạn quyết định; NATO-Ukraine tổ chức họp khẩn

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay 23/11/2024: Xung đột ở Ukraine đang bước vào giai đoạn quyết định; NATO-Ukraine tổ chức họp khẩn về tên lửa mới của Nga.
EU và Trung Quốc tiến gần đến thỏa thuận xóa bỏ thuế quan đối với ô tô điện

EU và Trung Quốc tiến gần đến thỏa thuận xóa bỏ thuế quan đối với ô tô điện

Brussels và Bắc Kinh có thể sớm đồng ý bãi bỏ thuế nhập khẩu xe điện Trung Quốc vào châu Âu.
Chiến sự Nga-Ukraine sáng 23/11: Lính đánh thuê NATO thiệt mạng; Mỹ gửi loại mìn cấm cho Ukraine

Chiến sự Nga-Ukraine sáng 23/11: Lính đánh thuê NATO thiệt mạng; Mỹ gửi loại mìn cấm cho Ukraine

Lính đánh thuê NATO thiệt mạng; Mỹ gửi loại mìn cấm cho Ukraine... là những thông tin chú ý về chiến sự Nga - Ukraine sáng ngày 23/11.
Toàn cảnh thế giới 22/11: Nga hé lộ bí mật tên lửa siêu thanh; Israel nã pháo vào Beirut

Toàn cảnh thế giới 22/11: Nga hé lộ bí mật tên lửa siêu thanh; Israel nã pháo vào Beirut

Bản tin toàn cảnh thế giới ngày 22/11 có một số thông tin đáng chú ý về tên lửa siêu thanh Oreshnik của Nga và tình hình chiến sự Israel - Hezbollah tại Beirut.
Nga và OPEC hợp tác nhằm ổn định thị trường dầu mỏ

Nga và OPEC hợp tác nhằm ổn định thị trường dầu mỏ

Tổng thư ký OPEC cho biết, mục tiêu chung của Nga và OPEC là đảm bảo ổn định thị trường dầu mỏ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các bên tham gia.
Chiến sự Nga-Ukraine tối 22/11: Nga tấn công ồ ạt vào Kurakhove; Ông Zelensky có động thái mới về Crimea

Chiến sự Nga-Ukraine tối 22/11: Nga tấn công ồ ạt vào Kurakhove; Ông Zelensky có động thái mới về Crimea

Lính Ukraine rút lui khỏi Kurakhove; Ông Zelensky có động thái mới về Crimea,... là những tin nóng về tình hình chiến sự Nga-Ukraine được cập nhật vào tối 22/11
Hungary kêu gọi phương Tây nghiêm túc xem xét vụ phóng tên lửa Oreshnik của Nga

Hungary kêu gọi phương Tây nghiêm túc xem xét vụ phóng tên lửa Oreshnik của Nga

Thủ tướng Hungary Viktor Orban mới đây đã kêu gọi phương Tây nên nghiêm túc xem xét vụ phóng tên lửa Oreshnik của Nga vào Ukraine.
Phòng không Nga bắn hạ hai tên lửa Storm Shadow do Anh sản xuất

Phòng không Nga bắn hạ hai tên lửa Storm Shadow do Anh sản xuất

Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong 24 giờ qua, các hệ thống phòng không Nga đã chặn thành công hai tên lửa Storm Shadow do Anh sản xuất.
Chiến sự Nga-Ukraine chiều 22/11: Hứng ‘mưa tên lửa’ siêu thanh, Ukraine kêu gọi ứng phó ‘khẩn cấp’

Chiến sự Nga-Ukraine chiều 22/11: Hứng ‘mưa tên lửa’ siêu thanh, Ukraine kêu gọi ứng phó ‘khẩn cấp’

Hứng 'mưa tên lửa' siêu thanh, Ukraine kêu gọi ứng phó 'khẩn cấp'; Nga đạt bước tiến lớn toàn mặt trận;... là những tin nóng Chiến sự Nga-Ukraine chiều 22/11.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động