Đại biểu Quốc hội nhất trí tiếp tục quy định thu kinh phí công đoàn bằng 2% quỹ tiền lương

Bảo đảm phúc lợi ổn định cho người lao động

Sáng 18/6, tiếp tục Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi).

Đại biểu Âu Thị Mai - đoàn Tuyên Quang

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Âu Thị Mai - đoàn Tuyên Quang nhất trí sự cần thiết phải ban hành Luật Công đoàn (sửa đổi) với các lý do đã nêu tại Tờ trình của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Về quản lý, sử dụng tài chính công đoàn (Điều 30), đại biểu nêu, dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) kế thừa và giữ nguyên đối tượng nộp và mức đóng 2% kinh phí công đoàn theo quy định hiện hành.

Việc giữ ổn định quy định về nghĩa vụ đóng kính phí công đoàn bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động được thực hiện từ năm 1957 đến nay, nhằm bảo đảm phúc lợi ổn định cho người lao động, góp phần làm cho tổ chức công đoàn thực hiện tốt chức năng đại diện, chăm lo và bảo vệ đoàn viên, người lao động.

Đặc biệt, là phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 02-NQ/TW, ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới. Đồng thời, tạo điều kiện về nguồn lực đủ mạnh để bảo đảm hiệu quả các hoạt động đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, thu hút người lao động và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp tham gia Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; duy trì các nguồn lực hiện có; thu kinh phí công đoàn và khuyến khích xã hội hoá nguồn lực để công đoàn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Về công khai tài chính công đoàn (Điều 32), đại biểu đoàn Tuyên Quang cho rằng, Dự thảo Luật quy định "Các cấp công đoàn thực hiện công khai tài chính hằng năm tại Hội nghị Ban chấp hành công đoàn và bằng một trong các hình thức: niêm yết tại trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị; phát hành ấn phẩm hoặc thông báo bằng văn bản đến cơ quan, tổ chức, đơn vị cá nhân có liên quan; đưa lên trang thông tin điện tử; thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng".

Theo đại biểu Âu Thị Mai, việc công khai tài chính của các cấp công đoàn trên các phương tiện thông tin đại chúng là không phù hợp, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc. Đồng thời, để việc công khai tài chính đạt hiệu quả cao, đảm bảo tính công khai minh bạch, đề nghị Ban soạn thảo quy định việc công khai tài chính hàng năm cần được tổ chức thông qua Hội nghị toàn thể đoàn viên công đoàn của cơ quan, tổ chức đơn vị để đoàn viên công đoàn được nắm và trao đổi khi cần thiết, bởi nếu chỉ quy định các hình thức như dự thảo Luật thì vì nhiều lý do khác nhau đoàn viên công đoàn sẽ không tiếp cận được thông tin về tài chính công đoàn.

Cần thiết quy định cụ thể tỷ lệ phân phối kinh phí công đoàn

Về nguồn tài chính công đoàn tại điều 29 dự thảo, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - đoàn Hải Dương cũng tán thành việc quy định “Kinh phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động”. Vì đây là nội dung đã thực hiện ổn định, lâu dài, không phát sinh nhiều vướng mắc trên thực tế.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - đoàn Hải Dương

Về quản lý, sử dụng tài chính công đoàn tại Điều 30 dự thảo, theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đây là nội dung quan trọng, vì vậy, nên quy định ngay trong dự thảo Luật như phương án 2 của Dự thảo.

Đối với một số nội dung trong phương án 2 mà dự thảo quy định, đại biểu nêu, việc quy định cụ thể tỷ lệ phân phối kinh phí công đoàn là cần thiết, nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch trong việc sử dụng tài chính công đoàn.

Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho việc tăng cường bố trí nguồn kinh phí công đoàn cho các hoạt động của công đoàn cơ sở - là nơi trực tiếp chăm lo cho đời sống của người lao động, nên có sự linh hoạt trong việc quy định tỷ lệ phân bổ kinh phí công đoàn, không quy định cứng tỷ lệ 25% và 75% như khoản 2 Điều 30 dự thảo, mà chỉ nên quy định đó là tỷ lệ “tối thiểu” và tỷ lệ “tối đa”.

Cụ thể, đề nghị xem xét quy định “Kinh phí công đoàn theo điểm b khoản 1 Điều 29 do công đoàn cấp trên quản lý, sử dụng tối đa 25%, còn lại được phân phối cho công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp”.

Trong dự thảo cũng có quy định việc phân bổ kinh phí cho công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp. Tại điểm b khoản 2 Điều 30 có quy định “Ở doanh nghiệp chỉ có tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp thì tổ chức này được phân phối theo số thành viên trên số lao động thu được kinh phí công đoàn”.

Quy định chưa làm rõ trong trường hợp này, số tiền còn lại sau khi phân phối cho tổ chức của người lao động thì sẽ được tiếp tục phân phối, sử dụng như thế nào. Do vậy, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu làm rõ và bổ sung thêm.

Bên cạnh đó, chủ thể “tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp” đã được thừa nhận và quy định trong Bộ luật Lao động 2019. Đến nay tiếp tục được đưa vào dự thảo Luật Công đoàn nhưng vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về nội dung này. Vì vậy, đề nghị Chính phủ và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội khẩn trương, nhanh chóng xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành để Luật sớm đi vào cuộc sống.

Nên giao Chính phủ thống nhất quy định về thu, quản lý tài chính công đoàn

Đại biểu Nguyễn Phi Thường - đoàn Hà Nội đánh giá cao những sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật; Dự thảo Luật lần này cũng đã thể chế hóa tương đối đầy đủ những quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và những cam kết quốc tế của Việt Nam.

Đại biểu Nguyễn Phi Thường - đoàn Hà Nội

Về tài chính, đại biểu nhất trí quy định về tài chính công đoàn và công tác quản lý, sử dụng tài chính công đoàn (Điều 29, Điều 30). "Việc tiếp tục quy định thu kinh phí công đoàn bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là phù hợp. Đây là điều kiện tiên quyết để công đoàn chủ động, độc lập hơn trong tổ chức và hoạt động tại cơ sở" - đại biểu Nguyễn Phi Thường nhấn mạnh.

Tuy nhiên, nên giao cho Chính phủ thống nhất quy định cụ thể về công tác thu, quản lý, sử dụng nguồn tài chính công đoàn; không chỉ có đối với tổ chức “đại diện của người lao động” như điểm d, khoản 2 Điều 30.

Việc này sẽ giúp cho công tác quản lý nhà nước về tài chính công đoàn sẽ minh bạch, chặt chẽ và hiệu quả hơn, tránh được thất thoát, lãng phí. Đồng thời cũng khắc phục được tình trạng chủ doanh nghiệp can thiệp quá sâu vào hoạt động thu, chi tài chính của công đoàn.

Như vậy, Nhà nước sẽ thống nhất quản lý nhà nước về thu, quản lý, sử dụng tài chính công đoàn (bao gồm cả kinh phí và đoàn phí công đoàn), Tổng Liên đoàn sẽ hướng dẫn triển khai, thực hiện; thay vì phải thực hiện cả quy định của Chính phủ và cả quy định của Tổng Liên đoàn, như trong dự thảo (Khoản 1, Điều 30).