Hôm nay, hàng trăm triệu cử tri Mỹ sẽ chính thức đi bỏ phiếu bầu Tổng thống trong cuộc bầu cử diễn ra 4 năm một lần. Nhưng thay vì trực tiếp bầu chọn Tổng thống, cử tri tại mỗi bang sẽ bầu các “đại cử tri” đại diện cho mình, và những đại cử tri này sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên Tổng thống. Mỗi bang có số lượng đại cử tri nhất định, tùy thuộc vào dân số của bang đó.
 |
| Hai ứng cử viên trong cuộc bầu cử Mỹ năm 2024: Phó Tổng thống Kamala Harris (trái) và cựu Tổng thống Donald Trump (phải). Ảnh: AP. |
Để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, ứng cử viên cần đạt được đa số trong tổng số 538 phiếu đại cử tri, tức là ít nhất 270 phiếu. Tuy nhiên, phần lớn các bang trong số 50 bang tại Mỹ được xem là “bang an toàn,” thường xuyên ủng hộ một đảng nhất định: Như là New York và California thường ủng hộ Đảng Dân chủ, trong khi Texas và Alaska có xu hướng bầu cho Đảng Cộng hòa.
Chính vì vậy, con đường dẫn đến “chiến thắng” của hai ứng cử viên Tổng thống là bà Kamala Harris và ông Donald Trump đang nằm ở 7 bang đang dao động, hay còn gọi là bang “chiến trường” trong cuộc bầu cử năm nay. Cụ thể, đó là 3 bang miền Đông Bắc (hay còn gọi là “bức tường xanh”) Pennsylvania, Michigan và Wisconsin; và 4 bang trong “vành đai mặt trời” ở phía Nam là Arizona, Nevada, Bắc Carolina và Georgia.
Theo dữ liệu từ tờ Washington Post, kết quả của các cuộc thăm dò trước bầu cử đã trở nên “sát nút” hơn kể từ tháng 9 năm nay, với lợi thế đang nghiêng về ông Trump. Ông Trump đã dẫn trước tại các bang Arizona, Bắc Carolina và Georgia, trong khi bà Harris có lợi thế tại các bang Đông Bắc, nhưng đã mất đi vị thế trước đó. Bà cũng dẫn trước 1 điểm phần trăm tại bang Nevada.
Tuy nhiên, nhìn chung, các cuộc thăm dò trong quá trình dẫn đến cuộc bầu cử cho thấy cuộc đua vào Nhà Trắng giữa bà Harris và ông Trump là “ngang tài, ngang sức”. Theo kết quả hiện tại, kết quả vẫn vô cùng sít sao, và khả năng cả hai ứng cử viên giành chiến thắng gần như là “50 - 50”
Bà Harris liệu có thể “giữ vững bức tường xanh”?
Con đường khả thi nhất để bà Kamala Harris trở thành Tổng thống là thông qua các bang Đông Bắc, do bà đã có kết quả thăm dò tốt nhất tại 3 bang này. Nếu bà có thể giành chiến thắng tại Pennsylvania, Michigan và Wisconsin, cũng như tại tất cả các bang “an toàn” mà ông Joe Biden đã giành chiến thắng vào năm 2020, thì bà sẽ có đúng 270 phiếu đại cử tri, mức tối thiểu cần thiết để giành chiến thắng.
Các cuộc thăm dò trước bầu cử cho thấy bà Harris cũng đang dẫn trước ở cả ba này, nhưng vị thế của bà đã giảm kể từ đầu tháng 10. Đặc biệt ở bang Pennsylvania, bang lớn nhất và quan trọng nhất trong số 7 bang “chiến trường”, “khoảng cách” dẫn đầu của bà Harris đã giảm xuống còn chưa đến một điểm.
Tính đến thời điểm 11h45 ngày 6/11 (theo giờ Việt Nam), theo số liệu từ The Guardian, hiện ông Trump đang dẫn đầu tại 3 bang này, với tỷ lệ là 51,7% ở bang Michigan, 50,9% tại bang Wisconsin, và 51,4% tại bang Pennsylvania. Tuy nhiên, hiện tại cả 3 bang này vẫn đang trong quá trình kiểm phiếu, nên một “làn gió ngược” vẫn có khả năng "thổi" về phía bà Harris.
Ông Trump sẽ thắng đậm tại “vành đai mặt trời”?
Không giống như bà Harris, ông Trump phải thắng ở một bang thuộc vùng Đông Bắc và nhiều bang thuộc “vành đai mặt trời” để có thể quay trở lại Nhà Trắng. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn có thể xảy ra, khi các cuộc thăm dò cho thấy ông Trump dẫn trước ở ba bang trong “vành đai” là Georgia, Arizona và Bắc Carolina. Trong khi tại bang Nevada, bà Harris chỉ dẫn trước ông Trump khoảng 1 điểm phần trăm trong các cuộc thăm dò.
Trong các bang phía Đông Bắc, bang Pennsylvania có khả năng “ngả” về phía ông Trump nhất, khi các cuộc thăm dò trước bầu cử cho thấy ông dẫn trước bà Harris. Để giành chiến thắng tại bang này, ông Trump sẽ cần phải giành lại những cử tri mà ông đã “để mất” ở vùng ngoại ô thành phố Philadelphia vào năm 2020, giành được thêm cử tri ở những vùng nông thôn trong bang này.
Bang Wisconsin cũng là một trong những bang mà ông Trump có thể giành chiến thắng, bởi kết quả tại đây rất sát sao trong hai kỳ bầu cử gần nhất và các cuộc thăm dò tại bang này từng có sai số lớn. Năm 2016, bà Hillary Clinton dẫn trước ông Trump 5 điểm phần trăm trong các cuộc thăm dò, nhưng cuối cùng đã "để mất" Wisconsin "vào tay" ông Trump. Đến năm 2020, mặc dù ông Biden dẫn trước ông Trump tám điểm trong các cuộc thăm dò, ông chỉ thắng sít sao với cách biệt 0,63%.
Tính đến thời điểm 11h45 ngày 6/11 (giờ Việt Nam), theo The Guardian, ông Trump đã giành chiến thắng tại bang North Carolina, khi ông đã đạt được đại đa số phiếu bầu là 50,8%.
Ông Trump cũng dẫn trước tại các bang Georgia, và Arizona. Tại bang Georgia, nơi 91% phiếu bầu đã được kiểm, ông Trump hiện đang dẫn trước bà Harris với tỷ lệ 51% - 48,3%.
Còn tại bang Arizona, hai ứng cử viên vẫn đang “cạnh tranh khốc liệt”, khi ông Trump chỉ dẫn trước bà Harris với tỷ lệ 0,2% phiếu bầu cử tri (49,7 so với 49,5). Hiện gần 1 nửa số phiếu bầu vẫn chưa được kiểm phiếu tại bang này.
Tại bang Nevada, quá trình kiểm phiếu hiện vẫn chưa bắt đầu.
Liệu thế trận năm 2016 hoặc năm 2020 sẽ “lặp lại”?
Ông Donald Trump cũng có khả năng giành chiến thắng “áp đảo”, khi ông lặp lại kết quả vào năm 2016. Vào năm đó, Trump đã phá vỡ "bức tường xanh" của đảng Dân chủ, khiến cả 3 bang Đông Bắc “chuyển đỏ” lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ. Điều này là hoàn toàn có thể xảy ra, khi hiện nay ông Trump đang dẫn trước tại 3 bang này.
Ngược lại, bà Harris cũng có thể lặp lại chiến thắng của ông Biden, khi giành được phiếu bầu của 3 bang ở “vành đai” là Arizona, Georgia và Nevada, nhưng điều này là ít có khả thi hơn. Đặc biệt là khi kết quả hăm dò trước đó, cũng như kết quả kiểm phiếu tại bang Georgia và Arizona cho thấy ông Trump đang dẫn đầu.
