Thành lập tổ chức công đoàn cơ sở – nhiều doanh nghiệp còn “tránh né”

Nhiều doanh nghiệp chưa mặn mà

Thực tế qua quá trình triển khai tuyên truyền, vận động thành lập các tổ chức công đoàn cơ sở (CĐCS) đã nhìn thấy những “rào cản” lớn nhất ở các DN tư nhân, DN có vốn đầu tư nước ngoài từ chính người đứng đầu DN.

Tính đến ngày 31/1/2021, Nghệ An có 4.441 DN ngoài nhà nước có trụ sở làm việc và đang hoạt động với số lượng 59.881 lao động, trong đó có 485 DN đã thành lập tổ chức công đoàn với số lượng 55.215 đoàn viên. Trong số 4.388 DN: Có 323 DN có từ 25 lao động trở lên, đã có 283 DN thành lập tổ chức công đoàn; có 402 DN có từ 10 đến 25 lao động, đã có 227 DN thành lập tổ chức công đoàn. Đến nay vẫn còn 40 DN có trên 25 lao động và 175 DN có từ 10 - 25 lao động chưa thành lập tổ chức công đoàn.

Bà Phan Lệ Hòe - Chủ tịch LĐLĐ thị xã Hoàng Mai - chia sẻ, lần vận động DN FDI ở thị xã Hoàng Mai có ông chủ là người Hàn Quốc là lần khó quên nhất. Việc tiếp cận các chủ DN là người nước ngoài hết sức khó khăn. Bên cạnh thời gian hoạt động của các DN khép kín, theo ca kíp thì nhiều chủ DN còn “né” khi chúng tôi tiếp cận, vận động. Thậm chí, một số người còn cho rằng việc thành lập tổ chức công đoàn là mất thời gian, cản trở hoạt động của đơn vị”.

Bên cạnh đó, không ít chủ DN cố tình trì hoãn, từ chối thành lập CĐCS vì sợ người lao động sau khi gia nhập tổ chức công đoàn sẽ hiểu về luật hơn, đòi hỏi quyền lợi nhiều hơn. Họ không hiểu rằng, sự hiểu biết, tiến bộ về trình độ, nhận thức của người lao động và chủ DN mới chính là chìa khóa cho sự phát triển lâu dài và bền vững. Một công đoàn cơ sở hiệu quả có thể giúp cân đối lợi ích của người sử dụng lao động và người lao động, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của DN.

Những khoảng trống chưa được lấp đầy

Quy mô DN cũng là một trong những lý do dẫn đến khó khăn trong thành lập CĐCS trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Các DN trên địa bàn tỉnh chủ yếu là DN có quy mô nhỏ, sử dụng lao động ít, không ổn định (chiếm 83%). Những DN này không có tổ chức cơ sở Đảng, ý thức và nhận thức trong việc chấp hành pháp luật về lao động, công đoàn của chủ DN hạn chế. Họ chưa quan tâm đúng mức đến người lao động, chưa coi người lao động là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển DN... chị Phan Thị Trang - Trưởng ban tổ chức LĐLĐ tỉnh Nghệ An - cho biết.

Nghệ An là một trong những tỉnh kinh tế phát triển còn nhiều hạn chế, các DN gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, thậm chí là cố gắng bám trụ để tồn tại trong giai đoạn khó khăn do dịch bệnh kéo dài. Do đó người đứng đầu DN chưa thực sự quan tâm đến các tổ chức xã hội hay công đoàn.

Có rất nhiều hiểu nhầm khiến các chủ DN tỏ ra ngần ngại khi được mời gia nhập tổ chức công đoàn. Một trong những hiểu nhầm phổ biến nhất chính là việc đóng kinh phí công đoàn. Họ cho rằng, nếu gia nhập tổ chức công đoàn thì họ sẽ mất đi 2% lương mà không hiểu rằng, dù không thành lập công đoàn, hàng tháng, DN vẫn phải có nghĩa vụ đóng 2% quỹ tiền lương cho tổ chức công đoàn để làm căn cứ đóng BHXH cho người lao động. Bên cạnh những đơn vị dễ dàng thuyết phục sau vài buổi làm việc, thậm chí có những DN chủ động tìm đến để xin thành lập CĐCS, thì cũng có những đơn vị trì hoãn hàng năm trời...”, bà Trần Thị Nguyệt - Phó Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam (Nghệ An) - nói rõ.

Nhiều chủ DN chưa nhận thức được vị trí, vai trò, tầm quan trọng của tổ chức công đoàn, đoàn thể trong DN. Người lao động trong các DN đa số tuổi đời còn trẻ, chưa nhận thức đầy đủ các tổ chức công đoàn đứng ra bảo vệ quyền lợi chính đáng cho bản thân họ. Và thêm một lý do là ở những DN mà người đứng đầu có trách nhiệm và tâm huyết với tổ chức công đoàn thì ở đó, việc phát triển tổ chức đảng, phát triển đảng viên thuận lợi hơn. Bởi vậy, gỡ nút thắt từ chính các chủ DN đang được xác định là biện pháp then chốt mà các tổ chức công đoàn ở Nghệ An đang triển khai.