Từ cuối năm 2018 đến nay, trên địa bàn tỉnh Phú Yên không có mưa và thời điểm này được xem là đỉnh điểm của nắng nóng. Mía là cây trồng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do đợt nắng nóng kéo dài này. Nhiều cánh đồng mía của Phú Yên đã chín nhưng chưa thể thu hoạch đang khô héo và chết khô trên ruộng.
Theo tính toán của nông dân, 1 héc-ta mía nếu không bị hạn hán năng suất có thể lên đến 70 tấn/héc-ta nhưng khi đã héo khô, năng suất chỉ còn một nửa, thậm chí thấp hơn. Với tình trạng khô héo như hiện nay, sản lượng mía có thể giảm còn 40%. Bà con nông dân sẽ thiệt hại rất lớn.
 |
| Mía là cây trồng chủ lực của tỉnh Phú Yên |
Tại 2 huyện Sông Hinh và Sơn Hòa - vùng trồng mía chủ lực của tỉnh Phú Yên, diện tích mía bị khô do nắng hạn hiện đã trên 1.000 héc-ta. Mía chín đồng loạt, trong khi việc tiêu thụ đường tiếp tục gặp khó khăn cũng khiến các nhà máy khó khăn hơn bao giờ hết. Hiện nay, nhà máy đường Sơn Hoà đang tăng cường máy thu hoạch mía và máy bốc mía về thu hoạch tại các khu vực tâm điểm nắng hạn để giúp nông dân giải phóng nhanh lượng mía còn lại. Bởi với tình hình nắng gay gắt, nếu không thu hoạch sớm chỉ cần 10 ngày nữa, phần lớn diện tích mía này sẽ mất trắng.
Tại huyện Sơn Hòa, đợt nắng kéo dài 5 tháng vừa qua làm mía khô lá, nhiều người kịp thời chặt chở đến nhà máy đường bán. Riêng mía để giống cũng khô lá buộc bà con phải chặt bán theo. Cùng thời điểm này năm trước, qua tháng 2, tháng 3, trời mưa rải rác, đất có độ ẩm nên mía đứng đám qua hết tháng 5 vẫn còn xanh nhưng năm nay mới đầu tháng 5 mía đã chết khô. Trước đây, nông dân thu hoạch 60 - 70 tấn mía/héc-ta, còn nay mía khô héo, mất nước, nhẹ ký nên chỉ còn 45 - 50 tấn/héc-ta.
Theo UBND huyện Sơn Hòa, toàn huyện có 15.615 héc-ta mía, trong đó diện tích có nước tưới chưa đến 10% còn lại dựa vào nước trời. Thời tiết khắc nghiệt, nắng hạn kéo dài làm giảm năng suất mía, thu nhập của người trồng mía cũng bị ảnh hưởng. Cách duy nhất để giảm thiệt hại cho nông dân là cố gắng đẩy nhanh tiến độ thu hoạch. Hiện diện tích mía chưa thu hoạch trên toàn huyện khoảng 1.000 héc-ta, trong đó mía làm giống 385 héc-ta. Để giảm thiểu thiệt hại ở cây mía do khô hạn, vừa qua, UBND huyện đã làm việc với Nhà máy đường KCP Sơn Hòa, đề nghị đẩy nhanh tiến độ thu mua, giúp người dân giảm thiệt hại. Đồng thời, UBND huyện chỉ đạo các ngành liên quan, mở rộng diện tích mía có nước tưới bằng cách đầu tư hệ thống kênh mương của hồ Suối Vực để tưới cánh đồng mía xã Suối Bạc, Sơn Nguyên.
Không riêng mía bán cho nhà máy, nắng nóng kéo dài cũng làm cho mía để giống khô héo. Tại huyện Sông Hinh, giống mía cao sản năng suất cao nhưng đòi hỏi phải có đủ nước tưới; còn giống mía thông thường năng suất thấp nhưng chịu hạn tốt. Trong khi đó, vùng này bây giờ ai cũng trồng mía cao sản, gặp đợt nắng nóng vừa qua mía khô héo hàng loạt. Người dân thấy vậy đã chặt mía giống bán theo mía đám nên hiện thiếu mía giống để trồng.
Do nắng nóng kéo dài, đất khô, người dân không xuống giống trồng rải vụ được nên diện tích mía niên vụ mới giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Thống kê của Sở NN-PTNT, niên vụ 2018 - 2019, nông dân trong tỉnh trồng gần 30.000 héc-ta, đến nay đã thu hoạch hơn 21.415 héc-ta, năng suất đạt 62 tấn/héc-ta. Đối với niên vụ 2019 - 2020, đến thời điểm hiện nay nông dân chỉ trồng được 19.070 héc-ta.
Những năm trước, mía là cây trồng chủ lực của tỉnh Phú Yên với diện tích chiếm tỷ lệ lớn. Riêng năm nay, người trồng mía gặp khó khăn do lượng đường tồn kho nhiều, giá thu mua mía nguyên liệu xuống thấp, cùng với đó nắng nóng kéo dài khó xuống giống vụ mới nên diện tích mía giảm.
Trước thực trạng trên, Sở NN-PTNT đã khuyến cáo các địa phương định hướng nông dân chuyển đổi cây trồng phù hợp, giảm thiệt hại về kinh tế. Đối với cây mía trong vùng quy hoạch, người dân cần tăng cường áp dụng khoa học kỹ thuật, đưa những giống mía chịu hạn tốt, năng suất cao vào sản xuất.
