Thừa Thiên Huế: Độc đáo tái hiện Lễ Ban sóc triều Nguyễn

Ngày 1/1, tại Quảng trường Ngọ Môn, Đại nội Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức lễ công bố chươngtrình Festival Huế 2024 và lễ hội sân khấu hóa tái hiện Lễ Ban sóc (phát lịch) triều Nguyễn.

Lễ Ban sóc triều Nguyễn được dàn dựng theo hình thức sân khấu hóa với mục tiêu giới thiệu những giá trị văn hóa lễ hội gắn liền với di sản, tạo nên không khí vui tươi, có ý nghĩa trong dịp năm mới...

Ban Sóc là lễ phát lịch ngày xưa của triều Nguyễn, được tổ chức định kỳ vào cuối năm âm lịch. Người Việt xưa lấy kinh tế nông nghiệp làm trọng, nên quyển lịch đối với đời sống con người lại có ý nghĩa đặc biệt. Xem lịch để theo dõi thời gian, thời tiết mà làm nông vụ. Xem lịch để biết được sự thay đổi tiết trời mà ứng phó, phòng tránh thiên tai.

Hằng năm, sau khi nha Khâm Thiên Giám soạn lịch xong, triều đình tổ chức lễ Ban Sóc dưới sự điều hành của hai viên ở bộ Lễ và Khâm Thiên Giám. Lịch được tiến vào Hoàng Cung để cho Hoàng gia dùng; lịch được phát cho các quan ở Kinh Thành, ở các địa phương và phân phát lại trong dân chúng sử dụng.

Lễ Ban Sóc vốn được tổ chức ở sân điện Thái Hòa. Vào năm Tân Sửu 1841, lần đầu tiên, lễ Ban Sóc được hoàng đế Minh Mạng chỉ dụ thực hiện ở Ngọ Môn.

Ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cho biết, Festival Huế 2024 có chủ đề "Di sản Văn hóa với hội nhập và phát triển" sẽ tổ chức các hoạt động liên tục, kéo dài trong suốt năm, mở đầu bằng Lễ hội sân khấu hóa tái hiện Lễ Ban sóc triều Nguyễn (ngày 1/1/2024) và kết thúc bằng Chương trình Countdown (ngày 31/12/2024) với điểm nhấn là Tuần lễ Festival Huế 2024 diễn ra từ ngày 7-12/6/2024".

Trong đó, Lễ hội Mùa Xuân trải dài 3 tháng đầu năm, bao gồm các lễ hội mang tính chất tái hiện nghi lễ cung đình, lễ hội dân gian truyền thống đặc thù Tết Huế xưa, phong tục đón Tết, những không gian văn hóa Tết truyền thống, các hoạt động vui chơi giải trí ngày xuân của Kinh đô xưa kết hợp kỷ niệm Ngày Giải phóng Thừa Thiên Huế.

Từ tháng 4 đến tháng 6 là Lễ hội mùa Hạ, lấy Tuần lễ Festival Huế 2024 làm điểm nhấn. Đây là tuần lễ cao điểm hội tụ nhiều đoàn nghệ thuật trong nước và quốc tế. Đặc biệt, với các không gian di sản được phục hồi, điển hình như điện Kiến Trung sẽ được tương tác với các chương trình nghệ thuật, kỳ vọng sẽ đưa đến cho công chúng những trải nghiệm mới lạ về Festival Huế.

Từ tháng 7 đến tháng 9 là Lễ hội mùa Thu với điểm nhấn là các hoạt động vui Tết Trung thu, Hội đèn lồng quốc tế Huế 2024 kết hợp với các hoạt động trưng bày, sắp đặt, rước đèn lồng, quảng diễn múa lân, cùng các chương trình nghệ thuật đặc sắc.

Từ tháng 10, Lễ hội mùa Đông sẽ tổ chức các chương trình mới tạo cho không khí mùa đông xứ Huế sôi động, âm áp hơn, đồng thời tạo ra các loại hình vui chơi, giải trí cho du khách thưởng ngoạn trong thời gian lưu lại Cố đô Huế.

“Festival Huế 2024 có một ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Thừa Thiên Huế phấn đấu sớm hoàn thiện mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố độ và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh.

Đây cũng là cơ hội để các di sản văn hóa Huế được tập trung quảng bá giá trị, tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng mà hạt nhân là các di sản thế giới ở Cố đô. Với mục tiêu về bảo tồn giá trị truyền thống, việc lựa chọn, nghiên cứu và tổ chức phục hồi các di sản kiến trúc cung đình, việc tái hiện một số lễ hội gắn với các di sản kiến trúc ở Huế nhiều năm qua ghi đậm dấu ấn qua các kỳ Festival Huế đã có thể nhiều tác động tích cực đối với phát triển văn hóa, du lịch ở địa phương”, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế Hoàng Việt Trung cho biết thêm.