Ủy ban Pháp luật của Quốc hội khảo sát dự án đặc khu hành chính- kinh tế đặc biệt Vân Đồn

Phát biểu tại buổi làm việc, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc triển khai xây dựng các đặc khu hành chính - kinh tế là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước đang từng bước được cụ thể hóa, Quốc hội cũng quyết liệt trong việc thông qua các cơ sở pháp lý. Trưởng Ban Tổ chức Trung ương ghi nhận những nỗ lực, quyết tâm của tỉnh Quảng Ninh trong việc triển khai hướng tới kinh tế tri thức, thu hút các nhà đầu tư chiến lược đầu tư hạ tầng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và tại Vân Đồn.

Trưởng Ban Tổ chức Trung ương nhấn mạnh thêm những yếu tố dẫn đến thành công trong xây dựng đặc khu hành chính - kinh tế như: cần có cam kết, quyết tâm của các lãnh đạo, chính quyền; phải có những ưu đãi riêng biệt và trao quyền tự chủ cao; có sự hỗ trợ của Chính phủ về hạ tầng; phát huy nguồn lực của địa phương, xây dựng môi trường văn hóa sáng tạo, có thể cạnh tranh với những quốc gia trong khu vực.

Đề án thành lập Đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt Vân Đồn đã được tỉnh Quảng Ninh dày công nghiên cứu, xây dựng từ năm 2012, trải qua nhiều lần tổ chức hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học, ý kiến thẩm định của các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương.

Song song với việc chủ động, tích cực xây dựng Đề án Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt, tỉnh đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ cho phép thuê các đơn vị tư vấn hàng đầu thế giới lập Quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH và Quy hoạch chung xây dựng của KKT Vân Đồn theo định hướng của đơn vị HC-KT đặc biệt. Trên cơ sở đó, tỉnh đã huy động mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực ngoài ngân sách để nhanh chóng cải thiện hạ tầng giao thông kết nối vùng, giao thông nội khu, đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật khác.

Đến nay, Quảng Ninh đã thu hút được trên 55.300 tỷ đồng đầu tư cho Vân Đồn. Trong đó, có một số dự án, công trình trọng điểm tạo nền tảng cho phát triển Khu HC-KT Vân Đồn đang được tỉnh quyết liệt chỉ đạo triển khai đầu tư và đẩy nhanh tiến độ sớm hoàn thành đưa vào khai thác như: Tuyến đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng, Hạ Long- Vân Đồn, Vân Đồn - Móng Cái, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, Dự án Khu dịch vụ du lịch phức hợp cao cấp có casino hiện đang báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư.

Cũng tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Thành cho biết, tỉnh Quảng Ninh cơ bản thống nhất với Tờ trình dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt của Chính phủ về các nội dung: các chính sách phát triển kinh tế xã hội; tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương tại đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt; tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân và các cơ quan khác của Nhà nước tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Đồng thời, tỉnh Quảng Ninh mong muốn Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội quan tâm, ủng hộ các nội dung cơ bản đã được nêu trong dự thảo Luật.

Về cơ chế về tài chính và đầu tư, ngoài các chính sách phát triển kinh tế xã hội đã được đưa vào dự thảo Luật trình Quốc hội, tỉnh Quảng Ninh đề xuất cần có cơ chế hỗ trợ ban đầu của Nhà nước trong thời gian nhất định để đầu tư kết cấu hạ tầng quan trọng. Nội dung này, dự thảo Luật đã có quy định nhưng chưa xác định cụ thể nguồn hỗ trợ và mức hỗ trợ.

Về nguồn hỗ trợ và mức hỗ trợ, Quảng Ninh đề xuất bổ sung cơ chế đặc thù cho đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt Vân Đồn được để lại toàn bộ 100% số thu ngân sách nội địa phát triển trên địa bàn đặc khu Vân Đồn đến năm 2030 để thực hiện một số chính sách đặc thù tại Luật Đơn vị Hành chính- kinh tế đặc biệt. Sau năm 2030, Chính phủ sẽ xem xét các khoản phân chia giữa ngân sách Đặc khu Vân Đồn với ngân sách Trung ương và ngân sách tỉnh. Bổ sung có mục tiêu cho Đặc khu Vân Đồn trong thời gian 5 năm kể từ ngày thành lập tương ứng 25% số thu nội địa của tỉnh Quảng Ninh đang điều tiêt về ngân sách trung ương để đầu tư phát triển một số cơ sở hạ tầng thiết yếu và thực hiện một số chính sách đặc thù quy định tại Luật Đơn vị Hành chính - kinh tế đặc biệt.

Về quy định về miễn trừ trách nhiệm, đại diện tỉnh Quảng Ninh cho rằng, do đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt là mô hình mới có những chính sách đột phá, tiên phong và thậm chí chưa có tiền lệ, đòi hỏi phải có những quyết định nhanh chóng, đồng thời hệ thống pháp luật hiện hành còn có nhiều cách hiểu và tiếp cận khác nhau. Vì thế, những rủi ro xảy ra trong quá trình ra quyết định luôn hiện hữu.

Để tạo hành lang pháp lý cho chính quyền đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt dũng cảm, sáng tạo và đủ bản lĩnh, kịp thời đưa ra các quyết định bảo đảm xử lý nhanh, linh hoạt các thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư, tỉnh Quảng Ninh đề xuất bổ sung vào dự án Luật điều khoản quy định về miễn trừ trách nhiệm: “Không tiến hành các thủ tục pháp lý, tố tụng và truy cứu trách nhiệm hình sự đối Trưởng Đặc khu, các thành viên chính quyền đặc khu đối với các sai sót hoặc thiệt hại không mong muốn, xảy ra trong quá trình các cán bộ trên thực hiện công việc và nhiệm vụ được giao phù hợp với các quyền hạn và trách nhiệm được quy định trong Luật Đơn vị Hành chính- Kinh tế đặc biệt, trừ các thiệt hại là kết quả của các hành vi vi phạm pháp luật một cách cố ý hoặc bất cẩn của cá nhân thi hành công vụ”. Quy định này cũng phù hợp với cách làm của nhiều quốc gia khi xây dựng đặc khu.

Sau buổi khảo sát thực tế, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá, Quảng Ninh đã triển khai tốt nhiều dự án cơ sở hạ tầng, giao thông, sân bay... phục vụ quá trình xây dựng đặc khu Vân Đồn. Đồng thời, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết, đoàn công tác sẽ ghi nhận các ý kiến của tỉnh Quảng Ninh, các nhà đầu tư về cơ chế, chính sách xây dựng đặc khu hành chính- kinh tế đặc biệt để báo cáo Quốc hội.

Cùng ngày, Đoàn công tác của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội khóa XIV đã đi khảo sát thực tế địa hình, các dự án đường giao thông, sân bay đang được triển khai tại Vân Đồn để phục vụ việc hình thành đặc khu hành chính- kinh tế đặc biệt./.