2025 - năm kỷ lục mới của điện mặt trời châu Âu

Sản lượng điện mặt trời tại châu Âu trong quý I/2025 đã tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm 2024, mở đường cho một năm kỷ lục mới về sản lượng điện từ các trang trại năng lượng mặt trời trong khu vực.

Theo dữ liệu từ tổ chức nghiên cứu năng lượng Ember, tổng sản lượng điện mặt trời tại châu Âu từ tháng 1 đến tháng 3 đạt gần 68 terawatt giờ (TWh), tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái.

Riêng trong tháng 3, điện mặt trời chiếm 8,2% tổng sản lượng của các nhà máy điện cung cấp cho lưới điện tại châu Âu, tăng từ mức 6% của tháng 3 năm 2024. Con số này cho thấy điện mặt trời đang nhanh chóng trở thành nguồn cung điện năng chủ lực cho các công ty tiện ích khu vực, ngay cả trong mùa đông.

Vì thời gian sản xuất cao điểm của điện mặt trời tại châu Âu rơi vào mùa hè ở bán cầu Bắc, nên sản lượng và tỷ trọng điện mặt trời trong những tháng tới được dự báo sẽ tiếp tục tăng, qua đó giữ vững đà chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ của khu vực.

Nỗ lực xanh hóa hệ thống điện

Sự gia tăng sản lượng điện mặt trời của châu Âu là một phần trong nỗ lực nhằm giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và tăng cường sản xuất điện từ các nguồn năng lượng sạch – vốn đã chiếm tỷ lệ kỷ lục 61,3% trong tổng sản lượng điện của châu Âu năm 2024.

Tuy nhiên, trong quý I/2025, tỷ trọng điện sạch trong cơ cấu sản xuất điện của châu Âu đã giảm xuống còn 57% do gió yếu, khiến sản lượng điện gió giảm 15% so với cùng kỳ năm trước.

Điện gió hiện là nguồn điện sạch lớn thứ ba tại châu Âu, sau điện hạt nhân và thủy điện. Vì vậy, các nhà máy điện sử dụng khí và than đã phải tăng công suất hoạt động trong đầu năm nay để đảm bảo nhu cầu điện.

Tuy nhiên, triển vọng trung và dài hạn cho điện sạch vẫn khả quan, khi nhu cầu điện sưởi giảm và các trang trại điện mặt trời bước vào mùa sản xuất cao điểm, giúp nâng tỷ trọng năng lượng sạch trong tổng cơ cấu phát điện.

Trang trại điện mặt trời hiện diện khắp châu lục

Cho đến khoảng năm 2010, Đức và Tây Ban Nha chiếm hơn 80% tổng công suất điện mặt trời của toàn châu Âu. Nhưng nhờ chi phí giảm mạnh và hiệu suất hệ thống điện mặt trời được cải thiện, nhiều quốc gia khác đã nhanh chóng tăng công suất lắp đặt trong hơn một thập kỷ qua.

Hiện nay, các trang trại điện mặt trời đã hiện diện rộng khắp châu lục, với nhiều quốc gia ghi nhận mức tăng trưởng sản lượng hai con số trong những năm gần đây.

Trong quý I năm 2025, nhiều quốc gia ghi nhận mức tăng sản lượng điện mặt trời vượt mức trung bình của khu vực so với quý I năm 2024, bao gồm: Thổ Nhĩ Kỳ (+54%), Hà Lan (+63%), Ba Lan (+44%) và Thụy Sĩ (+43%).

Đáng chú ý, Đức, Hy Lạp, Hà Lan và Tây Ban Nha đều ghi nhận tỷ trọng điện mặt trời vượt ngưỡng 10% trong cơ cấu phát điện ngay từ quý đầu năm, cho thấy vai trò ngày càng lớn của điện mặt trời trong bức tranh năng lượng chung của châu Âu.

Tỷ lệ này nhiều khả năng sẽ tăng gấp đôi trong những tháng tới, khi mức bức xạ mặt trời đạt đỉnh và số giờ chiếu sáng trong ngày tăng mạnh vào mùa hè.

Hy Lạp, Đức, Hà Lan, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha được dự báo sẽ sản xuất hơn 25% tổng sản lượng điện từ năng lượng mặt trời trong các tháng 6, 7 và 8, qua đó góp phần nâng mức trung bình của toàn châu Âu trong mùa hè lên khoảng 14%.

Italy, Bulgaria, Croatia và Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ đạt tỷ trọng điện mặt trời hai con số trong mùa hè năm nay, đảm bảo gần như tất cả các nền kinh tế lớn trong khu vực sẽ ghi nhận mức triển khai điện mặt trời cao kỷ lục trong năm 2025.