Robot cũng có thể ‘mất việc’: Bí mật đằng sau là gì?

Tờ Wall Street Journal dẫn số liệu của Hiệp hội Tự động hóa Tiên tiến (AAA) cho hay, đơn hàng robot nhà máy ở Bắc Mỹ năm 2023 giảm gần một phần ba so với năm trước đó và tiếp tục giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm nay.

Nhiều giám đốc điều hành ở Mỹ cho biết, nhu cầu sử dụng robot sản xuất không còn cao như ngay sau Covid-19. Hiện nay, thị trường lao động phục hồi nhưng đơn đặt hàng giảm do ảnh hưởng kinh tế khiến nhiều máy móc tự động hóa “nằm yên một chỗ”.

Theo ông Paul Marcovecchio, Giám đốc Ngành công nghiệp Kawasaki Robotics tại Mỹ, trước kia các công ty mua robot vì lo sợ thiếu nhân lực. Giờ đây, họ không cần phải mua theo kiểu hoảng loạn nữa.

“Trên lý thuyết, robot là lựa chọn hợp lý cho những công việc đòi hỏi thể lực và tính tuần hoàn. Chúng có thể làm việc liên tục, không bị thương hay đòi nghỉ việc hoặc tăng lương”, ông Marcovecchio nói.

Theo dữ liệu chính phủ liên bang Mỹ, sản xuất công nghiệp của nước này trong tháng 8 không tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng các sản phẩm như thiết bị gia dụng, xe tải hạng nặng, máy móc và dầu mỏ đều giảm.

Chủ tịch Jack Schron của nhà sản xuất linh kiện Jergens (Mỹ) nhận định, doanh nghiệp chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt nhưng không tính toán lâu dài, bởi chi phí bảo trì, lập trình cho những nhiệm vụ phức tạp của robot rất tốn kém. Hậu quả là những nhà máy mua quá nhiều robot thời hậu đại dịch Covid-19 sớm nhận ra tự động hóa không hoàn mỹ như tưởng tượng.

Bên cạnh đó, nỗi lo ngại về tự động hóa vẫn khiến người lao động cảm thấy công việc bị đe dọa. Nhiều nơi tại Mỹ người lao động đã đình công, buộc doanh nghiệp tăng lương và đảm bảo việc làm.

Ngày nay, tìm kiếm lao động lành nghề vẫn còn khó khăn nhưng nhu cầu thị trường giảm khiến nhà máy không tuyển dụng nhiều nhân công như trước.

Theo dữ liệu khảo sát của Cục thống kê Mỹ do giáo sư Jason Miller của Đại học bang Michigan cung cấp, chỉ 21% nhà máy sản xuất nhận định việc thiếu lao động cản trở sản xuất toàn diện trong quý II/2024, giảm so với mức 45% cùng kỳ năm 2022, dẫn đến việc không cần mua robot bù đắp vào tình trạng thiếu lao động.

Ngành công nghiệp ô tô, một trong những lĩnh vực sử dụng robot nhiều nhất ở Bắc Mỹ, cũng ghi nhận sự giảm sút. Đơn đặt hàng robot trong quý II từ ngành ô tô giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Các robot trong ngành ô tô chiếm 46% tổng số. Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô Mỹ đã giảm tốc độ sản xuất một số mẫu xe điện mới do doanh số bán hàng không đạt kỳ vọng.