Ukraine vận động Ba Lan cung cấp máy bay chiến đấu F-16

Ngày 30/1, Cố vấn cấp cao nhất của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã đề nghị Ba Lan sẵn sàng cung cấp cho Ukraine các máy bay chiến đấu F-16 khi Ukraine vận động hành lang cho các máy bay chiến đấu chỉ vài ngày sau khi Đức và Mỹ đồng ý gửi xe tăng của họ.

Theo đó, cố vấn Andriy Yermak cho biết Ukraine đã nhận được "tín hiệu tích cực" từ Warsaw trong một bài đăng trên Telegram, mặc dù thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đã cẩn thận nhấn mạnh rằng nước này sẽ chỉ hành động khi tham khảo ý kiến của các đồng minh NATO. Ông Mateusz Morawiecki công bố kế hoạch nâng chi tiêu quốc phòng của Ba Lan lên 4% GDP và bất kỳ khả năng chuyển giao máy bay chiến đấu nào cũng sẽ diễn ra “với sự phối hợp đầy đủ” với NATO.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 30/1 cho biết sẽ không loại trừ việc cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine nhưng cảnh báo về nguy cơ leo thang xung đột. Sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte, khi được hỏi về khả năng gửi máy bay phản lực đến Kiev, ông Macron đưa ra một loạt tiêu chí, bao gồm việc Ukraine trước tiên phải đưa ra yêu cầu, rằng bất kỳ loại vũ khí nào sẽ “không mang tính chất leo thang” và “không có khả năng tấn công đất Nga mà hoàn toàn là để hỗ trợ nỗ lực kháng chiến”.

Ukraine bắt đầu chiến dịch vận động hành lang mua máy bay phản lực do Mỹ sản xuất gần như ngay lập tức sau khi Đức và Mỹ cho biết họ sẽ cung cấp xe tăng Leopard 2 và Abrams, nhưng lần này nỗ lực của họ có thể thành công nhanh hơn. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết vào cuối ngày 30/1 rằng Mỹ sẽ không gửi F-16 đến Ukraine, nhưng ông sẽ sớm đến thăm Ba Lan. Với việc cuộc chiến ở Ukraine sắp đến mốc 1 năm, đã có nhiều đồn đoán rằng Tổng thống Mỹ có thể thăm châu Âu để thể hiện sự ủng hộ đối với liên minh ủng hộ Ukraine.

Ba Lan trước đó đã tranh luận về việc gửi phi đội MiG-29 thời Liên Xô, quen thuộc với các phi công Ukraine, từ tháng 3 - nhưng thỏa thuận này đã bị thất bại do Mỹ lo ngại về nguy cơ leo thang trong giai đoạn đầu của cuộc chiến. Các báo cáo ở Ba Lan đã đề xuất Warsaw cung cấp phụ tùng thay thế. Nhưng với cuộc chiến Ukraine hiện đang bước sang năm thứ hai, và với việc phương Tây đã nâng cấp nguồn cung cấp vũ khí với pháo tên lửa Himars và M270, hệ thống phòng không Nasams và Patriot và gần đây nhất là xe tăng, những lo ngại về phản ứng nguy hiểm của Nga đã giảm bớt.

Sau khi các Bộ trưởng Hà Lan tuần trước cho biết họ sẽ xem xét yêu cầu cung cấp máy bay chiến đấu do Mỹ sản xuất với "tinh thần cởi mở", quân đội Ukraine đã phát hành một video trên mạng xã hội ca ngợi Hà Lan và sự hỗ trợ quân sự mà nước này đã nhận được. Tổng thống Ukraine Zelenskiy đã kêu gọi cung cấp vũ khí phương Tây nhanh hơn khi các lực lượng Nga tiếp tục tấn công vào các vị trí trên khắp chiến tuyến gần các thành phố phía đông Bakhmut và Donetsk.

Viện nghiên cứu chiến tranh của Mỹ lập luận rằng tốc độ cung cấp vũ khí ngày càng tăng của phương Tây - trong đó vũ khí mới đã được gửi sau nhiều tuần hoặc nhiều tháng tranh luận - đã kìm hãm lực lượng phòng thủ Ukraine. Sự chậm trễ trong việc cung cấp cho Ukraine các hệ thống hỏa lực pháo tầm xa phía tây, các hệ thống phòng không tiên tiến và xe tăng đã hạn chế khả năng của Ukraine trong việc tận dụng các cơ hội cho các hoạt động phản công lớn hơn do các sai sót và thất bại trong các hoạt động quân sự của Nga gây ra.

Xe tăng phương Tây dự kiến sẽ đến Ukraine trong 2-3 tháng tới, sau khi binh lính nước này được huấn luyện sử dụng chúng. Một phi đội gồm 14 chiếc Challenger 2 của Vương quốc Anh đã hứa sẽ đến “có thể là vào thời điểm Lễ Phục sinh” vào giữa tháng 4. Các lực lượng Nga đã tấn công Bakhmut ở Donbas trong nhiều tháng, nhưng trong những ngày gần đây, Nga đã mở ra một nỗ lực mới để giành lấy mặt bằng xung quanh làng Vuhledar, cách thành phố Donetsk 30 dặm về phía tây nam. Tình hình ở cả hai nơi là "rất khó khăn".

Vuhledar gần ngã ba với mặt trận phía nam Zaporizhzhia và được coi là điểm bản lề cho cả hai bên, nhưng vẫn do người Ukraine nắm giữ bất chấp tuyên bố ngược lại của Denis Pushilin, lãnh đạo Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng. Pushilin cho biết các đơn vị Nga tiếp tục tiến về hướng Vuhledar và các đơn vị ở phía đông thị trấn đã tự thành lập trong khi quân đội Ukraine chỉ nói rằng thị trấn đã bị tấn công.

Những nỗ lực của Nga nhằm chiếm các vị trí kiên cố trên mặt trận Donetsk nhìn chung đã dẫn đến những thành công chiến thuật cục bộ với "những tổn thất rất nghiêm trọng”. Năm thường dân đã được báo cáo thiệt mạng và 13 người bị thương trên khắp Ukraine sau các cuộc tấn công mới nhất.

Chính quyền địa phương cho biết 3 người đã thiệt mạng tại tỉnh Kherson ở phía nam, sau khi các lực lượng Nga bắn 42 phát đạn vào khu vực, trong đó có các cuộc tấn công nhằm vào bệnh viện, trường học, trạm xe buýt và bưu điện. Pháp và Úc cũng tuyên bố sẽ cung cấp cho Ukraine vài nghìn quả đạn 155mm cần thiết cho pháo binh do phương Tây cung cấp kể từ khi cuộc chiến xảy ra.