Thu hoạch cói trên cánh đồng xanh mướt bên quốc lộ 1, xã Hoài Châu Bắc |
Xã Hoài Châu Bắc hiện có khoảng 800 hộ dân gắn bó với ngành nghề truyền thống này. Nghề dệt chiếu cói cực nhất là mùa thu hoạch phải thức khuya, dậy sớm ra đồng chặt cói vận chuyển về nhà, nhưng bù lại có việc làm, thu nhập ổn định hơn nhiều so với trồng lúa ở địa phương. Sản phẩm chiếu cói Bình Định có hai loại: chiếu trơn và chiếu hoa, với nhiều kích cỡ, độ dày – mỏng khác nhau. Chiếu trơn được dệt từ cói trắng, đơn giản, mộc mạc nhưng cũng không kém phần lịch sự. Vì vậy, người ta hay.
Bà con dùng xe máy vận chuyển nguyên liệu cói về nhà |
dùng chiếu trắng trong mỗi lần cúng bái. Dệt chiếu hoa công phu hơn nhiều. Bà con lấy phẩm nấu lên và nhúng sợi cói vào, nhúng từng nạm một và đem phơi khô, sau đó mới đem dệt thành chiếu hoa. Với mẫu chiếu có chữ “thọ”, chữ “song hỷ”, hoặc chữ “trăm năm hạnh phúc”; bốn góc chiếu có hoa văn trang trí thì tượng trưng cho sự sung túc, may mắn, hạnh phúc nên rất được ưa chuộng trong dịp lễ tết, cưới hỏi.
Dệt chiếu bằng máy cho năng suất cao hơn dệt bằng tay truyền thống |
Chiếu cói được Bình Định chọn là sản phẩm thủ công truyền thống đặc trưng |
Để có chiếc chiếu đẹp, bền, người thợ dệt trước hết phải dựng khung dệt. Đồng thời có một trợ thủ đắc lực ngồi bên cạnh để đưa sợi chiếu vào và người thợ rập khổ xuống khiến cho các sợi chiếu nằm ngang khít đều với nhau. Họ cứ tiếp tục như thế cho đến khi hoàn thành tấm chiếu. Vài năm nay, xã Hoài Châu Bắc nổi tiếng với các sản phẩm chiếu dệt bằng máy, cho năng suất cao gấp 3,5 lần. Một lao động dệt máy bình quân 8 chiếc chiếu mỗi ngày, trừ chi phí, hao mòn máy móc, mỗi tháng thu nhập ít nhất 10 triệu đồng.
Chiếu cói của xã Hoài Châu Bắc không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người dân trong tỉnh Bình Định mà còn vươn mình ra cả nước, khẳng định vị thế ở các thị trường lớn như Đông Âu, Đông Nam Á.