Đặt niềm tin vào vai trò thương vụ

Nhờ sự nỗ lực của Thương vụ, vải Việt Nam đã được xuất khẩu sang Australia

Thời gian qua, nhiều hoạt động thúc đẩy tiêu thụ hàng Việt tại nước ngoài đã được triển khai, mang lại hiệu quả rõ rệt. Xin Thứ trưởng chia sẻ đôi nét về các hoạt động này?

Trong xu hướng mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra sâu rộng như hiện nay, hoạt động ngoại thương nói chung và thúc đẩy, mở rộng xuất khẩu (XK) nói riêng có những đóng góp quan trọng trong sự phát triển kinh tế của đất nước; tạo đầu ra và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm Việt Nam. Cùng với sự phát triển chung của đất nước, XK Việt Nam đã có những bước phát triển đáng khích lệ. Trong 10 năm, kể từ năm 2000 đến nay, XK tăng 11,2 lần và đạt mức 162,4 tỷ USD vào năm 2015.

Tăng trưởng XK đạt được ở hầu hết mặt hàng XK chủ lực. Năm 2015, cả nước có 23 nhóm hàng kim ngạch XK đạt trên 1 tỷ USD. Cơ cấu hàng XK chuyển dịch tích cực, phù hợp với lộ trình thực hiện mục tiêu của Chiến lược phát triển xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011 – 2020, định hướng đến năm 2030. Cụ thể: Nhóm hàng công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm tới 79%; nhóm hàng nông, lâm, thủy sản chiếm khoảng 12,7%; nhóm hàng nhiên liệu khoáng sản chỉ còn 3%. Điều này cho thấy, hoạt động sản xuất cũng đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

XK hàng Việt sang thị trường chủ lực tiếp tục có tăng trưởng ổn định. Năm 2015, XK sang thị trường châu Á đạt 79,8 tỷ USD, tăng 7,2%; XK sang châu Âu đạt 32,8 tỷ USD, tăng 8,7%; XK sang châu Mỹ đạt 40,9 tỷ USD, tăng 18,1%; XK sang châu Phi đạt 2,4 tỷ USD, tăng 3,4%... Trong bối cảnh tình hình kinh tế toàn cầu phục hồi chậm, nhập khẩu của các đối tác đều có sự sụt giảm thì kết quả XK nêu trên là đáng khích lệ và khả quan.

Thương vụ Việt Nam được kỳ vọng là cầu nối, giúp đưa hàng hóa trong nước đến với thị trường thế giới. Thời gian qua, các Thương vụ đã đóng góp như thế nào trong XK, thưa Thứ trưởng?

Các Thương vụ Việt Nam với vai trò là cầu nối thúc đẩy giao thương đã thực hiện tốt nhiệm vụ và kế hoạch được giao; chủ động triển khai hiệu quả hoạt động chuyên môn, nhạy bén nắm bắt thị trường nước sở tại, thông tin kịp thời để có các đối sách phù hợp và hỗ trợ tốt cho các doanh nghiệp (DN).

Thương vụ luôn chủ động, tích cực, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tổng hợp tình hình thị trường, chính sách kinh tế thương mại, đầu tư của nước sở tại. Những chủ đề nghiên cứu nổi bật được các Thương vụ thực hiện nhiều gồm: Nghiên cứu, phân tích về tình hình, biến động chính trị, kinh tế tại thị trường; chính sách thương mại của nước sở tại; thay đổi về chính sách ảnh hưởng đến quan hệ thương mại song phương với Việt Nam; đánh giá tình hình sản xuất - kinh doanh của cộng đồng người Việt... Các Thương vụ cũng chú trọng nghiên cứu nhu cầu của thị trường đối với hàng hóa Việt Nam có thế mạnh XK như: Giày dép, dệt may, gạo, nông, lâm thủy sản... để giải quyết các khó khăn trong nước, giảm thiểu tác động đến khu vực nông nghiệp và nông thôn. Nhiều Thương vụ tích cực hỗ trợ DN trong tìm hiểu thị trường và ký kết hợp đồng; xác minh, tìm hiểu thông tin về đối tác tại địa bàn; giải quyết các tranh chấp thương mại, lừa đảo, nợ; hỗ trợ, tư vấn pháp lý giúp DN trong nước đẩy mạnh XK.

Thông qua hoạt động tiếp xúc, gặp gỡ trực tiếp hoặc trao đổi bằng email, văn bản, tổ chức diễn đàn, tọa đàm chuyên môn, các Thương vụ hỗ trợ DN Việt Nam và nước sở tại tìm hiểu thông tin về thị trường, cập nhật quy định về xuất nhập khẩu, kết nối giao thương, tìm đối tác và nguồn hàng. Bên cạnh đó, phối hợp với các đơn vị tổ chức hội nghị, hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư với sự tham gia đông đảo của DN.

Hệ thống Thương vụ cũng là cầu nối hữu hiệu giữa doanh nhân người Việt ở nước ngoài với nhau và với các DN trong nước, hướng các doanh nhân người Việt về phát triển đất nước hoặc đưa hàng của Việt Nam đến các khu hoặc chợ, cửa hàng người Việt, hoặc phục vụ người Việt ở nước ngoài, từ đó lan tỏa đến cộng đồng cư dân của nước sở tại. Thương vụ tích cực phối hợp với Bộ Công Thương hình thành các Hội doanh nhân người Việt ở nước sở tại để quy tụ DN người Việt ở nước ngoài và tư vấn, phối hợp với Hội doanh nhân người Việt Nam, Hiệp hội giới chủ người gốc Việt tổ chức các chương trình giới thiệu cơ hội đầu tư - kinh doanh tại Việt Nam cho các đối tác.

Xin Thứ trưởng cho biết, đâu là giải pháp để tiếp tục phát huy hơn nữa hiệu quả của Thương vụ thời gian tới?

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế khu vực và thế giới diễn ra sâu rộng, cạnh tranh ngày càng gay gắt trên tất cả các bình diện, khối lượng công việc của các Thương vụ sẽ ngày càng tăng. Trước những đòi hỏi đặt ra của tình hình mới, trong điều kiện hạn chế nhất định về cơ sở vật chất, Thương vụ cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan trong nước nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn; nỗ lực hơn nữa để đảm nhiệm tốt trọng trách của mình tại thị trường phụ trách; tích cực, chủ động mở rộng thị trường, tận dụng tốt những thời cơ, tháo gỡ rào cản thương mại, hạn chế các vụ kiện chống bán phá giá, chủ động đề xuất từng chiến lược cho thị trường mình phụ trách...

Theo Quyết định số 1513/QĐ-TTg ngày 3/9/2015 của Thủ tướng Chính phủ, đến năm 2020, hàng hóa của Việt Nam sẽ được XK trực tiếp vào tất cả các hệ thống phân phối lớn tại thị trường và khu vực trọng yếu. Để thực hiện mục tiêu này, những nhóm giải pháp nào sẽ được triển khai? Vai trò của hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài sẽ tiếp tục được phát huy ra sao, thưa Thứ trưởng?

Để thực hiện mục tiêu trên, Bộ Công Thương và các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan hữu quan, tập trung thực hiện giải pháp như xây dựng chiến lược xúc tiến thương mại theo hướng tập trung vào mặt hàng và thị trường trọng điểm, nhiều tiềm năng; xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển mẫu mã sản phẩm, xây dựng thương hiệu, ứng dụng thương mại điện tử; tăng cường hoạt động của các Thương vụ và Trung tâm Xúc tiến thương mại hiện có, triển khai mở mới Trung tâm Xúc tiến thương mại tại các nước có tiềm năng để hỗ trợ DN kết nối và thâm nhập vào hệ thống phân phối, bán lẻ của nước ngoài…

Trong điều kiện hội nhập ngày càng sâu rộng như hiện nay, từng Thương vụ phải có cách làm sáng tạo, đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác thương vụ và công tác thị trường nước ngoài.

Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!