Chỉ ra con đường thoát nghèo
Nghiên cứu “Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, xã hội của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam” được thực hiện trong khuôn khổ chương trình Đối tác Chiến lược Australia – Nhóm Ngân hàng Thế giới giai đoạn 2 (ABP2). Qua việc chỉ ra một cách có hệ thống các yếu tố chính, nghiên cứu giúp một số nhóm dân tộc vươn lên phát triển kinh tế trong khi các nhóm khác còn chậm cải thiện… Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đã chỉ ra con đường thoát nghèo của những nhóm “đi đầu” là dân tộc Mường và Sán Dìu vốn phụ thuộc một phần vào sự kết nối thuận tiện giữa nơi cư trú tới các cơ sở hạ tầng cơ bản và các cụm trung tâm kinh tế. Đánh giá của chuyên gia Ngân hàng Thế giới, các nhóm dân tộc này có khả năng tiếp cận tốt hơn tới các nguồn lực giúp họ đa dạng hóa các hoạt động sinh kế. Cụ thể hơn, các nhóm dân tộc này tham gia vào hoạt động sản xuất và mua bán các cây trồng khác ngoài lúa, chủ động tìm kiếm công việc được trả lương ở các nhà máy và tìm cách tác động tích cực với các bên liên quan có khả năng quyết định phân bổ nguồn lực.
 |
| Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến phát biểu tại hội nghị |
Nghiên cứu đồng thời cũng phân tích chính sách hiện tại và đánh giá khả năng ảnh hưởng trong việc thúc đẩy những yếu tố này. Ngoài ra, nghiên cứu còn chỉ rõ, hệ thống hiện tại chú trọng chủ yếu đến kết nối hạ tầng, tiếp cận dịch vụ công và các chương trình tín dụng, trong khi để ngỏ một số khía cạnh khác. Do đó, nghiêu cứu cũng gợi ý một vài khuyến nghị chính sách, bao gồm xác định lại trọng tâm của công tác dân tộc trong tương lai và thúc đẩy các chính sách và cơ chế dành cho DTTS. Theo khuyến nghị từ nghiên cứu, các chính sách vùng DTTS trong tương lai nên tập trung vào đầu tư hỗ trợ sản xuất và xây dựng năng lực, tiếp cận thị trường lao động, trao quyền kinh tế cho phụ nữ…
Đóng góp tích cực hoạch định chính sách dân tộc
Báo cáo từ Ủy ban Dân tộc, Việt Nam có 54 dân tộc, với 13,38 triệu người cư trú thành cộng đồng ở 52 tỉnh thành phố, địa bàn cư trú chủ yếu ở Tây Bắc, Tây Nguyên, Nam bộ, Duyên hải miền Trung. Đây là những vùng khó khăn nhất, chất lượng nguồn nhân lực thấp nhất, kinh tế, xã hội phát triển chậm nhất, cơ hội tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản thấp nhất và tỷ lệ nghèo cao nhất. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc – ông Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, vùng DTTS đã và đang là “lõi nghèo của cả nước”. Hiện thu nhập bình quân đầu người của dân tộc thiểu số chỉ bằng 50% so với bình quân chung cả nước, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 52,66%; một số nhóm dân tộc thiểu số đang ở mức rất cao, lên đến 70%.
Từ thực trạng trên, thời gian qua, Đảng và Nhà nước, các cấp, các ngành đã dành sự quan tâm đặc biệt, huy động mọi nguồn lực phát triển toàn diện vùng DTTS và miền núi. Theo ông Đỗ Văn Chiến, nhằm tăng cường thu hút các nguồn lực hỗ trợ cho phát triển kinh tế, xã hội vùng DTTS, Ủy ban Dân tộc nhận được sự hợp tác và ủng hộ của các đối tác phát triển, trong đó có Ngân hàng Thế giới. Đặc biệt, những hỗ trợ về thông tin kỹ thuật của ngân hàng hết sức kịp thời, trong đó có nghiên cứu “Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, xã hội của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam”. “Những thông tin và kết quả phân tích của nghiên cứu rất có giá trị cho công tác hoạch định và quản lý chính sách dân tộc, đặc biệt là trong thời điểm khi Ủy ban Dân tộc được Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng Đề án tổng thể phát triển kinh tế, xã hội vùng dân tộc, miền núi và vùng kinh tế, xã hội vùng đặc biệt khó khăn giai đoạn sau năm 2020” - Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh.
Chia sẻ về nghiên cứu, ông Ousmane Dione - Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, từ nghiên cứu này, có rất nhiều cơ hội để thúc đẩy hơn nữa chương trình nghị sự tăng tính hòa nhập xã hội bằng cách chủ động áp dụng cách tiếp cận mới đối với sự phát triển của các vùng DTTS. Việt Nam hoàn toàn có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới để lồng ghép chương trình này, qua các dự án đầu tư vào giao thông, cơ sở hạ tầng nông thôn và miền núi, đa dạng hóa nông nghiệp, cũng như hỗ trợ các Chương trình mục tiêu quốc gia.
