TOS-1: Vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất của Nga ở chiến sự Ukraine

Hệ thống pháo phản lực phóng đạn nhiệt áp TOS-1 được cho là một trong những vũ khí “độc nhất vô nhị” mà quân đội Nga sử dụng ở chiến sự Ukraine.
Chiến sự Nga-Ukraine: Israel “bật đèn xanh” cho phép các nước khác bán lại vũ khí cho Ukraine Loại vũ khí then chốt giúp tăng sức chống chịu của Ukraine

Hệ thống này đặc biệt được đánh giá cao nhờ khả năng vô hiệu hóa bộ binh ở các vị trí kiên cố như ở Ukraine và làm vỡ phổi của các nạn nhân ở gần mỗi lần va chạm. Mỗi bệ phóng BM-1 mang theo 24 quả đạn, được mệnh danh là “súng phun lửa” do khả năng phá hủy các công sự.

Các video đã xuất hiện trên internet cho thấy đạn từ hệ thống tên lửa phóng loạt TOS-1A của Nga có thể gây ra những trong các cuộc tấn công ở Ukraine. Các vụ nổ được cho là xảy ra gần Novomykhailivka và Lyman, cả hai đều thuộc vùng Donetsk ở Donbas.

Trong đoạn phim cho thấy sóng xung kích lớn mà đạn nhiệt áp gây ra, với nhiều vụ nổ xảy ra cùng một lúc trong cuộc tấn công. Hiện tượng vũ khí nhiệt áp tạo ra được gọi là đám mây ngưng tụ, hay đám mây Wilson. Một vụ nổ đủ lớn trong điều kiện độ ẩm cao như những gì chúng ta thấy trong video sẽ làm giảm mật độ không khí xung quanh, từ đó làm mát không khí tạm thời và khiến một số hơi nước trong đó ngưng tụ.

Cuộc chiến lớn nhất và khủng khiếp nhất của thế kỷ 21

TOS-1 và các biến thể có thể gây sát thương đáng kinh ngạc. Nó được coi là vũ khí mạnh nhất của Nga không sử dụng công nghệ hạt nhân.

TOS-1 hoạt động bên cạnh các đoàn xe của Nga và hỗ trợ hỏa lực chống lại hệ thống phòng thủ của Ukraine. Nhờ đó, xe tăng chiến đấu chủ lực và xe bọc thép của Nga được định hướng rõ ràng để dễ dàng tác chiến. Từ thiết kế đến chức năng, TOS-1 có khả năng gieo rắc nỗi sợ hãi trên bất kỳ chiến trường nào.

Đoạn phim này đóng vai trò như một lời nhắc nhở ớn lạnh về khả năng của TOS-1A tạo ra sức nóng và áp suất cực lớn có thể gây hại đáng kinh ngạc cho những người ở gần.

TOS-1: Vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất của Nga ở chiến sự Ukraine

TOS-1 thường được gọi là súng phun lửa hạng nặng, nhưng thực chất nó là hệ thống phóng loạt tên lửa (MRLS) sử dụng tên lửa nhiệt áp. Tên lửa nhiệt áp nói riêng và vũ khí nhiệt áp nói chung là loại vũ khí sử dụng oxy từ không khí để tạo ra vụ nổ nhiệt độ cao, gây ra loạt sóng xung kích dài hơn và lớn hơn so với vũ khí thông thường sử dụng thuốc nổ thông thường.

Loại vũ khí thời Liên Xô này được thiết kế để hỗ trợ hỏa lực trực tiếp cho các đơn vị bộ binh và xe tăng chiến đấu chủ lực di chuyển trên chiến trường. Do đó, TOS-1 thường được triển khai dọc theo tiền tuyến của các đơn vị cơ giới hóa.

TOS-1 có thể tiêu diệt lực lượng địch trong boong-ke, tòa nhà và chiến hào, tấn công công sự và xe bọc thép. Nó cũng có thể tiêu diệt hàng không mẫu hạm. Cơ chế hoạt động của loại vũ khí này tương tự như các hệ thống MLRS khác nhưng nó có thể bắn nhiều loại đạn khác nhau.

TOS-1 ra đời từ đầu những năm 1980 và được Quân đội Liên Xô sử dụng trên chiến trường Afghanistan. Sau đó, các lực lượng Nga đã triển khai hệ thống này ở Chechnya. Trong các hoạt động quân sự ở Chechnya, nó còn được gọi là “Buratino”. Điều đáng chú ý là hệ thống TOS-1 ban đầu chỉ được sử dụng để thử nghiệm và đánh giá và không được sản xuất với số lượng lớn.

Vũ khí này có bệ phóng BM-1, gồm 30 ống phóng sử dụng đạn tên lửa 220mm. Đạn được chia làm 2 loại gồm đầu đạn chứa chất gây cháy và đầu đạn sử dụng thuốc nổ nhiệt áp - loại thuốc nổ dùng để chế tạo bom nổ sử dụng công nghệ chân không. Xe phóng sử dụng khung gầm cải tiến T-72 - vốn là thân xe tăng chiến đấu chủ lực của Liên Xô, sử dụng động cơ diesel V-82-1, có tầm bắn khoảng 550km, tốc độ 65km/h.

TOS-1 được trang bị hệ thống dẫn đường và điều khiển hỏa lực hiện đại, cho phép khai hỏa mà không cần chuẩn bị sơ bộ về địa hình, trắc địa. Khi hoạt động trên chiến trường, quân đội có thể triển khai máy bay không người lái để hỗ trợ xác định mục tiêu của hệ thống.

TOS-1 gieo rắc nỗi sợ hãi trên chiến trường

Một tên lửa nhiệt áp phóng từ TOS-1 có thể đốt cháy một khu vực có diện tích bằng 2 sân bóng đá. Một khi quả tên lửa nặng 200kg bắn trúng mục tiêu, nó sẽ phát nổ với áp suất cực lớn, giải phóng nhiệt lượng lên tới 3.000 độ C, khiến cả lớp giáp thép bảo vệ cũng tan chảy. Thiệt hại cho con người càng lớn ở những không gian hẹp như hầm, hào, lô cốt... Áp suất quá cao có thể làm gãy xương, thủng màng nhĩ, phá hủy các cơ quan nội tạng. Hiệu ứng chân không có thể hút hết không khí trong phổi nạn nhân, khiến phổi bị xẹp và dẫn đến tử vong do ngạt thở.

TOS-1: Vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất của Nga ở chiến sự Ukraine

Tuy nhiên, TOS-1 cũng có một số nhược điểm là có tầm bắn ngắn hơn so với các MRLS khác, trong khoảng từ 3.500m đến 6.000m tùy thuộc vào tuổi của hệ thống. Đối phương có thể tấn công hệ thống này ở khoảng cách hơn 300m.

Phương Tây không có vũ khí tương tự TOS-1, nhưng có nhiều MRLS khác như M142 HIMARS từng được quân đội Mỹ sử dụng để tấn công Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Iraq và gần đây được trang bị cho Ukraine. Tuy nhiên, các hệ thống pháo như vậy thường sử dụng đầu đạn chùm hoặc đầu nổ mạnh hơn là đạn nhiệt áp.

TOS-1 trong lịch sử

Hệ thống TOS-1A là một biến thể của TOS-1 ra đời từ cuối Chiến tranh Lạnh.

Trong cuộc chiến ở Ukraine, quân đội Nga đã sử dụng phiên bản TOS-1A Solntsepek. Phiên bản này được đưa vào phục vụ từ năm 2001, tầm bắn 6.000m. Tầm bắn này đủ xa để nó có thể đứng ngoài vùng hỏa lực của vũ khí chống tăng đối phương. Số lượng ống phóng của TOS-1A Solntsepek giảm xuống còn 24 do tên lửa mà nó sử dụng nặng 90kg, nặng hơn so với tên lửa sử dụng trong các phiên bản khác.

TOS-1: Vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất của Nga ở chiến sự Ukraine

TOS-1A được đưa vào sử dụng năm 2001 với tầm bắn được cải thiện và máy tính đạn đạo được nâng cấp cùng với các cải tiến khác. Lần đầu tiên được quân đội Nga sử dụng ở Chechnya, hệ thống hoàn chỉnh được lắp trên khung gầm xe tăng T-72 đã được sửa đổi và ban đầu được thiết kế để hỗ trợ hỏa lực gián tiếp cho các đơn vị bộ binh đang tiến công và xe tăng chiến đấu chủ lực. Xe được trang bị hệ thống phóng xoay có khả năng chứa tới 24 tên lửa nhiệt áp không điều khiển, có thể phóng trong vòng 6 đến 12 giây.

Nga đã bán ít nhất 4 hệ thống TOS-1 cho Iraq vào năm 2014 và các hệ thống này đã được Badgdad sử dụng trong cuộc chiến chống IS ở Jurf al-Sakhar.

Trước khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra, TOS-1 đã được sử dụng trong cuộc chiến kéo dài giữa Azerbaijan và Armenia ở Nagorno-Karabakh 2020. Nga đã bán TOS-1A cho cả hai bên xung đột: Azerbaijan có 18 hệ thống, số lượng Armenia sở hữu là không rõ. Ngoài ra, hệ thống này còn được cung cấp cho Kazakhstan và Ả Rập Saudi.

Vũ khí nhiệt áp là gì?

Vũ khí nhiệt áp là một phân lớp của vũ khí thể tích, một họ bao gồm vũ khí nhiệt áp và chất nổ khí nhiên liệu. Chúng bao gồm một thùng chứa nhiên liệu và hai loại thuốc nổ riêng biệt. Khi một vũ khí thể tích được thả hoặc phóng, điện tích đầu tiên sẽ phát nổ để phân tán các hạt nhiên liệu.

Điện tích thứ hai đốt cháy nhiên liệu phân tán và oxy trong không khí, tạo ra một làn sóng nổ có áp suất và nhiệt cực cao, có khả năng dội lại và tạo ra một phần chân không trong không gian kín. Chúng có khả năng gây thương vong cho dân thường do tính chất bừa bãi và không kiểm soát.

Tác dụng của bom nhiệt áp được kết hợp trong không gian kín, khiến chúng có hiệu quả cao trong các tòa nhà.

Sự khác biệt giữa vũ khí nhiệt áp và vũ khí hạt nhân

Có một sự khác biệt lớn giữa vũ khí nhiệt áp và vũ khí hạt nhân. Thuốc nổ nhiên liệu - không khí được Mỹ phát triển từ những năm 1960 và được sử dụng ở Việt Nam. Trước đây chúng cũng được Nga sử dụng ở Chechnya vào những năm 1990, được cho là chống lại Trung Quốc trong cuộc xung đột biên giới năm 1969 và gần đây nhất là trong cuộc xung đột ở Syria và có thể là bởi chính chế độ Syria. Người ta tin rằng Trung Quốc và Ấn Độ cũng có loại vũ khí này. Tuy nhiên, Mỹ và Nga đã tiếp tục cải tiến chúng và coi chúng như một sự thay thế cho những quả bom hạt nhân có sức hủy diệt lớn hơn nhằm chọc thủng các mục tiêu quân sự cứng rắn.

Cuộc thử nghiệm vũ khí nhiệt áp lớn nhất của Nga năm 2007 có năng suất 44 tấn, trong khi vũ khí hạt nhân chiến thuật B61 của Mỹ, được triển khai ở châu Âu, có năng suất thấp nhất là ~300 tấn. Để so sánh rõ hơn, vũ khí hạt nhân chiến lược của Mỹ có năng suất khác nhau từ khoảng 50.000 tấn đến 1,2 megaton. Bom nhiệt áp thì nhẹ hơn.

Bình Nguyên (theo Topwar)
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: công nghiệp quốc phòng

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Tổng cục Kỹ thuật Bộ Quốc phòng: Triển khai toàn diện nhiệm vụ kỹ thuật quý I năm 2024

Tổng cục Kỹ thuật Bộ Quốc phòng: Triển khai toàn diện nhiệm vụ kỹ thuật quý I năm 2024

Quý I năm 2024, ngành kỹ thuật Quân đội đã quán triệt, triển khai toàn diện nhiệm vụ công tác kỹ thuật theo đúng Chỉ lệnh Công tác kỹ thuật của Bộ Quốc phòng.
Hướng dẫn chế độ báo cáo, công bố thông tin đối với doanh nghiệp trực tiếp phục vụ quốc phòng

Hướng dẫn chế độ báo cáo, công bố thông tin đối với doanh nghiệp trực tiếp phục vụ quốc phòng

Bộ Quốc phòng ban hành thông tư hướng dẫn chế độ báo cáo, công bố thông tin đối với doanh nghiệp trực tiếp phục vụ quốc phòng.
Bộ Quốc phòng Việt Nam tham dự Triển lãm quốc phòng lớn nhất châu Á

Bộ Quốc phòng Việt Nam tham dự Triển lãm quốc phòng lớn nhất châu Á

Bộ Quốc phòng Việt Nam tham dự Triển lãm Hàng không Singapore (Singapore Airshow) lần thứ 9 tại Singapore diễn ra từ ngày 20-25/02/2024.
Đề xuất nhiều chính sách đặc thù phát triển công nghiệp quốc phòng

Đề xuất nhiều chính sách đặc thù phát triển công nghiệp quốc phòng

Cần thiết phải có các chính sách đặc thù, đột phá nhằm tạo ra những cơ chế vượt trội, khả thi thúc đẩy phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Hướng dẫn thực hiện công tác quốc phòng-quân sự, giáo dục quốc phòng và an ninh năm 2024 của ngành Công Thương

Hướng dẫn thực hiện công tác quốc phòng-quân sự, giáo dục quốc phòng và an ninh năm 2024 của ngành Công Thương

Bộ Công Thương vừa ban hành Hướng dẫn số 905/HD-BCT về thực hiện công tác quốc phòng-quân sự, giáo dục quốc phòng và an ninh năm 2024 của ngành Công Thương.

Tin cùng chuyên mục

Sản xuất tàu tuần tra TT-400 tiếp thêm sức mạnh cho Cảnh sát biển Việt Nam

Sản xuất tàu tuần tra TT-400 tiếp thêm sức mạnh cho Cảnh sát biển Việt Nam

Gam tàu TT-400 phát huy tốt tính năng chiến thuật - kỹ thuật, thực hiện hiệu quả nhiệm vụ tuần tra, thực thi pháp luật trên biển cho Cảnh sát biển Việt Nam.
Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam lần thứ hai sẽ diễn ra vào cuối năm nay

Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam lần thứ hai sẽ diễn ra vào cuối năm nay

Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam lần thứ hai sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 22/12/2024 tại sân bay Gia Lâm, Hà Nội.
Sẽ có khoảng 6 triệu giàn pháo hoa đáp ứng nhu cầu của người dân dịp Tết

Sẽ có khoảng 6 triệu giàn pháo hoa đáp ứng nhu cầu của người dân dịp Tết

Ngày 16/11, tại Hà Nội, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (Bộ Quốc phòng) tổ chức gặp mặt các cơ quan báo chí năm 2024, trong đó có thông tin về pháo hoa...
VCCI: Cân nhắc bỏ quy định sản xuất, kinh doanh UAV là ngành nghề có điều kiện

VCCI: Cân nhắc bỏ quy định sản xuất, kinh doanh UAV là ngành nghề có điều kiện

Góp ý Dự thảo Luật Phòng không nhân dân VCCI cho rằng cần cân nhắc bỏ quy định sản xuất, kinh doanh UAV là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Tổng cục Công nghiệp quốc phòng triển khai nhiệm vụ công tác Đảng, công tác chính trị năm 2024

Tổng cục Công nghiệp quốc phòng triển khai nhiệm vụ công tác Đảng, công tác chính trị năm 2024

Ngày 9/1, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Đảng, công tác chính trị năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024.
Viettel triển khai mạng 5G Private hoàn chỉnh đầu tiên tại Ấn Độ

Viettel triển khai mạng 5G Private hoàn chỉnh đầu tiên tại Ấn Độ

Vừa qua, Viettel High Tech và QuadGenđã chuyển giao Hệ thống 5G Private do Viettel nghiên cứu, chế tạo, cung cấp cho QuadGen tại thị trường Ấn Độ.
Quốc hội thông qua Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự

Quốc hội thông qua Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự

Chiều 24/11, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.
Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp: Mở đường cho công nghệ lưỡng dụng

Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp: Mở đường cho công nghệ lưỡng dụng

Chiều 8/11 Quốc hội nghe Chính phủ trình dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp và tiến hành thảo luận tại tổ.
Gian hàng quốc gia Việt Nam tại triển lãm quốc phòng và an ninh 2023

Gian hàng quốc gia Việt Nam tại triển lãm quốc phòng và an ninh 2023

Từ ngày 6-9/11/2023, triển lãm Quốc phòng và An ninh 2023 chính thức diễn ra tại Trung tâm Hội nghị và triển lãm IMPACT ở Bangkok, Thái Lan.
Đề nghị làm rõ quy định về phân loại, phân nhóm công trình quốc phòng

Đề nghị làm rõ quy định về phân loại, phân nhóm công trình quốc phòng

Chiều 24/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.
Góp ý dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp

Góp ý dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp

Chiều 19/9, tại Hà Nội, Ủy ban Quốc phòng và An ninh và Viện Nghiên cứu lập pháp đã tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.
Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng: Công nghiệp quốc phòng tự chủ hiện đại

Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng: Công nghiệp quốc phòng tự chủ hiện đại

Với công nghiệp quốc phòng (CNQP), con người đặc biệt quan trọng, bởi đây là lĩnh vực khó nhất trong tất cả các ngành công nghiệp. Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng.
AK-19 của Nga tạo sức hút lớn trong diễn đàn quân sự Army-2023

AK-19 của Nga tạo sức hút lớn trong diễn đàn quân sự Army-2023

Không cháy trong lửa, không chìm trong nước là những tính năng nổi bật nhất của khẩu súng hiện đại này, ngoài ra súng còn sử dụng đạn tiêu chuẩn NATO.
Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ: Còn nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ

Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ: Còn nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ

Sáng 9/6, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị tổng kết 5 năm triển khai thực hiện Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và tiền chất thuốc nổ.
Bài 5: Quản lý tiên tiến để thúc đẩy tốc độ hiện đại hóa ngành công nghiệp quốc phòng

Bài 5: Quản lý tiên tiến để thúc đẩy tốc độ hiện đại hóa ngành công nghiệp quốc phòng

Những sản phẩm của ngành công nghiệp quốc phòng có được chính là nhờ việc đầu tư đúng hướng cho đội ngũ làm công tác khoa học; công tác nghiên cứu khoa học.
Bài 4: Mở rộng liên kết công nghiệp quốc phòng với công nghiệp quốc gia

Bài 4: Mở rộng liên kết công nghiệp quốc phòng với công nghiệp quốc gia

Sản phẩm công nghiệp quốc phòng ngày càng đa dạng, lưỡng dụng, đóng góp tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Bài 3: Nhận diện các luận điệu chống phá quá trình hiện đại hóa lĩnh vực công nghiệp quốc phòng

Bài 3: Nhận diện các luận điệu chống phá quá trình hiện đại hóa lĩnh vực công nghiệp quốc phòng

Thời gian qua, năng lực của công nghiệp quốc phòng của chúng ta đã được phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, hoàn thành tốt các nhiệm vụ trọng tâm.
Bài 2: Làm chủ công nghiệp quốc phòng, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa vũ khí trong điều kiện mới

Bài 2: Làm chủ công nghiệp quốc phòng, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa vũ khí trong điều kiện mới

Công nghiệp quốc phòng là một bộ phận của công nghiệp quốc gia, một phần quan trọng của thực lực và tiềm lực quốc phòng - an ninh của một quốc gia.
Bài 1: Nên "sửa sang giáo mác" để phòng việc bất ngờ

Bài 1: Nên "sửa sang giáo mác" để phòng việc bất ngờ

Phát triển nền công nghiệp quốc phòng hiện đại, lưỡng dụng, vừa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, vừa góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội.
Đại tướng Phan Văn Giang nói gì về lập Quỹ phòng thủ dân sự?

Đại tướng Phan Văn Giang nói gì về lập Quỹ phòng thủ dân sự?

Theo Đại tướng Phan Văn Giang, việc chuẩn bị từ sớm, từ xa để ứng phó sự cố rất quan trọng. Vì vậy, đề nghị các ĐBQH ủng hộ vấn đề lập Quỹ phòng thủ dân sự.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động