Rau răm - rau gia vị, vị thuốc chữa nhiều bệnh

Trong đông y, rau răm có tác dụng kích thích tiêu hóa, hoạt huyết tiêu độc. Rau răm thích ẩm, chịu nóng và có thể sống trong môi trường ngập nước.

Rau răm còn có tên là thủy liễu. Cây sống hằng năm, toàn thân rễ và lá vò đều có mùi thơm đặc biệt dễ chịu. Thân mọc bò, từ mỗi đốt mọc ra rất nhiều rễ, có từng phần thân mọc thẳng đứng lên cao chừng 35-40cm. Lá đơn mọc so le, hình mác hay hình trứng mác, cuống ngắn.

Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS.TS. Đỗ Tất Lợi, rau răm chủ yếu nhân dân ta vẫn trồng để làm gia vị. Dưới đây là một số bài thuốc từ cây rau răm:

Chữa đau bụng, đầy hơi, lạnh bụng, nôn mửa, say nắng, khát nước: Lấy nước ép rau răm tươi thân đỏ 25-30 ml/lần/ngày, uống 2 lần. Dùng một nắm rau răm rửa sạch giã nhỏ vắt lấy nước uống. Bã đem xoa vào bụng (xoa tập trung vào vùng rốn).

Chưa cảm cúm: Rau răm một nắm, gừng sống 3 lát. Hai thứ giã nhỏ vắt lấy nước uống. Hoặc rau răm 20g, tía tô 20g, kinh giới 16g, xương bồ 16g, xuyên khung 10g, bạch chỉ 10g. Kiện 10g. Sắc uống.

Chữa kém ăn: Rau răm dùng theo gia vị hoặc sử dụng cả cây 10-20 g sắc uống sau bữa ăn.

Chữa rắn cắn, dân gian cho rằng, khi bị rắn cắn hái lấy khoảng 20 ngọn rau răm giã nát vắt lấy nước uống. Bã đắp lên nơi rắn cắn. Thường trong vòng 15 phút sau đỡ đau và sau 3 giờ hết sưng tấy. Tuy nhiên, đây là bài thuốc được truyền miệng và sử dụng khi ngày xưa y học chưa phát triển, ngày nay nếu không may bị rắn cắn tốt nhất người bệnh nên được đưa đến cơ sở y tế để bác sĩ thăm khám và điều trị.

Tại Campuchia, rau răm được coi là một vị thuốc thông tiểu, chữa sốt, chống nôn.

Chữa hắc lào: Cả cây giã nát, thêm rượu vào, bôi lên nơi hắc lào, chốc lở đã rửa sạch.

Nước ăn chân: Rau răm giã nhỏ đắp vào nơi bị tổn thương. Hoặc giã nhỏ lấy nước cốt chấm vào nơi bị đau. Ngày 2 lần (giữ cho vết thương được khô ráo để chống bội nhiễm).

Rau răm có mùi thơm tinh dầu đặc trưng dễ chịu, kích thích tiêu hóa, tăng thêm hương vị món ăn.

Nhiều món ăn dân dã thường dùng rau răm như trứng vịt lộn, thịt giả cầy, gỏi thịt gà, canh chua cá đồng, cháo lươn, trai, hến…

Theo Y học cổ truyền, rau răm vị cay, tính ấm. Tác dụng ôn tỳ vị, tiêu thực, cầm tả lỵ, khử hàn, trừ thấp, hoạt huyết, tiêu độc... Rau răm nên dùng tươi phát huy tác dụng của tinh dầu tốt hơn. Phụ nữ có thai không nên ăn rau răm.

Tuy nhiên, các thầy thuốc cũng khuyên mặc dù lành tính, nhiều công dụng nhưng vì có tính cay tán nên ăn nhiều rau răm sẽ gây ảnh hưởng xấu tới khí huyết.

Lưu ý: Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo