Thứ gì làm 'siêu xe tăng' Leopard 2 của Đức 6 lần 'gục ngã' ở Ukraine?

Vào tháng 10/2024, Bộ Quốc phòng Nga công bố việc sử dụng máy bay không người lái FPV để tiêu diệt sáu xe tăng Leopard 2 của Đức trong vòng bốn tháng. Những cuộc tấn công này diễn ra tại khu vực Kurakhove do Quân khu phía Nam Nga thực hiện, đồng thời cũng nhắm mục tiêu vào các phương tiện bọc thép Bradley và trung tâm liên lạc của Ukraine. Các xe tăng Leopard, biểu tượng cho sức mạnh bọc thép tiên tiến nhất của NATO, đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động phòng thủ và phản công của Ukraine.

Xe tăng Leopard 2A4 và 2A6 được trang bị pháo nòng trơn 120mm, cùng giáp composite tiên tiến, là những vũ khí tối tân có thể đối đầu với các mối đe dọa lớn trên chiến trường. Mặc dù Leopard 2A4 là mẫu xe tăng cũ, khả năng cân bằng giữa hỏa lực và tính cơ động của nó đã chứng minh giá trị trong các trận chiến.

Trong khi đó, Leopard 2A6 với pháo L/55 cải tiến, cho phép tầm bắn xa hơn và khả năng xuyên phá mạnh hơn, nâng cao hiệu quả chống lại các vị trí kiên cố của đối phương. Tuy nhiên, những xe tăng này vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn về hậu cần và bảo dưỡng ở Ukraine, do điều kiện chiến đấu khắc nghiệt và việc thiếu hụt phụ tùng thay thế.

Máy bay không người lái FPV, với khả năng tấn công chính xác trong thời gian thực, đã trở thành vũ khí quan trọng của quân đội Nga. Chúng cho phép các cuộc tấn công được điều chỉnh tức thì theo diễn biến trên mặt đất và giảm thiểu nguy cơ cho binh sĩ. Bằng cách tập trung vào các xe tăng Leopard, lực lượng Nga hy vọng sẽ vô hiệu hóa một trong những vũ khí chủ lực của Ukraine.

Các nhà khai thác máy bay không người lái thường nhắm vào các điểm yếu trên xe tăng, chẳng hạn như quang học, ống xả động cơ hoặc giáp phía sau. Đặc biệt, Leopard 2A6 thiếu lồng bảo vệ chống máy bay không người lái, khiến nó dễ bị tấn công từ phía trên.

Ngoài ra, để tấn công hiệu quả, các máy bay không người lái FPV thường tiếp cận mục tiêu ở độ cao thấp, tránh bị phát hiện. Các nhà khai thác Nga thường phối hợp với pháo binh để làm giảm khả năng phản ứng của kíp lái, khiến xe tăng dễ bị tấn công hơn. Trong môi trường đô thị hoặc khu vực rừng rậm, máy bay không người lái FPV có thể tận dụng không gian hẹp để tiếp cận xe tăng mà không bị phát hiện, thậm chí có thể nhắm vào các phần quan trọng như cửa hầm hoặc đường ray xe tăng.

Việc giám sát cũng đóng vai trò quan trọng trong chiến lược này, khi máy bay không người lái giám sát (UAV) được sử dụng để phát hiện và theo dõi các vị trí di chuyển của xe tăng, cung cấp thông tin cho máy bay FPV thực hiện các cuộc tấn công chính xác hơn. Điều này cho thấy một cách tiếp cận chiến đấu có hệ thống nhằm phá hủy các tài sản chiến lược của Ukraine, đặc biệt là các xe tăng chiến đấu chủ lực như Leopard 2.

Mặc dù Leopard 2 được coi là một trong những xe tăng tốt nhất thế giới và được thiết kế để đối đầu với xe tăng Nga, nhiều chiếc hiện tại ở Ukraine đã không còn hoạt động do cả các cuộc tấn công từ Nga và vấn đề hậu cần. Theo dữ liệu của ORYX, trong số 61 chiếc Leopard được chuyển giao, gần một nửa đã bị mất khả năng hoạt động, nhấn mạnh những khó khăn kỹ thuật mà Ukraine phải đối mặt.

Hiện nay, do mối đe dọa từ máy bay không người lái FPV, các xe tăng Leopard 2 ít khi được sử dụng trong các hoạt động chiến đấu thường xuyên. Mặc dù đã có đóng góp lớn trong cuộc phản công mùa hè năm 2023, những tổn thất mà Leopard gánh chịu là không nhỏ. Điều này khiến các lực lượng Ukraine phải dựa nhiều hơn vào pháo binh.

Chi phí của các xe tăng này cũng là một vấn đề lớn. Mỗi chiếc Leopard 2A6 có giá khoảng 8,42 triệu USD, trong khi khoản tiền thưởng 3.000 euro mà Nga đưa ra cho việc phá hủy chúng là không đáng kể, nhưng đã thúc đẩy binh sĩ Nga nhắm mục tiêu vào những phương tiện đắt đỏ này. Việc phá hủy một chiếc Leopard không chỉ là chiến thắng quân sự mà còn có tác động kinh tế lớn đối với Ukraine và các đồng minh.