Xuất khẩu thủy sản năm 2015: Kim ngạch giảm mạnh

Trong danh sách 10 sự kiện nổi bật ngành thủy sản 2015 được Hiệp hội Chế biến xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) công bố ngày 21/12 cho thấy: Có nhiều “chướng ngại” khiến XK thủy sản Việt Nam thất thu trong năm nay.

Đơn cử: Giá trị XK của 3 sản phẩm chủ lực tính đến giữa tháng 11/2015 gồm tôm, cá tra và cá ngừ đều giảm so với cùng kỳ năm trước, kéo theo tổng giá trị XK thủy sản giảm tới 16% so với cùng kỳ. Trong đó, XK tôm đạt 2,59 tỷ USD, giảm 26,2%; XK cá tra đạt 1,37 tỷ USD, giảm 10,3% và XK cá ngừ đạt 408,6 triệu USD, giảm 4,1% so với cùng kỳ năm trước.

Tại những thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam như: Mỹ, Nhật Bản và EU, biến động của đồng USD, Yên và Euro đã tác động không nhỏ tới hoạt động XK của doanh nghiệp thủy sản. Vasep đưa ra con số tính toán: Từ tháng 1/2013 đến tháng 8/2015, đồng Euro giảm 20%, đồng yên Nhật giảm 39%, đồng won Hàn Quốc giảm 11% so với đồng USD. Ngoài ra, nội tệ của nhiều nước XK thủy sản cạnh tranh với Việt Nam cũng giảm giá mạnh như đồng Real của Brazil giảm 72%, đồng peso của Colombia giảm 52%, đồng rupiah Indonesia giảm 42%, đồng ringgit Malaysia giảm 33%, đồng rupee Ấn Độ giảm 20%, Baht Thái Lan giảm 18% so với đồng USD. Đây là nguyên nhân khiến cho thủy sản Việt Nam khó cạnh tranh trên thị trường thế giới.

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất phải kể tới XK thủy sản 2015 chính là các rào cản kỹ thuật và thương mại được các nước nhập khẩu đưa ra. Theo đó, thuế chống bán phá giá cá tra tại thị trường Mỹ tăng gây lao đao cho người nuôi cá và doanh nghiệp XK cá tra của Việt Nam. Trong năm 2015, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) hai lần đưa ra mức thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm cá tra phile đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam.

Ngoài ra, cá da trơn Việt Nam còn đối mặt nguy cơ “tuột” mất thị trường Mỹ khi cuối tháng 11/2015, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (FSIS) quyết định triển khai Chương trình Giám sát cá da trơn đối với cá tra nhập khẩu vào thị trường này. Quy định này bắt đầu có hiệu lực từ tháng 3/2016.