Làm rõ thêm thông tin về quản lý thị trường xăng dầu

Gần đây, một số cơ quan báo chí quan tâm về tình hình thị trường xăng dầu. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công Thương, Vụ thị trường trong nước và Thanh tra Bộ Công Thương đã rà soát và cung cấp thông tin về một số vấn đề dư luận quan tâm như sau:

Điều chỉnh kế hoạch kiểm tra năm 2021 phù hợp tình hình dịch bệnh Covid-19

Về việc thực hiện kế hoạch kiểm tra năm 2021 liên quan tới Công ty Xuyên Việt Oil và Công ty Hải Hà, trong năm 2021, thực hiện công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, ngày 31 tháng 12 năm 2020, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 3646/QĐ-BCT về việc thành lập Đoàn kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong kinh doanh xăng dầu năm 2021 đối với một số thương nhân kinh doanh xăng dầu, trong đó có Công ty Xuyên Việt Oil, không có Công ty Hải Hà.

Tuy nhiên trong quá trình triển khai, việc kiểm tra đối với các doanh nghiệp bị gián đoạn, không thể thực hiện do dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, Chính phủ ban hành nhiều chỉ thị về việc hạn chế đi lại (giai đoạn từ tháng 4 đến hết tháng 10 năm 2021). Do đó, Bộ Công Thương không thể tổ chức các đoàn kiểm tra theo kế hoạch đã ban hành. Đồng thời, việc kiểm tra bị gián đoạn, không thể thực hiện do dịch bệnh Covid-19, Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu của Công ty Xuyên Việt Oil bị hết hạn (hết hạn vào tháng 8 năm 2021), theo đó, Công ty đã nộp hồ sơ đề nghị Bộ Công Thương xem xét, cấp lại Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu cho Công ty (cấp lại Giấy phép vào tháng 11 năm 2021). Tại thời điểm cấp lại Giấy phép, Công ty đáp ứng các điều kiện để được cấp lại Giấy phép theo quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ-CP.

Theo Thanh tra Bộ Công Thương, trên cơ sở báo cáo của các đơn vị, cập nhật thông tin về việc thực hiện Kế hoạch kiểm tra của Bộ Công Thương, Thanh tra Bộ đã tổng hợp việc xin điều chỉnh Kế hoạch kiểm tra năm 2021 báo cáo Lãnh đạo Bộ. Sau khi xem xét, Lãnh đạo Bộ đã thống nhất và ký ban hành Quyết định về việc điều chỉnh Kế hoạch kiểm tra năm 2021 của Bộ Công Thương (Quyết định số 1392/QĐ-BCT ngày 13 tháng 5 năm 2021).

Như vậy, việc Bộ Công Thương ban hành hành Quyết định về việc điều chỉnh Kế hoạch kiểm tra năm 2021 là hoàn toàn khách quan, phù hợp với tình hình thực tế.

Kiểm tra, xử phạt công ty Xuyên Việt Oid theo đúng Kế hoạch kiểm tra năm 2022

Về thông tin quyết định kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong kinh doanh xăng dầu năm 2022 không có Công ty Xuyên Việt Oil: Năm 2022, thực hiện công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương đã ban hành 04 Quyết định thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong kinh doanh xăng dầu đối với các thương nhân kinh doanh xăng dầu, trong đó có Công ty Xuyên Việt Oil (Quyết định số 3103/QĐ-BCT ngày 31 tháng 12 năm 2021, Quyết định số 188/QĐ-BCT, Quyết định số 189/QĐ-BCT, Quyết định số 192/QĐ-BCT ngày 15/2/2022)

Kết thúc quá trình thanh tra, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định xử lý vi phạm hành chính, theo đó xử phạt Công ty Xuyên Việt Oil 390 triệu đồng và tước Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu 1,5 tháng từ 10/8/2022 đến 13/9/2022.

Do đó, thông tin Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 3103/QĐ-BCT về việc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về kinh doanh xăng dầu năm 2022 với khoảng 20 doanh nghiệp nhưng không có Công ty Xuyên Việt Oil là chưa đầy đủ thông tin.

Năm 2023 tiếp tục kiểm tra loạt doanh nghiệp xăng dầu

Liên quan đến việc thực hiện thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong kinh doanh xăng dầu năm 2023, Vụ Thị trường trong nước cung cấp thêm thông tin như sau:

Thực hiện công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, ngày 24/7/2023, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1896/QĐ-BCT về việc thành lập Đoàn kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh xăng dầu năm 2023 đối với một số thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong đó có Công ty Xuyên Việt Oil, Công ty Hải Hà, Công ty Thiên Minh Đức.

Đến thời điểm hiện tại, Bộ Công Thương đã thực hiện kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong kinh doanh xăng dầu đối với Công ty Xuyên Việt Oil. Sau khi kết thúc quá trình kiểm tra, căn cứ kết quả kiểm tra và đối chiếu với quy định hiện hành về xử lý vi phạm, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 2081/QĐ-BCT ngày 11/8/2023 về việc thu hồi Giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu đối với Công ty Xuyên Việt Oil.

Hiện Bộ Công Thương đang tiếp tục triển khai việc kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong kinh doanh xăng dầu đối với các doanh nghiệp còn lại theo Quyết định số 1896/QĐ-BCT nêu trên.

Thanh tra Bộ Công Thương cho biết thêm: Ngày 23 tháng 12 năm 2022, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 2881/QĐ-BCT về việc phê duyệt Kế hoạch kiểm tra năm 2023 theo đó Công ty Xuyên Việt Oil không nằm trong Kế hoạch kiểm tra. Tuy nhiên, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực xăng dầu, năm 2023, Bộ Công Thương đã tiến hành kiểm tra đột xuất đối với Công ty Xuyên Việt Oil.

Theo báo cáo của Vụ Thị trường trong nước:

- Ngày 24/7/2023, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 1896/QĐ-BCT về việc thành lập Đoàn kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh xăng dầu năm 2023 đối với một số thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong đó có Công ty Xuyên Việt Oil.

- Ngày 02/8/2023, Đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương đã thực hiện kiểm tra việc chấp hành, duy trì các điều kiện của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đối với Công ty Xuyên Việt Oil theo Quyết định số 1896/QĐ-BCT, báo cáo Lãnh đạo Bộ kết quả kiểm tra và đề xuất biện pháp xử lý vi phạm đối với Công ty Xuyên Việt Oil.

- Ngày 11/8/2023, trên cơ sở kết quả kiểm tra đối với Công ty Xuyên Việt Oil và trên cơ sở xem xét tình tiết tăng nặng việc công ty không khắc phục được các vi phạm sau thanh tra năm 2022 và vi phạm nhiều lần quy định về Quỹ BOG theo phản ánh từ Bộ Tài chính, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 2081/QĐ-BCT về việc thu hồi Giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu đối với Công ty Xuyên Việt Oil.

- Ngày 16/8/2023, Bộ Công Thương có văn bản số 5552/BCT-TTTN gửi Bộ Tài chính (Cục Quản lý giá) về việc thông báo doanh nghiệp không còn hoạt động với vai trò là thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu. Theo đó, Bộ Công Thương gửi Bộ Tài chính Quyết định thu hồi Giấy phép kinh doanh xăng dầu của 02 thương nhân đầu mối, trong đó có Công ty Xuyên Việt Oil để biết, thực hiện rà soát, xử lý số dư Quỹ BOG đối với doanh nghiệp không còn là thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu theo quy định….

Tình hình sửa đổi, bổ sung hai nghị định kinh doanh xăng dầu

Về vấn đề xây dựng Nghị định sửa đổi Nghị định số 83/2014/NĐ-CP, Nghị định số 95/2021/NĐ-CP, Vụ thị trường trong nước thông tin thêm như sau:

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ, Bộ Công Thương đang phối hợp cùng các Bộ, ngành có liên quan thực hiện xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 83/2014/NĐ-CP, Nghị định số 95/2021/NĐ-CP. Theo đó, Bộ Công Thương tập trung sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và khuyến khích các doanh nghiệp tạo nguồn để cung ứng xăng dầu cho thị trường, hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng, cụ thể:

(a) Sửa đổi quy định về công thức giá và phương thức điều hành giá xăng dầu theo hướng rút ngắn chu kỳ điều hành giá xăng dầu từ 10 ngày xuống 07 ngày và điều chỉnh thời gian rà soát, công bố chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam, chi phí đưa xăng dầu từ các nhà máy lọc dầu trong nước về cảng, premium để tính giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước từ 06 tháng xuống 03 tháng nhằm đảm bảo cập nhật kịp thời hơn giá và các loại chi phí cho doanh nghiệp, tạo động lực cho doanh nghiệp tạo nguồn xăng dầu cung ứng cho thị trường nội địa.

(b) Sửa đổi quy định cho phép đại lý kinh doanh xăng dầu được lấy xăng dầu từ tối đa 03 nguồn nhằm tạo cạnh tranh về chiết khấu xăng dầu trên thị trường, đồng thời tăng tính chủ động cho các đại lý bán lẻ xăng dầu trong việc tạo nguồn, cung ứng xăng dầu cho người tiêu dùng.

(c) Bãi bỏ loại hình Tổng đại lý bán lẻ xăng dầu nhằm giảm bớt khâu trung gian trong hệ thống phân phối xăng dầu.

(d) Sửa đổi, bổ sung một số quy định mang tính kỹ thuật nhằm giải quyết các vấn đề vướng mắc, bất cập còn tồn động cho phù hợp hơn với tình hình thực tiễn.

(đ) Sửa đổi, bổ sung quy định về các trường hợp thu hồi Giấy phép kinh doanh xăng dầu của thương nhân, theo đó, đối với một số trường hợp vi phạm, tùy theo mức độ, Nghị định quy định thời gian cho phép thương nhân khắc phục vi phạm trong thời gian chín mươi (90) ngày. Sau thời gian này, nếu thương nhân không khắc phục được vi phạm sẽ bị thu hồi Giấy xác nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu. Việc quy định như trên nhằm tránh việc làm đứt gẫy đột ngột nguồn cung xăng dầu, đặc biệt trong những thời điểm nguồn cung xăng dầu trong nước bị ảnh hưởng, khan hiếm.

(e) Bổ sung quy định về việc yêu cầu cửa hàng bán lẻ xăng dầu phải thực hiện quy định về hóa đơn điện tử và cung cấp dữ liệu hóa đơn điện tử theo quy định của pháp luật nhằm hạn chế việc doanh nghiệp gian lận, trốn thuế, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

Trên cơ sở các nội dung dự kiến sửa đổi được Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ tại Dự thảo Nghị định sửa đổi, ngày 10 tháng 10 năm 2023, Thường trực Chính phủ đã tổ chức cuộc họp với các Bộ có liên quan về việc sửa đổi Nghị định số 83/2014/NĐ-CP, Nghị định số 95/2021/NĐ-CP. Kết thúc cuộc họp, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo Kết luận của Thường trực Chính phủ số 172/TB-VPCP về dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 83/2014/NĐ-CP, Nghị định số 95/2021/NĐ-CP. Tại Thông báo Kết luận số 172/TB-VPCP, Thường trực Chính phủ thống nhất kết luận một số nội dung, cụ thể:

(a) Việc hoàn thiện dự thảo Nghị định cần đảm bảo nguyên tắc phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; tiệm cận dần theo hướng thị trường; bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, hài hòa lợi ích nhà nước, doanh nghiệp, người dân…

(b) Đồng ý với các đề xuất của Bộ Công Thương về công thức giá, phương thức điều hành giá, vấn đề cho phép đại lý bán lẻ xăng dầu được lấy từ nhiều nguồn (tối đa 3 nguồn), loại bỏ bớt khâu trung gian trong kinh doanh xăng dầu, yêu cầu cửa hàng bán lẻ xăng dầu phải thực hiện quy định về hóa đơn điện tử, tiếp tục cho phép doanh nghiệp được thuê sử dụng kho xăng dầu như quy định hiện nay nhưng cần tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ và có chế tài cụ thể trong trường hợp vi phạm…

(c) Tiếp tục duy trì Quỹ Bình ổn giá như hiện nay nhưng cần bổ sung các quy định, biện pháp quản lý, giám sát chặt chẽ.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ, Bộ Công Thương đang phối hợp với các cơ quan có liên quan hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi sớm trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành.