Tương lai ASEAN 2024: Diễn đàn của mỗi người dân vì một ASEAN phát triển bền vững

Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 (AFF 2024) sẽ được tổ chức vào ngày 23/4 tới đây tại Hà Nội. Sự kiện có quy mô lớn với sự tham gia của từ 200 - 300 đại biểu theo hình thức tham dự trực tiếp và trực tuyến.

Sáng kiến tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 (Jakarta, Indonesia, tháng 9/2023).

Đây là ý tưởng của Việt Nam với mong muốn đóng góp cùng các nước thành viên, các bạn bè, đối tác của ASEAN và các tầng lớp người dân ASEAN thúc đẩy định hình con đường phát triển tương lai cho ASEAN.

Năm 2024, Diễn đàn Tương lai ASEAN lấy chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm”. Chủ đề phản ánh quan tâm lớn hiện nay của Chính phủ Việt Nam cũng như sự quan tâm chung của ASEAN và các nước trên thế giới, gắn chặt với định hướng phát triển của ASEAN và của Việt Nam, đặc biệt là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, “hướng vào người dân” và “lấy người dân làm trung tâm”.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, trải qua gần 6 thập kỷ tồn tại và phát triển, ASEAN đang chuẩn bị bước vào giai đoạn phát triển mới. Tình hình mới đặt ra nhiều câu hỏi lớn cho ASEAN hiện tại cũng như tương lai, như: Làm thế nào để duy trì vai trò trung tâm, thích ứng với sự thay đổi của khu vực và thế giới? Làm sao để ASEAN có thể thích ứng được, cân bằng và hài hòa các mối quan tâm của các thành viên cũng như giữa ASEAN với các nước đối tác? Làm thế nào để ASEAN vừa có thể phát triển nhanh, tạo ra thịnh vượng ngày càng lớn nhưng đồng thời cũng bảo đảm được tính bền vững của sự phát triển, người dân ở vị trí trung tâm trong quá trình đó?...

“Việc tổ chức Diễn đàn cũng là đóng góp cụ thể của Việt Nam trong nỗ lực chung nhằm hướng tới xây dựng cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm, thúc đẩy quá trình phát triển nhanh và bền vững của ASEAN. Tại Diễn đàn, các đại biểu sẽ thảo luận, trao đổi đóng góp ý kiến để tìm kiếm lời giải cho những câu hỏi trên” - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh.

Trước thềm Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024, TS. Vũ Lê Thái Hoàng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Ngoại giao nhìn nhận, Diễn đàn sẽ là kênh cung cấp các ý tưởng, sáng kiến cho quá trình xây dựng tầm nhìn ASEAN đến năm 2045 và đóng góp tiếng nói của khu vực tại Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai của Liên Hợp Quốc (dự kiến tổ chức vào tháng 9/2024 tới đây).

TS. Vũ Lê Thái Hoàng kỳ vọng, với thành phần tham gia đa dạng và tính chất mở, Việt Nam kỳ vọng Diễn đàn sẽ góp phần thúc đẩy sự tương tác đa chiều, tạo cơ hội để người dân tham gia sâu rộng hơn vào tiến trình của ASEAN; để bạn bè, đối tác hiểu hơn về ASEAN và thúc đẩy hợp tác, gắn kết toàn diện, thực chất hơn với ASEAN.

Trong khi đó, chia sẻ về sáng kiến tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 của Việt Nam, Đại sứ Indonesia tại Việt Nam Denny Abdi cho rằng, thế giới hiện nay đã khác so với 10 năm trước với muôn vàn yếu tố bất định, vì vậy, luôn cần những nỗ lực của Việt Nam cũng như các thành viên ASEAN khác để đảm bảo "con thuyền ASEAN" luôn tiến về phía trước.

Đại sứ Denny Abdi nhấn mạnh, sáng kiến này rất kịp thời vì thế giới ngày càng phức tạp hơn và những thách thức ngày nay khá khác so với 10 năm trước. Sự cạnh tranh giữa các cường quốc ngày càng trở nên khắc nghiệt hơn cùng với đó là những dự báo tăng trưởng kinh tế không chắc chắn. Bên cạnh đó, xung đột Nga-Ukraine, tình hình Trung Đông gây ra những mối lo ngại lớn về nhân đạo và vấn đề di cư. Biến đổi khí hậu, tác động của đại dịch Covid-19 cũng tạo ra sự gián đoạn đối với an ninh lương thực toàn cầu và các hậu quả kinh tế xã hội khác.

Mặt khác, chúng ta đang trải qua sự phát triển nhanh chóng của công nghệ cao, kỹ thuật số, AI, đòi hỏi sự hợp tác đa chiều nhiều hơn nữa...

Đối với Indonesia, sự kiện này rất phù hợp với chủ đề của Năm Chủ tịch ASEAN 2023 của Indonesia: “ASEAN tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng”.

“Chúng tôi mong muốn ASEAN luôn là một tổ chức phù hợp, giữ được sự thống nhất và vai trò trung tâm của mình trong bối cảnh nhiều đổi thay của khu vực và toàn cầu, cả ở hiện tại và tương lai. Vì vậy, Indonesia ủng hộ sáng kiến của Việt Nam và trông đợi việc tham gia Diễn đàn” - Đại sứ Indonesia tại Việt Nam Denny Abdi đánh giá.

Tương tự, Đại sứ Singapore tại Việt Nam Jaya Ratnam ủng hộ việc tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024. Ông cho rằng, đây là một khuôn khổ quan trọng và cần thiết để các nước trong khu vực nắm bắt được các vấn đề khi ASEAN đang chuẩn bị bước vào một giai đoạn phát triển mới trên cơ sở thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2025.

“Bối cảnh toàn cầu vẫn còn nhiều khó khăn, với những trở ngại địa chính trị đáng kể và cả sự không chắc chắn. Chính ASEAN cũng đang phải vật lộn với các thách thức bên trong và bên ngoài mới. Giữa những bất ổn như vậy, nhiệm vụ trước mắt của chúng ta là đảm bảo ASEAN tiếp tục đạt được tiến bộ trong việc mang lại sinh kế tốt hơn cho tất cả người dân Hiệp hội. Chúng ta cũng phải tiếp tục đảm bảo ASEAN vẫn là trung tâm trong khu vực” - Đại sứ Jaya Ratnam phân tích và khẳng định, các thành viên trong khu vực chỉ có thể làm được điều này khi ASEAN theo đuổi một chương trình nghị sự tích cực và mang lại hợp tác thực chất, qua đó duy trì được lòng tin, sự phù hợp và giữ được vai trò trung tâm.

Diễn đàn Tương lai ASEAN năm 2024 sẽ được tổ chức theo hình thức mở, có sự tham dự của cả đại diện Chính phủ và các cơ quan khác; kỳ vọng Diễn đàn tạo khuôn khổ để các bên liên quan của khu vực và ngoài khu vực cùng đến tham gia cung cấp các ý tưởng, sáng kiến cho quá trình xây dựng tầm nhìn ASEAN đến năm 2045 và thực hiện tầm nhìn trong thời gian tới; đại diện cho tiếng nói và đóng góp của khu vực vào nỗ lực định hướng phát triển tương lai của thế giới thông qua Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai của Liên hợp quốc, dự kiến tổ chức vào tháng 9 tới. Đây cũng là đóng góp cụ thể của Việt Nam trong nỗ lực chung nhằm hướng tới xây dựng cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm, thúc đẩy quá trình phát triển nhanh và bền vững của ASEAN.

Chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm” được Thủ tướng Phạm Minh Chính trực tiếp đặt ra và rất quan tâm, thúc đẩy trong thời gian qua. Dự kiến, người đứng đầu Chính phủ sẽ có bài phát biểu định hướng tại phiên khai mạc Diễn đàn cùng Thủ tướng Lào với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2024 và Tổng thư ký ASEAN. Bên cạnh đó, sẽ có các thông điệp ghi hình của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc và Thủ tướng Malaysia - nước Chủ tịch ASEAN 2025 tại phiên khai mạc vào ngày 23/4 tới đây.